නිවාඩු පාඩු

ඕස්ට්‍රේලියාව නිවාඩු ගැන වසර කිහිපයකට පෙර රසික විසින් ලියා පළ තිබෙන බ්ලොග් ලිපියක් නම් කර තිබෙන්නේ "නිවාඩු පාඩුව" ලෙසයි. අදාළ ලිපිය ඔහු විසින් ආරම්භ කරන්නේ මේ විදිහටයි.

"ලංකාවේ සිට ඕස්ට්‍රේලියාවට සංක්‍රමණය කරන අයෙකුට මුහුණ දෙන්නට වෙන කටුක සත්‍යයක් වනුයේ සති අන්තයන් හැරුණු විට ඇති පොදු නිවාඩු දිනවල අඩුකමයි."

මා කලින් ලිපියේ සඳහන් කළ පරිදි ඇමරිකාවේ ෆෙඩරල් නිවාඩු දින ගණන දහයක් පමණයි. රසිකගේ ලිපියට අනුව ඔහු වසන නිව් සවුත් වේල්ස ප්‍රාන්තයේ පොදු නිවාඩු දින ගණනත් දහයක් පමණයි. ඒ දහයෙන් හතරකටම ආගමික පසුබිමක් තිබීම ඇමරිකාවට සාපේක්ෂව දැකිය හැකි එක් වෙනසක්.

ලංකාවේ පොදු නිවාඩු දින ගණන 25ක් පමණ වෙනවා. ඒ අතරින්, ජාතික දින නිවාඩුව, කම්කරු දින නිවාඩුව හා සිංහල හා දෙමළ අලුත් අවුරුදු නිවාඩු දින දෙක හැරුණු විට ඉතිරි නිවාඩු සියල්ලටම තිබෙන්නේ ආගමික පසුබිමක්. බෞද්ධ (පෝය) නිවාඩු දින ගණන 13ක්. මෙය 14ක් වෙන්නත් පුළුවන්. හින්දු හා ඉස්ලාම් ආගමික පසුබිමක් ඇති ඇති නිවාඩු තුන බැගින්. ක්‍රිස්තියානි/කතෝලික පසුබිමක් සහිත නිවාඩු දෙකක්.

මේ ගැන ජගත් පතිරණ විසින් ඔහුගේ මතය ඉදිරිපත් කර තිබෙන්නේ පහත ආකාරයටයි.

"ලංකාවේ නිවාඩු වැඩිවීමට හේතුව කුමක්දැයි වටහාගත යුතුයි.
1815 සිට අද දක්වා මෙරට ඇංග්ලිකන් ක්‍රිස්තියානි රටක්. 
මෙහි ඇංග්ලිකන් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය ප්‍රධාන සංස්කෘතිය ලෙසත් සිංහල, දෙමළ මුස්ලිම් සංස්කෘතීන්ට සමාන තැනක් ලැබිය යුතුයැයි මතයක් ඇතිවුනා.
ඒ සමඟම නිදහසින් පසු මෙරට සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියට ප්‍රධාන තැන ලැබිය යුතුයැයි සිංහල බෞද්ධයන් අතර මතයක් ඇතිවුනා. මෙම හේතු නිසා සිංහල බෞද්ධයන්ට වැදගත්වන නිවාඩු දින නිල නිවාඩු දින ලෙස නම් කිරීමටත්, ඒ සමඟම දෙමළ මුස්ලිම් වාර්ගිකයන්ට වැදගත් වන දිනත් නිවාඩු දින ලෙස නම් කිරීමටත් සිදුවුනා. ලංකාවේ නිවාඩු වැඩිවීමට හේතුව ප්‍රධාන සංස්කෘතිය සහ මහජාතියේ සංස්කෘතිය එකක් නොවීම ලෙස සැලකිය හැකියි."

ලංකාවේ ආගමික නිවාඩු වැඩිවීමේ ඓතිහාසික පසුබිම සම්බන්ධව යම් දුරකට ජගත් පතිරණ සමඟ එකඟ විය හැකියි. ඒ ගැන කතා කිරීම පසුවට තබා රසික විසින් සඳහන් කර තිබෙන නිවාඩු පාඩුව කියන කරුණට ආවොත් පෞද්ගලිකව මටනම් මේ කියන වෙනස බලපෑවේ තනිකරම අනිත් පැත්තටයි.

මා ලංකාවේ සිටියදී අවසන් වරට සේවය කළ ආයතනයේදී ඉහත සඳහන් පොදු නිවාඩු 25කට නොඅඩු ප්‍රමාණයට අමතරව පෞද්ගලික නිවාඩු 42කටද හිමිකම තිබුණා. ඊටත් අමතරව, මාසයකට දෙක බැගින් කෙටි නිවාඩුත් තිබුණා. නමුත්, ප්‍රායෝගිකව නිවාඩුවක් ගන්න කියා ඉඩක් ලැබුනේම නැති තරම්. ඒ වෙනුවට, බොහෝ විට සිදු වුණේ සෙනසුරාදා, ඉරිදා හා පොදු නිවාඩු දිනවලද වැඩ කරන්න සිදු වීමයි. ඇතැම් මාස වල දින 31ම සේවයට වාර්තා කර තිබුණා.

වැඩ කළ දින ගණන වගේම, දවසකට වැඩ කළ පැය ගණනත් සේවා ගිවිසුම අනුව සේවා ස්ථානයේ රැඳී සිටිය යුතු පැය ගණනට වඩා ගොඩක් වැඩියි. වැඩිම වුනොත් උදේ හත වෙද්දී පුටුවේ වාඩි වීමෙන් පසුව, ගෙදර යන්න පුටුවෙන් නැගිට්ටේ හවස හතට පමණයි. ඒ සාමාන්‍ය දවසකදී. වැඩ අධික දවස් වලනම් පාන්දර දෙක තුන වන තුරුත් කාර්යාලයේ රැඳී හිටියා. එහෙම ඉඳලත් පැය දෙකක පමණ නින්දක් ලබා පහුවෙනිදා උදෙන්ම නැවත සේවයට වාර්තා කළා. මේ විදිහට වැඩ කළේ සාමාන්‍ය වැටුපට අමතරව අතිකාල දීමනා හෝ වෙනත් විශේෂ දීමනා ආදී කිසිවක් ලබා ගනිමින් නෙමෙයි. විශේෂ දීමනා වලට හිමිකම් තිබුණත් ඒ දීමනා ලබා ගැනීම කාර්යාල සම්ප්‍රදායක් වූයේ නැහැ. හිලවු නිවාඩු ලබාගන්න පුළුවන්කම තිබුණත්, අයිති නිවාඩු ටිකත් නොගනිද්දී, හිලවු නිවාඩු එකතු කර ගැනීමේ වාසියක් තිබුණේ නැහැ. මේ විදිහට අමතර වාසි නොලබමින් දරු පවුල සමඟ ගෙවිය යුතු කාලය කාර්යාලයට දිය කරන අපේ මිත්‍රයින් ගණනාවක් දැනටත් ලංකාවේ ඉන්නවා.

කොහොමින් කොහොම හරි ඔය විදිහට වැඩ කරමින් ඉඳලා ඇමරිකාවට ආවට පස්සේ පෞද්ගලිකව මටනම් නිවාඩු පාඩුවක් වෙනුවට සිදුවුණේ වාසියක් කියා කියන්න පුළුවන්. දරු පවුල එක්ක ගෙවන්න කලින් නොලැබුණු කාලයක් ඇමරිකාවට ආවට පස්සේ ලැබුණා. ඇමරිකාවේදී බොහෝ විට කරන වැඩ වල ඵලදායීතාවය මිසක් වැඩ කරන පැය ගණන වැදගත් සාධකයක් නෙමෙයි. වෙළඳපොළ යාන්ත්‍රණය විසින් කරන වැඩ වල ඵලදායීතාවය හා ගැලපෙන වැටුපක් ලැබෙන බව තහවුරු කෙරෙනවා. ලංකාවේදී එවැනි දෙයක් වෙන්නේ නැහැ.

ඇමරිකාවේ ෆෙඩරල් නිවාඩු, ප්‍රාන්ත නිවාඩු ආදිය මිසක් පොදු නිවාඩු කියා කිවහැකි නිවාඩු නැහැ. කිසියම් ආයතනයක සේවකයින්ට හිමිවන වැටුප් සහිත නිවාඩු දින මොනවාද කියා තීරණය කෙරෙන්නේත් අවසාන වශයෙන් වෙළඳපොල යාන්ත්‍රණය විසිනුයි. තරඟකාරී ශ්‍රම වෙළඳපොළක් ද ඇතුළුව තරඟකාරී වෙළඳපොළ ක්‍රමයක් සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වෙනවනම් මිනිස්සු වැඩකරන දවස්, පැය ගණන් හා නිවාඩු දවස් ආදිය ඉල්ලුම හා සැපයුම මත කාටත් සාධාරණ විදිහට නිර්ණය වෙනවා. එයට ආණ්ඩුව මැදිහත් වෙන්න අවශ්‍ය නැහැ.

ඒ වුණත්, සේවක සේව්‍ය පාර්ශ්ව දෙක කැමැත්තෙන් සේවා ගිවිසුමකට ඇතුළත් වුනාට පස්සේ එක් පාර්ශ්වයක් ගිවිසුමේ කොන්දේසි කඩ කිරීම හේතුවෙන් අනෙක් පාර්ශ්වයට අලාභයක් වීමේ අවදානම වලක්වන නීති පද්ධතියක් හා ඒ නීති පද්ධතිය බලාත්මක කරන යාන්ත්‍රණයක් රටකට අවශ්‍යයි. ආණ්ඩුවක කාර්ය භාරය තියෙන්නේ එතැනයි. ගිවිසුම් නීති නිසි සේ ක්‍රියාත්මක වෙනවානම් අමුතුවෙන් කම්කරු නීති කියා දෙයක් අවශ්‍ය වන්නේ නැති තරම්.

කිසියම් නිශ්චිත දිනයක් බොහෝ දෙනෙක් නිවාඩු දිනයක් සේ සලකනවානම් වෙළඳපොළ යාන්ත්‍රණය යටතේ ඒ දවස නිවාඩු දිනයක් වෙන්න විශාල ඉඩක් තිබෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට සිංහල අවුරුදු දිනය සැලකුවොත්, රටේ බහුතරයක් මේ දවස කාර්යාලයක ගත කරන්න කැමති නැහැ. ඒ නිසා, සිංහල අවුරුදු නිවාඩුවක් නොතිබුණානම් ඒ දවසට ලංකාවේ ගොඩක් අය තමන්ගේ පෞද්ගලික නිවාඩුවක් හෝ දමලා ගෙදර නවතිනවා. ආයතනයක සේවකයන්ගෙන් විශාල පිරිසක් එකම දවසක සේවයට වාර්තා නොකළොත්, ඇතැම් ස්ථිර පිරිවැය සැලකූ විට එදාට ඒ එන ටික දෙනා එක්ක ආයතනය පවත්වාගෙන යනවාට වඩා ආයතනය වසා තබන එක වාසියි. එහෙම බැලුවාම ඒ වගේ දවස් වල ආයතනයක් විවෘතව තැබීමෙන් ආයතනය හිමිකරුවන්ටයි "නිවාඩු පාඩුවක්" වෙන්නේ. කම්කරු නීති වල කියා නැතත් ඇඟලුම් කම්හල් වැනි තැන් වල අවුරුදු සතියම වගේ නිවාඩු දෙන්නේ මේ නිසයි.

එසේ නොවන, ආයතනය වැඩි පිරිවැයක් දරමින් හෝ විවෘතව තබා ගැනීම වාසිදායක වන අවස්ථාත් තිබෙනවා. මේ වගේ නිවාඩු දවසක සේවයට වාර්තා කිරීම දිරිගන්වනු පිණිස අතිකාල හෝ වෙනත් විශේෂ දීමනා ගෙවමින් නිවාඩු දින වලදීත් විවෘතව තබා ගන්නේ එවැනි ආයතනයි. මේ දිරිගැන්වීම් නිසා සිංහල අවුරුද්ද සමරන්නේ නැති අයට අමතරව, සිංහල අවුරුදු දින ගෙදර සිටීමට වඩා ලැබෙන අමතර මුදල වටින්නේයැයි සිතන පිරිසකුත් අවුරුදු දවසේ සේවා ස්ථාන වලට ආකර්ශනය කරගන්න හැකි වෙනවා. අමතර මුදලක් අතට ලැබෙන නිසා ඔවුන්ට නිවාඩු දවසේ වැඩ කළා කියා පාඩුවක් වෙන්නේ නැහැ.

ඇමරිකාවේ පෞද්ගලික ආයතන බොහොමයක්ද ඇතැම් දින වලදී පඩි සහිත නිවාඩු ලබා දෙන්නේ මේ පදනමිනුයි. ජනවාරි පළමුවෙනිදා හෝ නත්තල් දවසේ නිවාඩු නොදුන්නොත් බොහෝ සේවකයින් තමන්ගේ පෞද්ගලික නිවාඩු අරගෙන හෝ ගෙදර නවතිනවා. ඒ නිසා, ඒ දිනවලදී ආයතන විවෘතව තබා ගැනීම අසීරුයි. නමුත්, සිංහල අවුරුදු දවසේදී හෝ වෙසක් දවසේදී ඇමරිකාවේ ආයතනයකට මෙවැනි ප්‍රශ්නයකට මුහුණ දෙන්න වෙන්නේ නැහැ.

මේ ආකාරයට පඩි සහිත නිවාඩු දෙන දවස් කිසියම් ආයතනයක සේවකයන්ගේ ජනවිකාශ ව්‍යාප්තිය මත වෙනස් වෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට දීපාවලී දවස සාමාන්‍යයෙන් ඇමරිකාවේ ආයතනයක නිවාඩු දවසක් නොවූවත්, ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇති අය විශාල පිරිසක් සේවය කරන තැනක දීපාවලි දිනය පඩි සහිත නිවාඩුවක් වෙන්න පුළුවන්. චීන සම්භවයක් ඇති විශාල පිරිසක් ඉන්න තැනක චීන අලුත් අවුරුදු දවස නිවාඩු දවසක් වෙන්න පුළුවන්.

මානව සම්පත් කළමණාකරණ සංගමය විසින් වාර්ෂිකව පවත්වන සමීක්ෂණයේ 2017 වසර සඳහා වූ දත්ත අනුව, ඇමරිකාවේ ආයතන වැඩිම ප්‍රමාණයක් වසා තැබෙන්නේ ස්තුති කිරීමේ දිනයේදීයි. එදින, ආයතන 97%ක්ම වසා තැබෙන අතර විවෘතව තැබෙන්නේ ආයතන වලින් 3%ක් පමණයි. මේ අනුව, ඇමරිකාවේ නිවාඩු දින අතරින් ප්‍රධානම නිවාඩුව සේ සැලකිය හැක්කේ ස්තුති කිරීමේ දින නිවාඩුවයි. එයින් පසුව, නත්තල් නිවාඩුවත් කිට්ටුවෙන්ම තිබෙනවා. කිසියම් දිනයක සීමිත පැය ගණනකට හෝ සාමාන්‍ය කාලය පුරාවටම විවෘතව තැබෙන ආයතන ගණන අනුව ඇමරිකාවේ නිවාඩු පහත ආකාරයට පෙළගැස්විය හැකියි.

ස්තුති කිරීමේ දිනය- 3%
නත්තල් දිනය- 4%
සිහි කිරීමේ දිනය- 6%
කම්කරු දිනය- 6%
නිදහස් දිනය- 6%
අලුත් අවුරුදු දිනය- 9%
ස්තුති කිරීමේ දිනට පසුදින- 23%
නත්තලට පෙර දින- 24%
අලුත් අවුරුදු දිනට පසු දින- 28%
අලුත් අවුරුදු දිනට පෙර දින- 46%
පාස්කු ඉරිදා- 49%
නත්තලට දෙදිනකට පෙර දිනය- 60%
මාටින් ලූතර් කිං දිනය- 61%
ජනාධිපති දිනය- 66%
මහ සිකුරාදා- 67%
නත්තලට තෙදිනකට පෙර දිනය- 68%
අලුත් අවුරුදු දිනට දෙදිනකට පෙර දිනය- 70%
අලුත් අවුරුදු දිනට තෙදිනකට පෙර දිනය- 71%
නත්තලට පසු දිනය- 71%
නිදහස් දිනට පෙර දිනය- 77%
ස්තුති කිරීමේ දිනට පෙර දිනය- 78%
වෙතරානුවන්ගේ දිනය- 80%
නත්තල හා අලුත් අවුරුද්ද අතර ඉතිරි දෙදින- 84%
කම්කරු දිනයට පෙර දිනය- 85%
කොලොම්බස් දිනය- 86%
වෙතරානුවන්ගේ දිනයට පෙර සිකුරාදා දිනය- 88%

යුදෙවු, ඉස්ලාම් හා හින්දු ආගමික උත්සව පැවැත්වෙන දින වලදීත් ඇතැම් ආයතන වසා තැබෙන නමුත් ඒ සුළු ප්‍රතිශතයක්.

ඉහත ලැයිස්තුව දෙස පරීක්ෂාකාරීව බැලූ විට පෙනී යන්නේ ලංකාවේ ඇඟලුම් කම්හල් වල අලුත් අවුරුදු සතිය පුරාවටම නිවාඩු ලබා දෙන්නාක් මෙන් ප්‍රධාන නිවාඩු දින වලට පෙර හෝ පසු දින ආයතන වසා තබමින් දිගු සති අන්ත තවත් දිගු කිරීම බොහෝ ආයතන විසින් සිදු කරන්නක් බවයි. මෙය තනිකරම ශ්‍රම වෙළඳපොළේ ඉල්ලුම මත සිදු වී තිබෙන දෙයක්.

නත්තල හා ජනේරුව අතර කාලය තුළ බොහෝ ආයතන විවෘතව නොතැබෙන බවත් පෙනෙනවා ඇති. මේ දෙසතිය තුළ බොහෝ සේවකයින් තමන්ගේ ඉතිරිව තිබෙන පෞද්ගලික නිවාඩු ලබා ගැනීමට පෙළඹීමත් මෙයට හේතු වී තිබෙනවා.