වෙබ් ලිපිනය:

Tuesday, January 26, 2021

ශ්‍රමය, ප්‍රාග්ධනය හා ආර්ථික වර්ධනය


ආර්ථික සංවර්ධනය අතින් ලෝකයේ වෙනත් රටවල් එකින් එක ලංකාව පහු කරගෙන ඉදිරියට යාම ගැන, මේ කතාව අර්ධ සත්‍යයක් වුවත්, ලංකාවේ ජීවත්වන හෝ ශ්‍රී ලාංකික සම්භවයක් තිබෙන ලංකාවෙන් පිට ජීවත් වන ගොඩක් අයට ලොකු කණස්සල්ලක් තිබෙනවා. කෙළින්ම නොකිවුවත්, මේ කවුරු වුනත් කතා කරන්නේ මේ වන විට සංවර්ධිත රටවල් ලෙස හඳුන්වන බටහිර රටවල් හා තවත් ඇතැම් රටවල් විසින් අත් කරගෙන තිබෙන ආකාරයේ සංවර්ධනයක් ගැනයි. බටහිර සංවර්ධනය කියන යෙදුම එක්ක කාට හෝ ප්‍රශ්න තිබෙනවානම් රටේ වැඩි කෙනෙකුට හිතේ හැටියට කාලා ඇඳලා හොඳ ගෙයක සතුටින් ජීවත් වෙන්න ලැබෙන ආකාරයේ සංවර්ධනයක් කියා අපි කියමු. 

ලංකාවේ කිසියම් ජන පදනමක් තිබෙන දේශපාලන පක්ෂ වලින් පටන් ගත්තොත්, එජාප හා දැන් එජාපයෙන් කැඩී ගොස් සිටින සජබෙ කොහොමටත් පෙනී සිටියේ ඔය ආකාරයේ සංවර්ධනයක් වෙනුවෙන්. රාජපක්ෂ කඳවුර හා හිතවතුන් ගත්තත් එහෙමයි. නලින් ද සිල්වා වගේ කෙනෙක් ගත්තත් තමන් බර කරත්තෙන් අනුරාධපුර යුගයට යන්න යෝජනා නොකරන බව පැහැදිලිව කියනවා. පොදුවේ ගත්තහම සමාජවාදීන්ගේ අවසන් ඉලක්කයත් ඕකම තමයි. මේ එක් එක් කණ්ඩායම වෙනස් වෙන්නේ ඔවුන්ගේ උපක්‍රම වලින් මිසක් අවසන් ඉලක්කය අනුව නෙමෙයි. වෙනස් වචන යොදාගත්තත්, කවුරු වුනත් කතා කරන්නේ වේගවත් සංවර්ධනයක් අත් පත් කර ගැනීම ගැනයි.

මේ සංවර්ධන කතිකාවේදී ප්‍රාග්ධනය ගැන බොහෝ විට කතා වෙනවා. වේගවත් සංවර්ධනයක් අත් පත් කර ගැනීමේදී ප්‍රාග්ධනයේ භූමිකාව පිළිබඳව ඉහත කී කණ්ඩායම් අතර ලොකු එකඟතාවයක් නැතත්, කවුරුත් වගේ ප්‍රාග්ධනයේ භූමිකාව ඉතාම වැදගත් සේ සලකනවා. ඒ වගේම, ලංකාවට ඉදිරියට යන්න තිබෙන ලොකුම බාධාව ප්‍රමාණවත් ප්‍රාග්ධනයක් නැති බව කියලා සෑහෙන තරමේ එකඟත්වයක් තිබෙනවා. එකඟත්වයක් නැත්තේ අවශ්‍ය ප්‍රාග්ධනය සම්පාදනය කර ගත යුත්තේ කොයි ආකාරයෙන්ද කියන එක ගැනයි.

රටක ආර්ථික වර්ධනය හා ප්‍රාග්ධනය අතර තියෙන්නේ මොන වගේ සම්බන්ධයක්ද? 

මේ ගැන මම පෙර කතා කර තිබුණත් බොහෝ විට එසේ කර තිබෙන්නේ විස්තරාත්මකව මිස ගණිත ආකෘති ඇසුරෙන් නෙමෙයි. දැන් මෙහි පළවන ලිපි කියවන අය අතර ගණිතය තරමක් ඉහළට ඉගෙන ගත් අය යම් ප්‍රමාණයක් ඉන්න නිසාත්, ඒ ඇතැම් අය ඉල්ලා තිබෙන නිසාත්, මේ පැහැදිලි කිරීම සඳහා අපි ගණිතමය ආකෘති යොදා ගනිමු. අපේ ඇතැම් නිත්‍ය පාඨකයින්ට මෙය බර වැඩි වෙයි. ඒ තරම් ගණන් ගන්න එපා. අවශ්‍ය නැත්නම් බර වැඩි කොටස් අත ඇරලා කියවන්න.

රටක ආර්ථිකය වර්ධනය වනවාද කියා මනින්න යොදා ගන්නා සම්මත නිර්ණායකය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය. දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය මගින් මනින්නේ කිසියම් කාලයක් තුළ රටක නිපදවූ භාණ්ඩ හා සේවා ප්‍රමාණය. ඕනෑම භාණ්ඩයක් හදන්න යොදා ගන්නා නිෂ්පාදන සාධක සියල්ල අපට ශ්‍රමය හෝ ප්‍රාග්ධනය විදිහට අපට වර්ග කරන්න පුළුවන්. තක්කාලි වගේ ප්‍රාථමික කෘෂි නිෂ්පාදිතයක් නිෂ්පාදනය කරන්න අපට ඉඩමක් අවශ්‍යයි. මිනිස් ශ්‍රමය අවශ්‍යයි. උදළු වගේ කෘෂි උපකරණ අවශ්‍යයි. පොහොර, රසායන වගේ දේවල් අපි දැනට අමතක කරමු. මෙහි මිනිස් ශ්‍රමය හැර ඉඩම්, කෘෂි උපකරණ ආදිය අපට ප්‍රාග්ධනය ලෙස සලකන්න පුළුවන්.

ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය නිෂ්පාදන සාධක ලෙස හඳුන්වන්නේ නිෂ්පාදනය සිදු කර අවසන් වීමෙන් පසුවත් තව දුරටත් මේ දේවල් ඉතිරි වන නිසයි. තක්කාලි හිටවා අස්වැන්න ලැබුණාට පසුව ඉඩම වගේම කෘෂි උපකරණත් තව දුරටත් ඉතිරිව තිබෙනවා. ශ්‍රමය ලබා දුන් ශ්‍රමිකයාත් තව දුරටත් ඉන්නවා. ඉඩම හා කෘෂි උපකරණ නිෂ්පාදනය සඳහා නැවත නැවතත් ප්‍රයෝජනයට ගන්න පුළුවන්. ශ්‍රමිකයාගේ ශ්‍රමයත් නැවත නැවත නිෂ්පාදනය සඳහා යොදා ගන්න පුළුවන්.  

නිෂ්පාදනය සඳහා යොදා ගන්න ඇතැම් ආදාන නිෂ්පාදන කාර්යයේදී ක්ෂය වී යනවා. මේවාට අපි කියන්නේ අමුද්‍රව්‍ය කියලා. අමුද්‍රව්‍ය හා නිෂ්පාදන සාධක අතර වෙනස මෙයයි. තක්කාලි සෝස් හදන්න තක්කාලි අවශ්‍යයි. සෝස් නිෂ්පාදනය කර අවසන් වූ පසු තක්කාලි තව දුරටත් තක්කාලි ලෙස ඉතිරි වෙන්නේ නැහැ. යෝගට් හැදූ පසු කිරි තවදුරටත් කිරි ලෙස ඉතිරි වෙන්නේ නැහැ. මේ වගේ නිෂ්පාදිතයකට අපට ද්වීතියික නිෂ්පාදිතයක් කියා කියන්න පුළුවන්. 

ද්වීතියික නිෂ්පාදිතයක් හදද්දී ඒ සඳහා ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය අවශ්‍ය වනවා වගේම වෙනත් ප්‍රාථමික නිෂ්පාදිතද අවශ්‍ය වෙනවා. ප්‍රාථමික නිෂ්පාදිතයක පිරිවැය වන්නේ ඒ සඳහා යොදාගත් ශ්‍රමයේ හා ප්‍රාග්ධනයේ පිරිවැයයි. ද්වීතියික නිෂ්පාදිතයක පිරිවැයට ඒ සඳහා යොදාගත් ශ්‍රමයේ හා ප්‍රාග්ධනයේ පිරිවැය වගේම අමුද්‍රව්‍ය ලෙස යොදාගත් ප්‍රාථමික නිෂ්පාදිත නිපදවීමට යොදාගත් ශ්‍රමයේ හා ප්‍රාග්ධනයේ පිරිවැයද ඇතුළත්. අවසාන වශයෙන් ප්‍රාථමික වේවා, ද්වීතියක වේවා ඕනෑම භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් හදන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය පමණයි. අපට මේ සම්බන්ධය මේ විදිහට ලියන්න පුළුවන්.

K,L ➞ Y 

Y = F(K,L)

මෙහි Y කියන්නේ නිෂ්පාදිතය. K කියන්නේ යෙදවූ ප්‍රාග්ධනය. L කියන්නේ යෙදවූ ශ්‍රමය. මෙහිදී ශ්‍රමය යන වචනය භාවිතා වෙන්නේ ශ්‍රමිකයින් ප්‍රමාණය වැනි අදහසකින් මිසක් සිදු කළ කාර්යයය කියන අදහසින් නෙමෙයි. F(.) කියා කියන්නේ ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය නිෂ්පාදිතය බවට පරිවර්තනය කෙරෙන නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියේ ස්වරූපය. උදාහරණයක් විදිහට, K = 10, L = 20 නම් Y කීයද කියා තීරණය කරන සම්බන්ධතාවයේ ස්වභාවය. එම සම්බන්ධතාවය තීරණය වන්නේ පවතින තාක්ෂනය මතයි. එවැනි කවර හෝ සම්බන්ධතාවයක් තිබෙන බව මිස එය කුමක්ද කියන එක අපි හරියටම දන්නේ නැහැ.

මේ දක්වා අපි බරපතල උපකල්පන කිසිවක් කරලා නැහැ. එහෙත්, මෙතනින් ඉදිරියට යාමේදී F(K,L) කියන සම්බන්ධතාවයේ ස්වභාවය පිළිබඳව කිසියම් ගණිතමය ආකෘතියක් යොදා ගැනීම විශ්ලේෂණය පහසු කරනවා. මේ සම්බන්ධතාවය විස්තර කිරීම සඳහා යොදා ගන්නා සරල ගණිතමය ශ්‍රිතයක් කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය ලෙස හැඳින්වෙනවා. එය මෙවැන්නක්.

Y = F(K,L) = AKαLß 

දැනට අපි මෙහි A නියතයක් ලෙස සලකමු. ඒ වගේම, α හා ß ද නියතයන්. විචල්‍යයන් වන්නේ K සහ L පමණයි. (ඔබ මෙය කියවන්නේ මුල් ලිපිය නැවත පළ කර ඇති තැනකින්නම් සමීකරණ වල දර්ශක වන α හා ß නිවැරදිව පෙන්නුම් කරනවාද කියා පරීක්ෂා කර බලන්න.)

මේ ශ්‍රිතයේ භාවිතය උදාහරණයකින් පැහැදිලි කළොත්, ඇඟලුම් කම්හලක ශ්‍රමිකයන් ගණන L ලෙසත් යෙදවූ ප්‍රාග්ධනය K ලෙසත් සැලකුවොත්, වසරකදී නිපදවිය හැකි ඇඟලුම් ප්‍රමාණය වන Y මේ සම්බන්ධතාවය අනුව හොයා ගන්න පුළුවන්. ඒ සඳහා  A, α හා ß කියන අගයයන්ද දැන සිටිය යුතුයි. දැනට අපි මේ අගයයන් මොනවාද කියන එක ගැන වද නොවී ඕනෑම අගයක් වෙන්න ඉඩ තියමු. 

දැන් අපි ඉහත කී ඇඟලුම් කම්හල වැනිම තවත් ඇඟලුම් කම්හලක් විවෘත කළොත් ප්‍රතිඵලය කුමක්ද? ඒ කියන්නේ, අලුත් කම්හලේත් පළමු කම්හලේ සිටිනවාට සමාන සේවක පිරිසක්, මැෂින් ප්‍රමාණයක් ආදී වශයෙන් කිසිම වෙනසක් නැතුව. එහෙමනම්, අලුත් කම්හලෙන්ද මුල් කම්හලේ තරමටම ඇඟලුම් ප්‍රමාණයක් වසරකදී නිපදවන්න පුළුවන් විය යුතුයි. ඒ කියන්නේ, කම්හල් දෙකම සැලකුවහම K සහ L යන දෙකම දෙගුණ වී ඇති නිසා Yද දෙගුණ විය යුතුයි.

ඉහත ශ්‍රිතයට නැවත ආවොත්, K සහ L වෙනුවට 2K සහ 2L ආදේශ කළොත් ප්‍රතිඵලය 2Y විය යුතුයි. එහෙම වෙනවද? දැන් අපට පොඩ්ඩක් ගණිතයේ දර්ශක පිළිබඳ දැනුම උපයෝගී කර ගන්න වෙනවා. පාසැලේ පහළ පන්තියක දැනුමක්නේ.

A(2K)α(2L)ß = (2)α+ßAKαLß = (2)α+ß Y 

ඉහත ප්‍රතිඵලය අනුව පෙනෙන පරිදි,  K සහ L යන දෙකම දෙගුණ වූ විට Y වල අගය (2)α+ß ගුණයකින් වැඩි වෙනවා. 

මෙම අගය හරියටම දෙගුණයක් වෙන්නේ α+ß =1 වුනොත් පමණයි. ඒ නිසා, කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය ඉහත උපකල්පනය සමඟ ගැලපෙන පරිදි α+ß =1 ලෙස සලකනවා. ඒ කියන්නේ, ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය යන දෙකම කිසියම් නියත අනුපාතයකින් වෙනස් කළොත් නිෂ්පාදිතයද එම අනුපාතයෙන්ම ඉහළ යනවා. මේ අනුව අපට අවශ්‍යනම්, කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය පහත ආකාරයෙන් ලියන්නත් පුළුවන්.

Y = F(K,L) = AKαL1-α 

ඉහත ශ්‍රිතයේ පරාමිතියක් වන α අගය 0 හා 1 අතර ඕනෑම අගයක් විය හැකියි. සෘණ අගයක් හෝ 1ට වැඩි අගයක් විය නොහැකියි.

උදාහරණයක් විදිහට α = 0.3 කියා අපි හිතමු. K සහ L යන දෙකම දෙගුණ වුනොත් Y ද දෙගුණ වන බව අප දැනටමත් දන්නවා. එසේ නොවී K පමණක් දෙගුණ වුනොත් වෙන්නේ කුමක්ද?

Y = F(K,L) = A(2K)αL1-α  = (2)αY

α = 0.3 යන උපකල්පනය යටතේ (2)α = 1.23 නිසා, K දෙගුණ වෙද්දී, ඒ කියන්නේ 100%කින් වැඩි වෙද්දී, Y වැඩි වෙන්නේ 23%කින් පමණයි.

මේ විදිහටම අපට L පමණක් දෙගුණ වුනොත් ප්‍රතිඵලයත් හොයා ගන්න පුළුවන්.

Y = F(K,L) = AKα(2L)1-α  = (2)1-αY

α = 0.3 යන උපකල්පනය යටතේ 1- α = 0.7 යි. ඒ නිසා, (2)1-α = 1.62 වෙනවා. ඒ කියන්නේ L 100%කින් වැඩි වෙද්දී, Y වැඩි වෙන්නේ 62%කින් පමණයි.

මෙය එක් උදාහරණයක් වුවත්, මේ උදාහරණයෙන් රටක නිෂ්පාදිතය (Y) සඳහා ශ්‍රම බලකායේ (L) හා ප්‍රාග්ධන සංචිතයේ (K) බලපෑම පිළිබඳව කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතයෙන් උපකල්පනය කෙරෙන වැදගත් කරුණු කිහිපයක් පැහැදිලි කරනවා. 

1. කොපමණ සුළු ප්‍රමාණයකින් වුවත් K වැඩි කළහොත් Y වැඩි වෙනවා. එයට හේතුව α>0 වීමයි.
2. කොපමණ සුළු ප්‍රමාණයකින් වුවත් L වැඩි කළහොත් Y වැඩි වෙනවා. එයට හේතුව ß = 1-α > 0 වීමයි. එනම්, α < 1 වීමයි.
3. L සහ K දෙකම නිශ්චිත අනුපාතයකින් වැඩි කළොත් Y ද එම අනුපාතයෙන්ම වැඩි වෙනවා. එයට හේතුව α+ß =1 වීමයි.
4. L හෝ K යන දෙකෙන් එකක් නිශ්චිත අනුපාතයකින් වැඩි කළොත් Y වැනි වන නමුත් එසේ වැඩි වන්නේ ඊට වඩා අඩු අනුපාතයකින්. එයට හේතුව 0< α <1 වීමයි. ඒ වගේම වැඩි කරන ප්‍රමාණය වැඩි වෙද්දී ලැබෙන ප්‍රතිලාභ එන්න එන්නම අඩු වෙනවා. 

මේ කරුණ පැහැදිලි කර ගැනීමට අපි α = 0.5 ලෙස ගනිමු. 

- 20.5 = 1.41 නිසා K=K සිට K=2K දක්වා ප්‍රාග්ධනය වැඩි කළොත් නිෂ්පාදිතය Y = Y සිට Y = 1.41Y දක්වා වැඩි වෙනවා.  

- 30.5 = 1.73 නිසා K=2K සිට K=3K දක්වා ප්‍රාග්ධනය වැඩි කළොත් නිෂ්පාදිතය Y = 1.41Y සිට Y = 1.73Y දක්වා වැඩි වෙනවා. 

- 40.5 = 2 නිසා K=3K සිට K=4K දක්වා ප්‍රාග්ධනය වැඩි කළොත් නිෂ්පාදිතය Y = 1.73Y සිට Y = 2Y දක්වා වැඩි වෙනවා. 

පළමු අවස්ථාවේදී Y අගය 41%කින් වැඩි වූ නමුත් දෙවන අවස්ථාවේදී වැඩි වුනේ 173% - 141% = 32%කින් පමණයි. තෙවන අවස්ථාවේදී වැඩිවුණේ තවත් අඩුවෙන්. එනම්, 200% - 173% = 27%කින් පමණයි. නමුත්, අවස්ථා තුනේදීම අප යෙදවූ ප්‍රාග්ධනය සමානයි.

තවත් විදිහකින් කිවුවොත් Y දෙගුණ කරන්න K හතර ගුණයකින් වැඩි කළ යුතුයි. Y තුන් ගුණයක් කරන්න K නව ගුණයකින් වැඩි කළ යුතුයි. Y හතර ගුණයක් කරන්න K දහසය ගුණයකින් වැඩි කළ යුතුයි. ඒ කියන්නේ Y වැඩි වන තරමට ප්‍රාග්ධනය යොදවා Y තව දුරටත් වැඩි කරන එක එන්න එන්නම අමාරු වෙනවා. මේ කරුණ L වලටත් අදාළයි. 

ගණිතය ඇසුරෙන් තේරුම් ගන්න කැමති අයට ඉහත විස්තර කළ කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතයේ පාර්ශ්වීය අවකල සංගුණක ඇසුරෙන්ද මේ කරුණ පෙන්වා දෙන්න පුළුවන්.

Y = F(K,L) = AKαL1-α 

Y/K = αAKα-1L1-α αAKαL1-α /K = αY/K  

Y/L = (1-α)AKαL-α (1-α)AKαL1-α /L = (1-α)Y/L

එක් එක් නිෂ්පාදන සාධකය හා එම නිෂ්පාදන සාධක වල පාර්ශ්වීය අවකල සංගුණක අතර තියන්නේ ප්‍රතිලෝම සම්බන්ධයක් නිසා K හෝ L වැඩි කරන තරමට ලැබෙන ප්‍රතිලාභ ක්‍රමක්‍රමයෙන් අඩු වෙනවා. ඔහොම වැඩි වෙලා තව දුරටත් K හෝ L වැඩි කරලා Y ඉහළ දැමිය නොහැකි ස්ථායී තත්ත්වයකට එනවා. ඊට පස්සේ  K හෝ L වැඩි වුනා කියලා Y වැඩි වෙන්නේ නැහැ.

හැබැයි මතක තියා ගන්න මේ වැඩේ වෙන්නේ K හෝ L යන දෙකෙන් එකක් පමණක් වැඩි කළොත්. ඔය සාධක දෙකම එකම අනුපාතයෙන් කොයි තරම් වැඩි කළත්, Y එම අනුපාතයෙන්ම වැඩි වෙනවා. ගණිතය පැත්තකින් තිබ්බොත් මෙතැන කියැවෙන කතාව වෙන්නේ ප්‍රාග්ධනය හා ශ්‍රමය කියන සාධක දෙකටම නිසි අවධානය යොමු නොකර ඔය දෙකෙන් එකකට අනවශ්‍ය තරමේ වැඩි අවධානයක් යොමු කළ විට ආර්ථික වර්ධනය බාල වෙනවා එකයි. 

ප්‍රමාණවත් ප්‍රාග්ධනයක් නැති ශ්‍රමය වගේම ප්‍රමාණවත් ශ්‍රමයක් නැති ප්‍රාග්ධනයත් අකාර්යක්ෂමයි. ඒ නිසා, මේ දෙක අතර ප්‍රසස්ථ සමතුලනයක් හැම විටම පවත්වා ගන්න අවශ්‍යයි. රාජ්‍ය මැදිහත්වීම් නිසා බොහෝ විට වෙන්නේ මේ සමතුලනය නැති වෙන එකයි. 

ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපන හා නිදහස් සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති නිසාත් ඔය වගේ තත්ත්වයක් ඇති වී තිබෙනවා. ඊට කලින් අපි වෙනත් උදාහරණයක් ගනිමු. මැද පෙරදිග වෙලා තිබෙන්නේ මෙහි අනෙක් පැත්ත. තෙල් නිධි නිසා කෙටි කාලයක් තුළ ප්‍රාග්ධන සංචිත ඉහළ ගියත් ඒ හා ගැලපිය හැකි මට්ටමට මිනිස් සම්පත් ඉහළ ගිහින් නැහැ. ඒ නිසා, ආර්ථික වර්ධනය කාර්යක්ෂම මට්ටමක පවත්වා ගන්නනම් මිනිස් ශ්‍රමය ආනයනය කරන්න වෙනවා. 

ලංකාවේ වෙලා තියෙන්නේ මෙහි අනෙක් පැත්ත. නිදහස් අධ්‍යාපන හා නිදහස් සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති තනිව ගත්තොත් සාධනීයයි. එහෙත්, මිනිස් සම්පත් වෙනුවෙන් ආයෝජන ඉහළ දමන හැම විටකම ප්‍රාග්ධන ආයෝජන සීමා වීමක් වෙනවා. මේ වැඩේ කාලයක් තිස්සේ සිදු වන විට රටේ ශ්‍රම බලකායට සරිලන රැකියා නැතිව යනවා. මූලික ප්‍රශ්නය එලෙසම තියද්දී රජයේ රැකියා දුන්නා කියලා ප්‍රශ්නය විසඳෙන්නේ නැහැ. වෙනත් ප්‍රශ්න ගණනාවක් ඇති කරනවා පමණයි. මේ වගේ තත්ත්වයක් යටතේ සංක්‍රමණය නොවැලැක්විය හැකි දෙයක්. සංක්‍රමණය වගේම විරැකියාව විසින්ද ලබාගත හැකිව තිබුණු ආර්ථික වර්ධනය සීමා කරනු ලබන නමුත් ගැටළුව පසුපස තිබෙන මූලික ප්‍රශ්නය ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය අතර ප්‍රසස්ථ සමතුලනය නැති කර දමනු ලැබ තිබීමයි. 

රාජ්‍ය මැදිහත්වීම් නිසා හෝ වෙනත් ස්වභාවික හේතුවක් නිසා ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය අතර සමතුලනය බිඳ වැටුණු පසුව කිසියම් ආකාරකින් එම සමතුලනය නැවත හැදෙනවා. ලංකාව ගත්තොත් රටේ ශ්‍රම බලකාය රටින් පිටතට විතැන් වීම හරහා L අඩු වී, සංක්‍රමනික ප්‍රේෂණ හරහා K වැඩි වෙනවා. ශ්‍රමයේ හා ප්‍රාග්ධනයේ සංචරණයට බාධා නැත්නම් ප්‍රසස්ථ සමතුලනය මේ ක්‍රමයට හෝ ඇති වන තුරු මේ වැඩේ වෙනවා. අදට ඇති!

10 comments:

  1. ඉකොනොමැට්ට අන්තර්ජාල බ්ලොක් අඩව්ය පේස්බුක් එකෙන් තහනම් කර එහි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරීතුමාට බරපතල අතවර කිරීම ගැන ඇමරිකානු ආණ්ඩුවට අපගේ බරපතල අමනාපය මෙසේ දක්වා සිටිමු. වහාම ක්‍රියාත්මක වන පරිදි මෙම තහනම අහෝසි නොකරන්නේ නම් මීටත් එහා යන විරෝධතා දැක්වීමට අප සුදානම්ව සිටි.

    ReplyDelete
  2. සංචරණය සම්පුර්ණයෙන් නැවැත්තුවත් අවසානයේ සමතුලිතතාවයකට එනවා(පද්ධතිය සංවෘත). රජය මගින් කෘතිමව ප්‍රාග්ධනය මෙහෙයවන එක තමයි ප්‍රශ්නේ. ඉක්මනින් ඊලග කොටසත් දාන්න එකොනෝ.

    ReplyDelete
  3. මේ දිනවල ලංකාවේ සහ පිටරට ඉන්න ලාංකීය ජනයා බොහෝ සෙයින් කතා කරන මාතෘකාවක් වූ ඉන්දීය සමාගමකට කොළඹ වරායේ නැගෙනහිර පර්යන්තය සංවර්ධනය භාර දීම ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික සංවර්ධනයට සහ නාවික කටයුතු සංවර්ධනයට අනිවාර්ය අංගයක් බවත් එය සිදු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය යයි කොළඹ සිටින ඇමරිකානු තානාපති ගරු ඇලෙයිනා බී ටෙප්ලිට්ස් මැතිනිය පවසා ඇති අතර මෙහිදී ඇය පෙන්වා දෙන්නේ එම පර්යන්තය සංවර්ධනය කිරීම සඳහා පෞද්ගලික අංශයේ සහය ලබාගැනීම ඉතාමත්ම වැදගත් බවයි.

    එම ආයෝජන විවෘත සහ දෙපාර්ශවයටම වාසි අත්වන විනිවිද පෙනෙන එකක් විය යුතු බවද ඇය පැවසා ඇත්තේ පසුගිය කාලයේ ලංකාව සැක සහිත (සංවෘත) චීන ආයෝජන වලට නිරාවරණය වීම් ගැන දැඩි කණස්සල්ලට පත්වූ බවටත් අදහස් සමග බවට ඩේලි මිර්ර පුවත්පතේ පළවූ මේ කතාව පිළිබඳ ඔබ දක්වන අදහස් කෙසේද?

    ReplyDelete
  4. තිත්තම බෙහෙතක සීනි තවරලා
    දෙනවා වගෙ අද තියෙන්නෙ ලියලා
    ගණිතෙ අජීරණ මේ මැටි මෝලා
    පවා කියෙව්වා, කොටසක් නොහලා!

    ReplyDelete
  5. හොඳ ලිපියක් එකොන්. ස්තූතියි

    ReplyDelete
  6. ඔබ මේ සියල්ල කෝබ් ඩග්ලස් නිනිශ්පාදන ශ්‍රිතයෙන් පැහැදිලි කරන්නේ α+ß =1 කියන උපකල්පනය මත ඉදගෙන නේ. නමුත් මෙය එක්කෝ < 1 හෝ > 1 කියන අවස්තාවලදී මේ විදියටම පැහැදිලි කරන්න බැහැ නේ !



    එතකොට ලිපියේ පහල තියෙන ලංකාවේ හෝ මැද පෙරදිග රටවල කතන්දර α+ß =1 කියන උපකල්පනය මත පමණක් නේ විස්තර කරන්න පුළුවන් ?

    ReplyDelete
    Replies
    1. හොඳ ප්‍රශ්නයක්. කොබ් ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය සුලභව යොදා ගන්නේම එම ශ්‍රිතය මගින් constant returns to scale කියන එක පැහැදිලි කළ හැකි නිසා. එසේ වෙන්නේ α+ß =1 වූ විට පමණයි. ඇත්තටම මෙහිදී කොබ් ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය අවශ්‍යම නැහැ. එය යොදාගෙන තියෙන්නේ පැහැදිලි කිරීම පහසුවට. නමුත්, කොබ් ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය අත හැරලා වඩා වියුක්ත ලෙස විග්‍රහ කළත් constant returns to scale කියන උපකල්පනය අවශ්‍යයි. ඒ කියන්නේ, කොබ් ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය ගන්නවානම් α+ß =1 කියන උපකල්පනය අනිවාර්යයෙන්ම අවශ්‍ය වෙනවා. α+ß <1 කියන්නේ decreasing returns to scale. තත්ත්වය එවැන්නක්නම් ඉතාම පහසුවෙන් නිෂ්පාදන ඒකකයක් දෙකට කඩලා නිෂ්පාදනය වැඩි කරන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ, ශ්‍රමිකයෝ 500ක් සහ මැෂින් 500ක් දමලා ඇඟලුම් 800ක් හදනවානම්, ශ්‍රමිකයෝ 250ක් සහ මැෂින් 250ක් දමලා ඇඟලුම් 400කට වඩා (500ක් කියමු) හදන්න පුළුවන්. තත්ත්වය ඔය වගේනම් ලාබ සොයන ඕනෑම නිෂ්පාදකයෙක් ඕක දෙකට කඩනවා. ලාබ සෙවීමේ තරඟය එක්ක අන්තිමට නවතින්නේ constant returns to scale වෙන තරමට නිෂ්පාදන ඒකකයක් කුඩා වෙලා. එහෙම නොවන අවස්ථා තියෙන්න පුළුවන්. ලංකාවේ ලංවිම වගේ. නමුත් බොහොමයක් නිෂ්පාදන කර්මාන්ත වලට මෙය ගැලපෙනවා. මොකද ලාබ සොයන කිසිම නිෂ්පාදකයෙක් ඔය වගේ මෝඩ වැඩක් කරන්නේ නැහැ. (විදුලිය හදන්නේ ඩීසල් වලින් පමණක් කියා හිතුවොත්, එකම ජනකයකින් රටටම විදුලිය බෙදනවාට වඩා රට පුරා තැන් තැන් වල විදුලි ජනක හත අටකින් හදන එක ලාබයි. හැබැයි හැම ගමකම එකක් තියෙන එක ලාබ නැහැ. පාන් හදන එක වගේ දෙයක් ගත්තත් එහෙමයි. එක ඒකකයකට ප්‍රශස්ත ප්‍රමාණයක් තිබෙනවා) α+ß >1 කියන්නේ increasing returns to scale. ඒ වගේ අවස්ථාවක නිෂ්පාදන ඒකක වඩා විශාල කිරීමෙන් කාර්යක්ෂමතාව වැඩි කළ හැකියි. ඇමරිකාවේ බොහෝ කර්මාන්ත වල නිරන්තරයෙන් mergers & acquisitions වෙන්නේ ඒ නිසා. ලංකාව වගේ කුඩා වෙළඳපොලක පරිමාව මදි නිසා මෙය නොවෙන්න පුළුවන්. හැබැයි ඒ ප්‍රශ්නය එන්නේ සංවෘතනම්. වෙළඳපොළ විවෘතනම් ඔය ප්‍රශ්නය එන්නේ නැහැ. ලෝකයේ ඕනෑම රටක තරඟකරුවෙක් තරමට (constant returns to scale වෙන තුරු) විශාල වෙන්න පුළුවන්. එහෙම බැරි කර්මාන්ත තිබෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට Facebook වගේ දෙයක්. දිගින් දිගටම α+ß >1. නමුත් එවැනි නිෂ්පාදන අඩුයි. නිෂ්පාදන අතිමහත් බහුතරයකට α+ß =1 ගැලපෙනවා. (ඔබ මේ ගැන විශාල හැදෑරීමක් කර තිබෙන කෙනෙක්නම්, මෙම විවේචනය මීට වඩා ගොඩක් සංකීර්ණ හේතු මත කරන එකක්නම් කරුණාකර විස්තර කරන්න. මම ප්‍රශ්නයක් අහන කෙනෙක් විෂය හදාරා ඇති මට්ටම නොදැන අනවශ්‍ය තරම් සංකීර්ණ පිළිතුරු දෙන්න කැමති නැහැ. මෙය මෙම ලිපි හරහා දැනුමක් ලබා ගන්නා මට්ටමේ අයෙකුට දෙන සාපේක්ෂව සරල පිළිතුරක්. )

      Delete
    2. අවශ්‍ය උපකල්පනය F(aK,aL) = aF(K,L) කියන එක. α+ß =1 එක්ක කොබ්-ඩග්ලස් ශ්‍රිතය යොදා ගන්නෙම ඔය උපකල්පනය සමඟ ගැලපෙන නිසා. කොබ්-ඩග්ලස් අත ඇරියත් ඔය උපකල්පනය අවශ්‍යයි. ඒ ඇයි කියන එක තේරුම් ගන්න මූලික production theory තේරුම් ගන්න වෙනවා. production unit එකක ප්‍රමාණය තීරණය වෙන්නේ ඔය සාධකය අනුව. එසේ නොවන තත්ත්වයන් තිබුණත් සාමාන්‍ය තත්ත්වය ඕකයි.

      Delete
  7. ඇත්තටම ස්තූතිය ප්‍රතිචාර දැක්වීමට, Econometrics අලුත් මොඩියුල් එක අපිට පටන් ගත්ත නිසා මෙම කරුණු අපිට අධ්‍යනය කරන්න වෙලා තියෙන්නෙ. ඒ නිසායි දවස් කිහිපයකට පෙර කොබ්- ඩග්ලස් ශ්‍රිතය පිලිබදව ලියු ලිපි ඇත්දැයි විමසුවේ.

    ReplyDelete
    Replies
    1. සාමාන්‍යයෙන් මූලික මට්ටමේ Econometrics පාඨමාලාවකදී (මාස්ටර්ස් වගේ ලෙවල් එකකදී) මෙම ශ්‍රිතය linearize කරලා (log අරගෙන) α+ß =1 යන උපකල්පනය මත දත්ත ඇසුරෙන් එම පරාමිතීන් වල අගය ඇස්තමේන්තු කරන එක වගේ දෙයක් පමණයි කරන්නේ. එහිදී කරන්නේ නිර්රේඛීය ශ්‍රිතයක් රේඛීය කර OLS වැනි ක්‍රමයක් යොදා ගන්න හැටි පැහැදිලි කිරීම මිසක් කොබ්-ඩග්ලස් ශ්‍රිතය ගැන කියා දෙන එක නෙමෙයි. කොබ්-ඩග්ලස් ශ්‍රිතයේ භාවිතය හා උපකල්පන ගැන කතා කරන්නේ සංවර්ධන ආර්ථික විද්‍යා පාඨමාලාවකදී හෝ සමහර විට සාර්ව ආර්ථික විද්‍යා පාඨමාලාවකදී.

      Delete

මෙහි තිබිය යුතු නැතැයි ඉකොනොමැට්ටා සිතන ප්‍රතිචාර ඉකොනොමැට්ටාගේ අභිමතය පරිදි ඉවත් කිරීමට ඉඩ තිබේ.

වෙබ් ලිපිනය: