වෙබ් ලිපිනය:

Friday, June 12, 2015

අඟහරුගේ හාල් තිබේද?

එක ඇමීබා අම්මාගේ කෑලි කඩාගෙන ඉපදුණු අහසේ පියාඹන නානාවිධ කුරුල්ලෝ සහ අපි මුහුදේ පීනන මාළුවෝ ලෙසින්ද ගොඩබිම සෙල්ලම් කරන උරගයෝ ලෙසින්ද එක්ව කාලය ගෙවා දැම්මෙමු. පසුව අපි දෙමඟක ගියෙමු. ඩයිනෝසරයෝ වූ කුරුල්ලෝ අපෙන් වෙන්ව දුර අහසේ පියඹා ගියහ. ක්ෂීරපායීන් වූ අපි වානරයින් හා මිනිසුන් ලෙස ලොකු මහත් වී සේපියන්ස්ලා ලෙස පරිණත වුනෙමු.


හෝමෝ සේපියන්ස්ලා වන අපේ අවුරුදු එක්ලක්ෂ පනස් දහසක වයසින් හරි අඩකටත් වඩා අපි අපේ දුර නෑයන් වන කුරුල්ලන් අහසේ පියාඹනු ඔහේ බලා සිටියෙමු. පියෑඹීම කුරුල්ලන්ගේ දෛවය බවත් පයින් ඇවිදීම අපේ දෛවය බවත් යථාර්ථවාදී ලෙස තේරුම් ගත් අපි මේ ලෝක ස්වභාවය ගැන සතුටු හෝ කම්පා නොවීමු.


අවුරුදු හැත්තෑ දහසකට පෙර මේ ඔහේ බලා සිටීම වෙනස් විය. එතැන් සිට, ලෝක ස්වභාවය නොවූවත්, කුරුල්ලන් මෙන් අහසේ පියෑඹීම අපේ සිහිනයක් විය. අහසේ පියෑඹිය හැකි මනඃකල්පිත චරිත අපේ වීරයෝ වූහ. ඔවුහු අපේ පුද පූජා වල හිමිකරුවෝ වූහ. අපට ළඟා විය නොහැකි අහසේ ඉතා ඉහළ අපේ සිහින, පැතුම් මෙන්ම, දුක් වේදනාද තැන්පත් විය. ඒ වෙනුවෙන් අපි නිර්ලෝභීව අපේ සම්පත් වැය කළෙමු.


ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඉන්දියානා ප්‍රාන්තයේ මිල්විල්හි ඉපදී පසුව සිය දෙමවුපියන් සමඟ ඔහායෝ ප්‍රාන්තයේ ඩේටන් නගරය කරා සංක්‍රමණය වී එහි ජීවත් වූ විල්බර් රයිට් සහ ඩේටන්හි ඉපිද එහිම ජීවත් වූ ඔහුගේ මලණු ඕවිල් රයිට් දෙසොහොයුරෝද හෝමෝ සේපියන්ස්ලා අවුරුදු හැත්තෑ දහසක් තිස්සේ දුටු අහස ජය ගැනීමේ සිහිනය දුටුවහ. ඔවුන් ඔවුන්ගේ පුර්වගාමීන්ගෙන් වෙනස් වූයේ ඔවුන්ට මේ සිහිනය සැබෑ කර ගත හැකි වූ නිසාය.


වසර එකසිය දොළහකට පෙර රයිට් දෙසොහොයුරන් සැබෑ කළේ අවුරුදු හැත්තෑ දහසක් තිස්සේ ජීවත් වූ හෝමෝ සේපියන්ස්ලා බොහෝ දෙනෙකුගේ සිහිනයයි. ඒ සිහිනය ඔස්සේ අපි දැන් බොහෝ දුර පියාඹා ඇත්තෙමු. මහාද්වීප තරණයට අමතරව, සොහොයුරු හෝමෝ සේපියන්ස්ලාගේ හිස මතට රසායනික බෝම්බ, පොකුරු බෝම්බ හා පරමාණු බෝම්බ හෙළීමටත්, බලහත්කාරයෙන් පරිප්පු හෙලීමටත්, නිවුයෝර්ක්හි ලෝක වෙළද සංකීර්ණ ගොඩනැඟිල්ල වැනි දැවැන්ත ගොඩනැඟිලි පොළොවට සමතලා කරමින් මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාර එල්ල කිරීමටත් රයිට් දෙසොහොයුරන්ගේ තාක්ෂණය අපට ඉඩ සලසා තිබේ.


අහස ජයගත් මිනිසාගේ ඊළඟ සිහිනය වූයේ අභ්‍යවකාශය ජය ගැනීමයි. එය අහස ජය ගැනීම මෙන් ද්වි පුද්ගල ප්‍රයත්නයක් නොවීය. එය සාමූහික ප්‍රයත්නයකැයි කීමද නිවැරදි නොවන්නේ ඇත්ත වශයෙන්ම එය වෙන් වෙන් සාමූහික ප්‍රයත්නයන් දෙකක් අතර වූ තරඟයක් බැවිනි. සෝවියට් දේශය ප්‍රමුඛ සමාජවාදී කඳවුර වටාත් ඇමරිකාව ප්‍රමුඛ ධනවාදී කඳවුර වටාත් එකතු වූ හෝමෝ සේපියන්ස්ලා අභ්‍යවකාශය ජය ගැනීම සඳහා වෙන් වෙන්ව දැරූ ප්‍රයත්න අවසන් වූයේ සෝවියට් කඳවුරේ ජයග්‍රහණයෙනි.


රුසියානුවෙකු වූ යූරි ගගාරින්ගේ පළමු අභ්‍යවකාශ පිවිසුම නිවේදනය වූයේ ඇමරිකානු අභිමානය පොළොවටම සමතලා කරමිනි. පසුකාලීන ලේඛකයෙකු පළමු අභ්‍යාවකාශ ගමනින් අනතුරුව පැවති ඇමරිකානු මානසිකත්වය එයින් දශක හතරකට පසු සිදු කෙරුණු ලෝක වෙළද සංකීර්ණ ප්‍රහාරයෙන් පසුව පැවති මානසිකත්වය හා සමව දැක තිබුණි. හැටේ දශකය අවසන් වීමට පෙර සඳ මඬල ජය ගැනීමේ සටනට ඇමරිකානු කඩු මුවහත් විය. උණුවතුර බෝතලයක් ගැනීමට මුලින්ම සම්මාදම් රවුම කැරකෙද්දී මේ දවස් වල අතේ සතේ නැතිව කෝඩය ගසා සිටින බුලත්කොහුපිටියේ කළුවාගේ සිරුර උණුවතුර උගුරු දෙකතුනකින් රත් වෙද්දී නැති සල්ලි නිකන්ම එළියට ඇදෙනවාටත් වඩා ඉක්මණින් ඇපලෝ ව්‍යාපෘතියට මුදල් අනුමත විය. හැටේ දශකය නිම වීමට පෙර, ඇමරිකාවේ ඔහායෝ ප්‍රාන්තයේ රයිට් දෙසොහොයුරන්ගේ ගම කිට්ටුවම ඉපදී ජීවත් වූ නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්ට සඳ මතුපිට සිය පා සටහන් ලකුණු කළ හැකි විය.


සෝවියට් රුසියාව අභ්‍යාවකාශය ජයගැනීමත්, ඇමරිකාව සඳ තරණය කිරීමත් දෙකම වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම සාමූහික ප්‍රයත්නයන්ය. යූරි ගගාරින් අභ්‍යාවකාශයට යැවීමේදී සෑම රුසියානුවෙකුගේම පාන් සලාකය කුඩා වන අතර නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්ගේ ඇපලෝ බරපැන ඇමරිකානුවෙකු පාන් ගෙඩියකට ගෙවන මිලට එකතු වේ. එහෙත් මේ කැපවීම කරන්නට බහුතර ඇමරිකානුවන් මෙන්ම රුසියානුවන්ද කැමැත්තෙන් සිටි බව ඉකොනොමැට්ටාගේ අදහසයි. එසේනම්, එමඟින් ඔවුන්ට ලැබුණු හෝ ලැබේයැයි අපේකෂා කළ වටිනා යමක් වූ බව සැලකීම වැරදි නැත.


ඇමරිකාව ආම්ස්ට්‍රෝන්ව හඳට යැවීමට සූදානම් වෙද්දී දෙවන එලිසබෙත් රැජිනගේ ලංකා කොලනියේ අපි ඊට වඩා ලොකු වැඩකට සරම් පිටපොට ගැහුවෙමු. චීත්ත තදකර ඇඳ ගත්තෙමු. ඒ ඩඩ්ලිව ගෙදර යැවීමටය. වැඩේ පහසු නොවූ නිසා ලොකු පොරොන්දු අවශ්‍ය විය.


“මම කොහොම හරි ජනතාවට සහල් සලාකය දෙනවා. මේ රටේ හාල් ප්‍රමාණවත් නැතිනම් පිටරටින් ගෙන්වනවා. පිටරට හාල් නැත්නම් හඳෙන් හරි හාල් ගෙන්වලා දෙනවා” අගමැති අපේක්ෂිකාව අපට පොරොන්දු විය. (උපුටා ගැනීම: http://www.lankateam.com/2014/03/25-350.html).  "අපේ අම්මා ළඟ එනවා - හඳෙන් හාල් ගෙන එනවා” ජනතාව පෙළපාලි ගියහ.


අම්මා ආවේය. ඒත් හඳෙන් හාල්නම් නොආවේය. ඒ වෙනුවට ආවේ හාල් පොලුය. මේ ගැන පසුව විමසීමේදී මෙවැනි පිළිතුරක් ලැබුනේයැයි මා අසා තිබේ. "ඇමරිකන් කාරයා හඳට ගිහින් හොයාගෙන තියෙනවා හඳේ හාල් නැති බව."


හඳේ ඇත්තටම හාල් තිබුණේ නැත. ඒත් ඇමරිකන් කාරයා හඳට ගියේ ඒ බව නොදැන නොවේ. ලංකාවේ අම්මා පොරොන්දුව දුන්නේත් ඒ බව නොදැන නොවේ.


හඳට මිනිසෙකු යැවීම ලොකු ආර්ථික තීරණයකි. ඉතා වියදම් අධික වැඩකි. මෙවැනි තීරණයක් තාර්කික වන්නේ ඒ ගමනින් ඊට වඩා මිලකට විකිණිය හැකි යමක් ලැබේනම් පමණි. හාල් නැති හඳෙන් ආම්ස්ට්‍රෝන් එකතු කරගත් ගල් කෑලි ටික සමඟ විකිණිය හැකි තවත් දෙයක් පැකේජ් විය. ඒ ඇමරිකානු අභිමානයයි. මේ පැකේජයට ඉහළ මිලක් ලැබුණේය.


ගගාරින්ගේ අභ්‍යාවකාශ තරණය සමඟ ඇරඹී ආම්ස්ට්‍රෝන්ගේ සඳ ගමණින් කෙළවර වුණු හැටේ දශකය සෝවියට් දේශය ප්‍රමුඛ සමාජවාදී කඳවුර සහ ඇමරිකාව ප්‍රමුඛ ධනවාදී කඳවුර අතර පැවතී නිරවි යුද්ධයේ උච්චතම අවදියයි. මේ ලොක්කන් දෙදෙනා ලෝක සිතියමෙහි ආසන්නව සමාන කොටස් හිමි කරගෙන සිටිද්දී ලංකාවේ අපි මෙන්ම තවත් බොහෝ පොඩි අය ඔය කඳවුරු දෙක අතර දෝලනය වෙමින් මධ්‍යස්ථව සිටියෙමු. ඇමරිකාවේදී ඇමරිකානු අභිමානය ලොකු මිලකට විකුණාගත හැකි වූයේ සෝවියට් කඳවුර සමඟ වූ තරඟය නිසාය. ඒ මිල සඳ තරණය ප්‍රායෝගික යථාර්තයක් බවට පත් කළේය.


හැටේ දශකයේදී සිදු වූ ඇඟට දැනෙන දියුණුවෙන් කුල්මත් වූ හෝමෝ සේපියන්ස්ලා ඉතා නුදුරේම අඟහරු ඇතුළු අනෙකුත් ග්‍රහ ලෝක තරණය කරමින් ඒවායේ පිහිටුවන ජනාවාසයකින් ඉඩම් කෑල්ලක් අරන් දැමීමට සිහින මැවූහ. එහෙත් සඳ තරයෙන් පන්සාළිස් වසක් ගෙවී ඇතත් හෝමෝ සේපියන්ස්ලා මෙවැනි ජයග්‍රහණයක් තවමත් ලබා නැත. ඒ ඇයි?


අසූව දශකය අවසන් වූයේ ප්‍රධාන වශයෙන්ම ආර්ථික හේතූන් මුල් කරගෙන (මගේ අදහසයි) සෝවියට් කඳවුර බිඳ වට්ටවමිනි. ආර්ථික අවපාත කිහිපයකින්ම බැට කෑ ඇමරිකාවේ ආර්ථිකයද පෙර තරම්ම සරු වූයේ නැත. මේ නිසා අභ්‍යාවකාශ තරණ සැලසුම් මන්දගාමී විය. කෙසේ වුවද ඒවා නැවතුනේ නැත.


අඟහරු වෙත මිනිස් කණ්ඩායමක් යැවීම සඳහා ඇමරිකාව දැනටත් වැඩ කටයුතු කරමින් සිටිති. මෙය වසර ගණනක් ගත වන දැවැන්ත කාර්යයකි. මුලින්ම සිදු වනු ඇත්තේ මිනිසුන් රහිතව එහි යන රොබෝ කණ්ඩායම් විසින් මිනිස් වාසයට සුදුසු නිවහනක් අඟහරු මත තැනීමයි. සිවුදෙනෙකුගෙන් යුත් මුල්ම මිනිස් කණ්ඩායම 2030-2035 පමණ වන විට අඟහරු වෙත පා තබනු ඇත. ඒ සඳහා උපයෝගී කර ගැනීමට නියමිත ඔරියන් යානයේ පළමු පරීක්ෂණ ගමන (මිනිසුන් රහිතව) පසුගිය දෙසැම්බර් මාසයේදී සිදු කෙරිණි.


එහෙත් තවත් කළ යුතු දෑ බොහෝය. චැලෙන්ජර් ඛේදවාචකයෙන් පාඩමක් ඉගෙනගෙන සිටින ඇමරිකාව සෑම කුඩා දෙයක් පිළිබඳවම තව දුරටත් අධ්‍යයනය කරනු ඇත. උදාහරණයක් ලෙස ආම්ස්ට්‍රෝන් හඳ මත පැන පැන මෙන් යන්නේ එහි ඇති අඩු ගුරුත්වය නිසාම පමණක් නොවේ. ඔහුගේ අභ්‍යවකාශ ඇඳුමේ ඇති සීමාවන්ද එයට හේතුවකි. අඟහරු වෙත යන නියමුවන්ගේ ඇඳුමනම් මෙයට වඩා බොහෝ නම්‍යශීලී වනු ඇති අතර එය ඇඳගෙන ට්‍රෙඩ්මිල් එකක ඇවිදීමටද ඔවුන්ට හැකිය.


කෙසේ වුවද දැනටමත් කිහිප වරක්ම සිදුවී ඇති පරිදි ආර්ථික හේතුන් මත මේ අභ්‍යවකාශ ගමන සඳහා කෙරෙන මුදල් ප්‍රතිපාදන කපා හැරුණහොත් මේ කාර්යය පමා වනු ඇත. අනෙක් අතට චීනය වැනි වෙනත් රටක තරඟය හමුවේ ඇමරිකානු අභිමානයේ මිල ඉහල ගියහොත් නැති සල්ලිත් එළියට ඇදී හාල් නැති අඟහරු වෙත මිනිසෙකු පාතබන දිනය වඩාත් ලංවීමට වුවද බැරි කමක් නැත.


(ඡායාරූප: ඇමරිකාවේ ඔහායෝ ප්‍රාන්තයේ ඩේටන්හි රයිට්-පැටර්සන් ගුවන් හමුදා කඳවුරේ පිහිටි, ඇමරිකානු ගුවන් හමුදාවේ ජාතික කෞතුකාගාරයේ ඇති ප්‍රදර්ශිත කිහිපයකි. අනුපිළිවෙලින් රයිට් දෙසොහොයුරන් විසින් තැනු ගුවන් යානයක්,  ඇපලෝ 15 සඳ ගමන සඳහා උපයෝගී කරගත් 'එන්ඩීවර්' පාලන මැදිරිය සහ නිරවි යුද සමයේ ලෝකය බෙදී තිබුණු අයුරු  පෙන්නුම් කෙරේ.)



8 comments:

  1. රචනා විලාශය අපූරුයි.

    හඳේ හාල් නැති නිසා නේ පස්සේ හාල් නැතුව බත් කන්නම් කියා සටන් පාඨ කිව්වේ...!

    ReplyDelete
    Replies
    1. කිවුවනං තමයි. හැබැයි බඩගිණි වෙනකොට පස්සේ එලවල දැම්මේ ආයි ඔළුව උස්සන්නම බැරි වෙන්න.

      Delete
  2. අපේ උන්දලාට හාල් ඇටයක් නිකං දෙනවා කිව්වොත් ඉතිං අභ්‍යවකාශගත වුනා වගේ සතුටක් නොවැ එන්නේ

    ReplyDelete
    Replies
    1. නිකං ගන්න බලා ඉන්න අය කොහෙත් අඩු නෑ.

      Delete
  3. // අනෙක් අතට චීනය වැනි වෙනත් රටක තරඟය හමුවේ ඇමරිකානු අභිමානයේ මිල ඉහල ගියහොත් නැති සල්ලිත් එළියට ඇදී හාල් නැති අඟහරු වෙත මිනිසෙකු පාතබන දිනය වඩාත් ලංවීමට වුවද බැරි කමක් නැත.//

    මෙන්න මේ කතාවනම් පට්ටයි.. ඇත්තටම එහෙම උනොත් නම් මොනවා වෙයිද කියලා මම හිතුවේ.. හැබැයි චීනේ සල්ලි එක්කනම් හැප්පෙන එක ටිකක් අමාරු වෙයි කොයි කාට උනත්..

    ReplyDelete
    Replies
    1. ඇත්තටම චීනයේ ලොකුම ශක්තිය එහි විශාල 'සමජාතීය' ජනගහණයයි.

      Delete
  4. හොඳ ලිපියක්. අභාවකාශ ගමන් මෙන්ම විශ්වය ගැන ලියන බොහෝ ලිපි වලට මම කැමතියි. අඟහරු ලෝකයේ හාල් හැදෙන්න ඉඩ තියෙනවා ජිවත් වෙන්න හදා ගත්තොත්.

    ReplyDelete

මෙහි තිබිය යුතු නැතැයි ඉකොනොමැට්ටා සිතන ප්‍රතිචාර ඉකොනොමැට්ටාගේ අභිමතය පරිදි ඉවත් කිරීමට ඉඩ තිබේ.

වෙබ් ලිපිනය: