මාර්තු 20 කුමක් වෙයිද?

අන්තර් බැංකු වෙළඳපොළේ ඩොලරයක මිල රුපියල් 320 ආසන්න මට්ටමක ස්ථාවර වෙමින් තිබෙනවා. එයට කෙතරම් දුරකට මහ බැංකු මැදිහත්වීම් බලපෑවාද කියා මම දන්නේ නැහැ. කොහොම වුනත්, මිල ස්ථාවර වීම හොඳ තත්ත්වයක්. 

අන්තර් බැංකු වෙළඳපොළේ ඩොලරයක මිල පහළ යාම නවතිද්දී, අවිනිශ්චිතතාවයන් නිසා ඕනෑවට වඩා පුළුල් වී තිබුණු පාරිභෝගික මිල හා අන්තර් බැංකු මිල අතර පරතරය ක්‍රමයෙන් අඩු වෙයි. එවිට පාරිභෝගිකයින්ගේ ඩොලර් විකිණුම් මිල සුළු වශයෙන් ඉහළ යයි. අවසාන වශයෙන් සැලකිය යුතු ලෙස පහළ ගොස් තිබූ කලු කඩ මිලද උඩට ඇවිත් රුපියල් 320 ආසන්නයේ ස්ථාවර වෙයි. දැනට පෙනෙන්න තියෙන්නේ එවැනි තත්ත්වයක්. 

අරමුදලේ සල්ලි සහ තවත් විදේශ විණිමය ඉක්මණින් ලැබෙන්න නියමිත නිසා මාස ගණනක් මේ මට්ටමේ ඩොලරයක මිල තියා ගන්න මහ බැංකුවට පුළුවන්. රුපියල් 325 වැනි මට්ටමක තියා ගත්තොත් 360 මට්ටමේ සිට පහත වැටීම 10%ක් පමණයි. 

කෙටිකාලයක් තුළ ඩොලරයක මිල 80%කින් පමණ ඉහළ යාම ලංකාවේ කවදාවත් සිදු වී නොතිබුණු විශාල වෙළඳපොළ කම්පනයක්. 10% ඉක්මවා මිල පහත වැටීමද එවැනිම කවදාවත් සිදුවී නොතිබුණු දෙයක්. ඉහළ ගිය ඩොලරයක මිල නැවත විශාල ලෙස පහත වැටීම සමාන කළ හැක්කේ ඉදිරියට යන වාහනයක රෝදය කාගේ හෝ ඇඟ උඩින් ගිය පසු වැරැද්ද නිවැරදි කිරීමට වාහනය පස්සට ගැනීමකටයි. එහෙම නැත්නම් ඇසිඩ් පානය කළ අයෙකුට වමනය කරවීමටයි. එවැන්නකින් මුල් හානිය තවත් වැඩි වෙනවා මිස අඩු වෙන්නේ නැහැ. 10%ක පමණ සාපේක්ෂව කුඩා වෙනසක් අපනයනකරුවන් ඇතුළු මෙයින් පාඩුවක් ලබන අයට දරා ගත හැකියි කියා මම හිතනවා.

රජය දැන්ම වාහන ආනයනයට ඉඩ දෙයි කියා මම හිතන්නේ නැහැ. එවැන්නක් වසර අවසාන වෙද්දී සිදු විය හැකියි. අනෙකුත් ආනයනනම් නිදහස් වෙයි. ඉන්ධන මිල දී ගැනීමේ සීමාවන්ද ඉවත් වෙයි. නමුත්, ඒ නිසා ඩොලරයක මිල ක්ෂණිකව විශාල ලෙස ඉහළ යාමට හේතුවක් නැහැ. 

මාර්තු 20 අරමුදලේ අනුමැතිය ලැබීම බොහෝ දුරට රබර් සීල් එක තැබීමක් පමණයි. එයින් විණිමය වෙළඳපොළට විශාල බලපෑමක් වෙන්නේ නැහැ. ඒ බලපෑම දැනටම සිදු වී අවසන්. එහෙත්, ලෝක බැංකුවෙන් හෝ ජපානයෙන් විශාල ණය මුදලක් ලැබෙන බව තහවුරු වුවහොත් පහළ දිශාවට පීඩනයක් ඇති වෙන්න පුළුවන්. 

අරමුදලේ ණය ලැබීම සහතික වන මාර්තු 20 දින ලොකුම බලපෑමක් විය හැක්කේ පොලී අනුපාතික වලටයි. එදින, දැනට මහ බැංකු අධිපතිට කතා කළ නොහැකි, එහෙත් ඔහු දන්නා, අරමුදල හා එකඟ වී ඇති ඉදිරි කාලයේදී ණය ලබාගත හැකි උපරිම සීමාවන් එළි දරවු කිරීමට ඉඩ සැලසෙනවා. මෙම සීමාවන් එළිදරවු වීමෙන් පසුව, දේශීය ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම පිළිබඳව තිබෙන අවිනිශ්චිතතාවයන් අඩු වෙනවා. එය කෙතරම් දුරකට සිදු වේද යන්න තීරණය වන්නේ අදාළ සීමාවන් මතයි.

පෙර කී සීමාවන් එළිදරවු වීමෙන් පසුව වුවද අවදානමෙන් කොටසක් ඉතිරි විය හැකියි. එසේ වුවහොත්, එසේ ඉතිරි වන අවදානම් මුළුමනින්ම පහව යනු ඇත්තේ විදේශ වාණිජ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම් පිළිබඳ මූලික එකඟතාවයකට පැමිණි පසුවයි. කොහොම වුනත්, අවසාන වශයෙන් වෙළඳපොළ පොලී අනුපාතික හා මහ බැංකුවේ ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාතික අතර පරතරය පහව යා යුතුයි. ඒ කියන්නේ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් පොලී අනුපාතික 15-16% මට්ටම දක්වා පහත වැටිය යුතුයි.