ආනයන වියදම් අඩුවීම තිරසාර වෙනසක්ද?

බොහෝ දෙනෙකු විසින් ලංකාවේ වත්මන් ආණ්ඩුව ජාතිකවාදී ආණ්ඩුවක් සේ සලකනවා. පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව හා අදාළව කවුරුවත් එවැනි කතාවක් කිවුවේ නැහැ. ආර්ථික ජාතිකවාදය ජාතිකවාදී රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තියක වැදගත්ම කොටසක්. එහෙත්, ආර්ථික ජාතිකවාදය යන්නෙන් අදහස් වන්නේ ආරක්ෂණවාදය විය යුතු නැහැ. අන්තවාදී ආරක්ෂණවාදයක් වෙත තල්ලු නොවී ජාතික ආර්ථිකයක් ශක්තිමත් කළ හැකියි.

ආණ්ඩුවක ප්‍රතිපත්ති විශ්ලේෂණය කළ යුත්තේ කරනවා කියා කියන හෝ පෙන්වන්න හදන දේවල් වලින් නෙමෙයි. ඇත්තටම කරන දේවල් වලින්. අනෙක් ප්‍රතිපත්ති කෙසේ වුවත්, මේ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් දිහා බැලුවහම පෙනෙන්නේ 2004-14 මුහුණු ටිකමයි. මුහුණු සමාන වුවත් ප්‍රතිපත්ති සමාන නොවෙන්න බැරිකමක් නැහැ තමයි. කාලයත් එක්ක ටිකෙන් ටික මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රතිපත්තිත් වෙනස් වෙනවා. සමහර විට එක පාරටම යූ-ටර්න් ගන්න අවස්ථාත් තිබෙනවා.  

හැබැයි මේ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති දිහා බැලුවහම එක මූලික කරුණකින් පසුගිය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්ති වලින් පොඩ්ඩක්වත් වෙනස් වෙලා බවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. ඒ තමයි විදේශ විණිමය ප්‍රතිපත්තිය. මේ ආණ්ඩුව විසින් නැවතත් ගමන් කරමින් සිටින්නේ රටේ ජාතික ආර්ථිකය විනාශ කරන, චීන ගැති, ඉන්දියා ගැති විදේශ විණිමය ප්‍රතිපත්තියක් දෙසටයි. 

මතු පිටින් පේන්න තියෙන විදිහටනම් ආණ්ඩුව පරිප්පු ආනයනය නවත්තලා ඒ වෙනුවට බඩ ඉරිඟු ආදේශ කරන එක වගේ දේවල් කරනවා. පසුගිය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේත් ප්‍රදර්ශනාත්මකව ඔය වගේ දේවල් කළා. ඊට සාපේක්ෂව, යහපාලන ආණ්ඩුව දේශීය ගොවියා නගා සිටුවීම වගේ ආදර්ශ පාඨ වල එල්ලිලා හිටියේ නැහැ. නමුත්, කියන දේවල් හෝ පෙන්වන දේවල් වලට වඩා වැදගත් ඇත්තටම සිදු වෙන්නේ කුමක්ද කියන එකයි. 

මේ ආණ්ඩුවේ පළමු මාස හත තුළ, පසුගිය වසරේ පළමු මාස හතට සාපේක්ෂව ආනයන වියදම් වල සැලකිය යුතු අඩු වීමක් පෙනෙන්න තිබෙනවා. එහෙත් එය එක පැත්තකින් කෝවිඩ් වසංගතයේ බලපෑම නිසාත්, අනෙක් පැත්තෙන් ආනයන පාලනය කිරීම නිසාත් ඇති වී තිබෙන තත්ත්වයක්. ප්‍රශ්නය මේ අඩුවීම තිරසාර එකක්ද කියන එකයි.

මේ විදිහට ආනයන පාලනය කරන්න සිදු වී තිබෙන්නේම ලංකාවේ විදේශ විණිමය ප්‍රතිපත්තියේ වැරැද්දක් නිසා. විදේශ විණිමය ප්‍රතිපත්තිය නිවැරදිනම් කෝවිඩ් අර්බුදය හමුවේ වුවත් ආනයන පාලනය කරන්න අවශ්‍ය තත්ත්වයක් නිර්මාණය වෙන්නේ නැහැ. මෙහි තිබෙන්නේ නැති ප්‍රශ්නයක් හදාගෙන ඒ ප්‍රශ්නයට විසඳුම් සෙවීමක්.

වසරේ පළමු මාස හත තුළ ආනයන වියදම් ඩොලර් මිලියන 2,344කින් පහළ ගොස් තිබෙනවා. අදාළ විස්තර පහත වගුවේ තිබෙනවා.

ඉහත වගුවේ පෙන්වා දී තිබෙන සංඛ්‍යාලේඛණ අනුව පෙනෙන පරිදි වැඩිපුරම පහළ ගොස් තිබෙන්නේ ඉන්ධන ආනයන වියදම්. එම අඩුවීම 37.7%ක්. ඉන්ධන ආනයන වියදම් අඩු වෙන්න ප්‍රධානම හේතුව ලෝක වෙළඳපොළේ බොරතෙල් මිල විශාල ලෙස පහළ යාමයි. දෙවන හේතුව රටේ ඉන්ධන අවශ්‍යතාවය පහළ යාම. මේ දෙකටම හේතුව කෝවිඩ් වසංගතයයි. වසංගතය අවසන් වෙද්දී ඉන්ධන ආනයන වියදම් නැවත ඉහළ යාම වැළැක්විය හැකි දෙයක් නෙමෙයි.

ඉන්ධන වලට අමතරව ඉන්ධන නොවන අනෙකුත් අතරමැදි භාණ්ඩ ආනයනය 17.7%කිනුත්, ආයෝජන භාණ්ඩ ආනයනය 24.4%කිනුත් පහළ ගොස් තිබෙනවා. මේ අතරමැදි භාණ්ඩ යොදා ගැනෙන්නේ අපනයන වෙළඳපොළ හෝ දේශීය වෙළඳපොළ ඉලක්ක කරගත් නිමි භාණ්ඩ රට ඇතුළේ නිපදවීම සඳහායි. උදාහරණයක් විදිහට මේ අඩුවීමෙන් බාගයකටත් වඩා ඇඟලුම් කර්මාන්තය සඳහා අවශ්‍ය අතරමැදි භාණ්ඩ. කෝවිඩ් හේතුවෙන් රටේ ආර්ථික කටයුතු සාමාන්‍ය මට්ටමින් සිදු නොවන පසුබිමක මේ අඩුව ප්‍රශ්නයක් නොවෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, දිගින් දිගටම මේ අතරමැදි භාණ්ඩ ආනයනය නොකර ඉන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. 

අතරමැදි භාණ්ඩ ආනයනය අඩු වීමේ ආර්ථික හානිය ක්ෂණික හා කෙටිකාලීන එකක්. ආයෝජන භාණ්ඩ ආනයනය අඩුවීමේ හානිය සාපේක්ෂව දිගුකාලීනයි. මේ ආණ්ඩුව විසින් යහපාලන ආණ්ඩුව කාලයේ පැවති අඩු ආර්ථික වර්ධන වේගය විවේචනය කරමින් සිටින එකෙන් පෙනෙන්නේ ඊට වඩා ඉහළ ආර්ථික වර්ධනයක් ඉලක්ක කරනවා කියන එකයි. එවැනි ආර්ථික වර්ධනයක් ලබා ගන්නනම් ගෙවුම් ශේෂ ප්‍රශ්න අමතක කර ආයෝජන භාණ්ඩ වැඩියෙන් ආනයන කරන්න වෙනවා. එහෙම නැත්නම් ආර්ථිකයේ විදේශ අංශය බේරා ගන්න මන්දගාමී ආර්ථික වර්ධන වේගයක් ඉලක්ක කරන්න වෙනවා. රැවුලයි කැඳයි දෙකම බේරගන්න බැහැ. 

ආහාර හැර අනෙකුත් පාරිභෝගික භාණ්ඩ ආනයනයේත් 15.6%ක අඩු වීමක් තිබෙනවා. මේ අඩුවීමෙන් තුනෙන් දෙකක්ම වාහන ආනයන වියදම්. මෙයත් ආනයනය සීමා කිරීම් නිසා ඇති වී තිබෙන තාවකාලික කෘතීම තත්ත්වයක්. දිගුකාලීනව පවත්වාගන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. සමස්තයක් වශයෙන් ගත්තහම ආයෝජන, අතරමැදි හා ආහාර නොවන පරිභෝජන භාණ්ඩ ආනයනය සඳහා යන වියදම් අඩු වීම රටේ ආර්ථිකයේ විදේශ අංශයේ ආකෘතිමය නිවැරදිවීමක් නෙමෙයි. කෝවිඩ් අවසන් වෙද්දී මේ සියලුම ආනයන වියදම් නැවත වේගයෙන් ඉහළ යන එක වලක්වන්න බැහැ.

වැදගත්ම වෙනස ආහාර ආනයන වියදම් වලයි. අනෙක් සියලුම අංශ වල ආනයන වියදම් අඩුවීමක් පෙනෙන්න තිබුණත් 2020 පළමු මාස 7 ඇතුළත ආහාර ආනයන වියදම් 14.8%කින් ඉහළ ගිහින්. පහුගිය කාලයේ දකින්න ලැබුණු ගෙවතු වගා රැළි ඇතුළු වගා සංග්‍රාම වල ප්‍රතිඵලය ඕකද? ආහාර ආනයන වියදම් වැඩි වීමෙන් 63%කටම හේතුව එළවළු ආනයන වියදම් වැඩි වීමයි. රටේ වට්ටක්කා විකුණගන්න බැරිව කුණු වෙද්දී එළවළු ආනයන වියදම් 38%කින් ඉහළ යනවානම් එතැන ලොකු අවුලක් පේන්නේ නැද්ද? මෙය විසඳුමක් නැති ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. විසඳිය යුතු, විසඳිය හැකි ප්‍රශ්නයක්. ඕනෑනම් ප්‍රශ්නයේ මුල හොයාගෙන විසඳුම් නොදී එළවළු ආනයනය තහනම් කරලා ප්‍රශ්නය වණ කරන්නත් පුළුවන්.  

බොහෝ විට ප්‍රචාරය කෙරෙන්නේ රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති ජාතිකවාදී බවයි. එය එසේනම් රාජපක්ෂ ආණ්ඩු යටතේ ආනයන අඩු විය යුතුයි. දේශීය කෘෂිකර්මයට බර දමන බව පෙන්වන ආකාරයට සමස්ත ආනයන කෙසේ වුවත් ආහාර ආනයන වියදම් හෝ අඩු විය යුතුයි. පහළ වගුවේ තිබෙන්නේ යහපාලන ආණ්ඩු කාලය සමඟ සංසන්දනයක්. මේ සංසන්දනය කරන්නේ රාජපක්ෂ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති ජාතිකවාදී බවත්, යහපාලන ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති එසේ නොවූ බවත් බොහෝ දෙනෙක් හිතාගෙන ඉන්න නිසා.

යහපාලන ආණ්ඩුව පැවති අවුරුදු හතර තුළ ලංකාවේ ආහාර ආනයන වියදම් 12.7%කින් අඩු වුනා. පසුගිය රාජපක්ෂ දශකයේදී වුණේ ආහාර ආනයන වියදම් 109.7%කින්, එනම් දෙගුණයකටත් වඩා වැඩියෙන් ඉහළ යාමයි. යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේදී සමස්ත පරිභෝජන වියදම් වගේම සමස්ත ආනයන වියදම්ද ඉහළ ගියේ 2.7%කින් පමණයි. එහෙත්, රාජපක්ෂ දශකය තුළ සමස්ත පරිභෝජන වියදම් 137.4%කිනුත්, සමස්ත ආනයන වියදම් 142.7%කිනුත් ඉහළ ගියා. වඩා ජාතිකවාදී ඔය දෙකෙන් කොයි එකද?

මේ ආණ්ඩුව දේශීය කෘෂිකර්මය ගොඩ දාන්න කොයි තරම් මහන්සි වුනත්, මිනිස්සු කොයි තරම් වගා සංග්‍රාම කළත්, ආහාර ආනයන වියදම් තව තවත් ඉහළ යන එකෙන් පෙනෙන්නේ ඔය දේවල් වලින් පමණක් හදන්න බැරි මූලික වැරැද්දක් තිබෙනවා කියන එකයි. වැරැද්ද තිබෙන්නේ විදේශ විණිමය ප්‍රතිපත්තියේ. යහපාලන ආණ්ඩුව දේශීය ආර්ථිකයක් ගැන කතා නොකළත්, ඒ කාලයේ ආහාර ආනයන වියදම් විශාල ලෙස අඩු වුනේ, අවශ්‍ය පමණටම නොවුණත්, යම් තරමකින් විණිමය අනුපාතිකය අවප්‍රමාණය වෙන්න ඉඩ සැලසීම නිසයි.

ආනයන වියදම් අඩු කරන්න හා ජාතික ආර්ථිකය දිරිගන්වන්න අවශ්‍යනම් කළ යුතු හා පහසුවෙන් කළ හැකි එකම දෙය විණිමය අනුපාතිකය නිවැරදි කිරීමයි. එසේ නොකර ආනයන සීමා කරන්න යාමෙන් සිදු වනු ඇත්තේ එළවළු ඇතුළු ආහාර මිල ගණන් විශාල ලෙස ඉහළ යාම පමණයි. එසේ වීමෙන් පසුව හාල් කඩේට ජනාධිපති පැන්නා කියා වැඩේ ගොඩදාන්න පුළුවන් වෙන එකක් නැහැ.