ඉදිරි සතියේ ඇමරිකාවේ පෙරළි රැසක්!

පසුගිය ඔක්තෝබර් මස 16 වන දින සිකුරුට අයිති තුලා රාශියට පැමිණි රවි නීච විය. මෙසේ තුලා රාශියේ රවි නීච වීමෙන් පසු එළඹෙන තෙවන හෝ සිවුවන කුජවාරය සාමාන්‍යයෙන් ඇමරිකාවේ ලොකු පෙරළි සිදුවන දවසකි. යුද්ධයට අධිපති කුජ කොහොමටත් පෙරළිකාරයෙකි. විශේෂයෙන්ම මේ වසර වැනි අධික අවුරුදු වල මේ බලපෑම ඉතාම වැඩිය. මේ අනුව, ලබන සතියේ ඇමරිකාවේ රාජ්‍ය නායකයන් ඇතුළු විධායක, ව්‍යවස්ථාදායක හා අධිකරණ ක්ෂේත්‍ර වල ඉහළ තනතුරු රැසක් මෙන්ම තවත් සිවිල් තනතුරු ගණනාවක්ම වෙනස් වීමට නියමිත බව ස්ථිරවම පැවසිය හැකිය.

නොවැම්බර් 8 මේ වසරේ ඇමරිකාවේ මැතිවරණ දිනයයි. ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන මැතිවරණ ගණනාවක් එකවර පැවැත්වෙන එම දිනය ඇමරිකාවේ නීතියෙන්ම තීරණය වී ඇති දිනයකි. ඒ නිසා, රටේ දැනට සිටින පාලකයින්ගේ අභිමතය පරිදි, ඔවුන්ට දේශපාලන වාසි ලැබෙන පරිදි හෝ ඔවුන්ගේ කේන්ද්‍ර වලට ගැලපෙන පරිදි ඇමරිකාවේ මැතිවරණ පවත්වන දින වෙනස් කළ නොහැකිය. මේ ප්‍රධාන මැතිවරණ සියල්ල පැවැත්විය යුත්තේ නොවැම්බර් මස පළමු සඳුදායින් අනතුරුව එළඹෙන අඟහරුවාදා දිනයි. එනම් නොවැම්බර් මස 2-8 අතර එළැඹෙන අඟහරුවාදා දිනයි. මේ වසරේ එම දිනය වන්නේ නොවැම්බර් 8 වෙනිදාය.

ලබන නොවැම්බර් 8 දින ඇමරිකාවේ ජනාධිපතිවරණය පැවැත්වෙන බව බොහෝ දෙනා දන්නා කරුණකි. ඇමරිකාවේ ජනාධිපතිවරණය සෑම වසර 4 කටම වරක් එළැඹෙන මැතිවරණ දිනයේදී පැවැත්වේ. එහෙත්, ඇමරිකාවේ ජනාධිපතිවරණය මෙදින පැවැත්වෙන එකම මැතිවරණය නොවේ.

ඇමරිකාවේ ව්‍යවස්ථාදායකය වන කොන්ග්‍රසයේ ප්‍රධාන කොටස් දෙකකි. ඒ සෙනෙට් සභාව හා නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයයි. සෙනෙට් සභාවේ සාමාජිකයින් 100කි. ඒ, එක් ප්‍රාන්තයක් නියෝජනය කිරීම සඳහා නියෝජිතයින් දෙදෙනෙකු බැගිනි. මේ නියෝජිතයින්ගේ ධුර කාලය වසර 6කි. ඔවුන්ගේ ධුර කාලය එවැනි දීර්ඝ කාලයක් වන්නේ නිතර වෙනස්වන මහජන කැමැත්තට ඕනෑවට වඩා යට නොවී රටට දිගුකාලීනව හොඳ තීරණ ගැනීමට ඉඩහැරීම සඳහාය. කෙසේ වුවද, සෙනෙට් සභිකයන් සියළු දෙනාම එක් වර තෝරා ගැනෙන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට සිදුවන්නේ, සෙනෙට් සභිකයින් මුළු ගණනින් තුනෙන් එකක් දෙවසරකට සැරයක් අළුතින් තෝරා පත්කර ගැනීමයි. ඒ අනුව, ලබන සතියේ සෙනෙට් සභිකයෝ 34 දෙනෙකු අළුතින් තෝරා පත් කර ගැනෙනු ලැබෙති. මේ අතරට මා සිටින ප්‍රාන්තයේ එක් සභික ධුරයක්ද ඇතුළත්ය.

නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ සාමාජිකයින් 435කි. මේ ගණන ජනගහනයට සමානුපාතිකව ප්‍රාන්ත අතර බෙදීයයි. මෙහි නියෝජිතයෙකුගේ ධුර කාලය වසර 2ක් පමණි. මේ කෙටි ධුර කාලයේ අරමුණ රටේ මහජනතාවගේ අදහස් වෙනස් වන විට එම අදහස් ව්‍යවස්ථාදායකය තුළ නිවැරදිව නියෝජනය වන බව තහවුරු කිරීමයි. සෑම ඉරට්ටේ වසරකම යෙදෙන මැතිවරණ දිනයේ මුළු ඇමරිකාව පුරාම මේ නියෝජිතයින් අළුතින් තෝරා ගැනේ.

ජනාධිපති හා උප ජනාධිපති ධුර වැනි විධායකයේම කොටසක් ලෙස සැලකෙන ප්‍රාන්ත මහ ඇමති වරුන් ඇතුළු නියෝජිතයින්ගේ ධුර කාලයද (ප්‍රාන්ත දෙකක හැර) වසර හතරකි. මෙවර මැතිවරණ දින ප්‍රාන්ත මහ ඇමතිවරුන්ද ගණනාවක් අලුතෙන් තෝරා පත්කර ගැනෙති. මේ අතරට මා වාසය කරන ප්‍රාන්තයද ඇතුළත්ය. එමෙන්ම, ප්‍රාන්තයේ ප්‍රධාන තනතුරු වන නීතිපති, විගණකාධිපති වැනි තනතුරු සඳහාද, වඩාත් ප්‍රාදේශීය තනතුරු වන පාසැල් පාලක මණ්ඩල සඳහා නියෝජිතයින් පත් කර ගැනීම සඳහාද ඡන්ද විමසීම් මෙදිනම පැවැත්වේ. ඇමරිකාවේ විධායක හා ව්‍යවස්ථාදායක ශාඛා වල ප්‍රධාන තනතුරු මෙන් අධිකරණ ශාඛාවේ තනතුරු මහජන ඡන්දයෙන් නොපිරවුණත්, දැනට ධුරය දරන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරයා එම ධුරයේ දිගටම සිටිය යුතුද නැත්නම් වෙනත් අයෙකු පත් කළ යුතුද යන්න තීරණය කිරීමේ අවස්ථාවද මා වසන ප්‍රාන්තය ඇතුළු ප්‍රාන්ත රැසක ඡන්දදායකයින් සතු අයිතියකි.

මෙයට අමතරව, මා පෙර ලිපියක විස්තර කළ පරිදි, සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මූලධර්ම අනුව මහජන තීන්දුවට යටත් කෙරෙන නීති කෙටුම්පත් හා යෝජනා ජනමතවිචාරණයන්ට ලක්වීමද මෙදිනම සිදුවේ. මේ සියල්ල එක්ව ගත් කළ මගේ ඡන්ද පත්‍රිකාව පිටු හයකි.

මැතිවරණ දිනය තවමත් එළැඹුණේ නැතත් මානම් දැනටත් මගේ ඡන්ද භාවිතා කර අවසන්ය. ඒ ගැන පසුව ලියමි.

(Image: Dhevee.org)