මේ සතියෙත් සල්ලි අච්චු ගහන්න වෙයිද?

සති තුනකට පෙර (ජූනි 5) අප මෙහි ලිපියක් පළ කරමින් ඊට පෙර සති දෙක තුන තුළ සල්ලි අච්චු ගැසීමේ සිදු වූ සාධනීය වෙනස්කම් (සල්ලි අච්චු ගැසීම අඩු වීම හෝ නැවතීම) ගැන කථා කළා. ඒ ලිපියේ සාරාංශය මෙවැන්නක්.

මැයි 18 වෙන්දේසියෙන් රජයට රුපියල් බිලියන 90ක් හොයා ගන්න අවශ්‍ය වුනත් හොයාගන්න පුළුවන් වුනේ රුපියල් බිලියන 16.475ක් පමණයි. ඒ පහත පොලී අනුපාතික ගෙවීමෙන් පසුවයි.

දින-91: 24.07%

දින-182: 24.69%

දින-364: 24.50%

කෙසේ වුවත්, ඉන් පසුව පැවැත්වුණු වෙන්දේසි දෙකේදී මේ තත්ත්වය යහපත් අතට වෙනස් වුනා. මැයි 25 වෙන්දේසියෙන් හොයා ගන්න අදහස් කළ රුපියල් බිලියන 90ත්, ජූනි 1 වෙන්දේසියෙන් හොයා ගන්න අදහස් කළ රුපියල් බිලියන 83ත් ප්‍රශ්නයක් නැතුව හොයා ගන්න පුළුවන් වුනා වගේම ගෙවිය යුතු වූ පොලියත් පහළ ගියා. පහත තියෙන්නේ ජූනි 1 පැවති පොලී අනුපාතික.

දින-91: 22.75%

දින-182: 23.60%

දින-364: 23.75%

අද කතාව එතැන් සිට.

ජූනි 8 වෙන්දේසිය: රජය වෙනුවෙන් මහ බැංකුව විසින් රුපියල් බිලියන 98ක භාණ්ඩාගාර බිල්පත් වෙන්දේසි කළා වගේම ඒ සියල්ල විකුණා ගැනීමට සමත් වුනා. පොලී අනුපාතික පහළ ගියා. 

දින-91: 21.91%

දින-182: 22.89%

දින-364: 23.13%

ජූනි 15 වෙන්දේසිය: රජය වෙනුවෙන් මහ බැංකුව විසින් නැවතත් රුපියල් බිලියන 98ක භාණ්ඩාගාර බිල්පත් වෙන්දේසි කළා වගේම ඒ සියල්ල විකුණා ගැනීමට සමත් වුනා. පොලී අනුපාතික තවත් පහළ ගියා. 

දින-91: 20.73%

දින-182: 21.90%

දින-364: 22.04%

පේනවනේ වැඩේ. මැයි 18 සිට එන්න එන්නම හොඳ වෙලා. So far so good!

හැබැයි අද (ජූනි 22) වෙන්දේසියේදී මේ තත්ත්වය වෙනස් වෙලා. වෙන්දේසියට රුපියල් මිලියන 93,000ක (රුපියල් බිලියන 93ක) භාණ්ඩාගාර බිල්පත් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසුව මහ බැංකුව විසින් විකුණා තිබෙන්නේ රුපියල් මිලියන 30,779ක බිල්පත් ප්‍රමාණයක් පමණයි.

දින-91 බිල්පත් 

වෙන්දේසියට ඉදිරිපත් කර ප්‍රමාණය- රුපියල් මිලියන 40,000

ඉදිරිපත් වූ ලංසු ප්‍රමාණය- රුපියල් මිලියන 61,042

භාරගත් ලංසු ප්‍රමාණය - රුපියල් මිලියන 19,883 

භාරගත් ලංසු වල පොලී අනුපාතය - 20.73%

දින-182 බිල්පත් 

වෙන්දේසියට ඉදිරිපත් කර ප්‍රමාණය- රුපියල් මිලියන 25,000

ඉදිරිපත් වූ ලංසු ප්‍රමාණය- රුපියල් මිලියන 30,200

භාරගත් ලංසු ප්‍රමාණය - රුපියල් මිලියන 5,759 

භාරගත් ලංසු වල පොලී අනුපාතය - 21.90%

දින-364 බිල්පත් 

වෙන්දේසියට ඉදිරිපත් කර ප්‍රමාණය- රුපියල් මිලියන 28,000

ඉදිරිපත් වූ ලංසු ප්‍රමාණය- රුපියල් මිලියන 38,660

භාරගත් ලංසු ප්‍රමාණය - රුපියල් මිලියන 5,137

භාරගත් ලංසු වල පොලී අනුපාතය - 22.04%

මේ අනුව, පරිණත කාල තුනෙන්ම වෙන්දේසියට ඉදිරිපත් කළ බිල්පත් ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි ලංසු ප්‍රමාණයක් ලැබී තිබෙන බව පෙනෙනවා. එහෙත්, මහ බැංකුව විසින් අරමුදල් අවශ්‍ය පමණට ලංසු පිළිගෙන නැහැ. ඒ, මහ බැංකුව විසින් පොලී අනුපාතික පෙර සතියේ පැවති මට්ටම ඉක්මවීමට ඉඩ නොහරින ප්‍රතිපත්තියක සිට ඇති නිසයි. මෙයින් පෙනෙන්නේ විණිමය අනුපාතය මෙන්ම පොලී අනුපාතිකද තව දුරටත් ඉහළ යාමට ඉඩ නොහරින ප්‍රතිපත්තියකට මහ බැංකුව එළැඹ සිටින බවයි.

අලුත් අධිපතිවරයා පත් වීමෙන් පසුව ආරම්භයේදී විණිමය අනුපාතය හා පොලී අනුපාතික සම්බන්ධව නම්‍යශීලී ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කළත් ඉතා ඉක්මණින්ම විණිමය අනුපාතය හා අදාළ ප්‍රතිපත්තිය වෙනස් වුනා. එයට යම් හේතුත් තිබුණා. මේ වන විට පොලී අනුපාතික හා අදාළවද මහ බැංකුව නැවතත් අනම්‍ය ස්ථාවරයකට එළැඹ ඇති බව පේනවා.

මෙහිදී අප අමතක නොකළ යුතු තවත් කරුණක් වන්නේ පොලී අනුපාතික හා අදාළ අලුත් අධිපතිවරයාගේ ස්ථාවරය බැංකුකරුවන්ගේ හා ව්‍යාපාරිකයන්ගේ සෘජු විවේචනයට පාත්‍ර වූ බවයි. පොලී අනුපාතික ඉහළ යාම ඔවුන්ගේ ලාබ වලට කෙළින්ම බලපානවා. මේ වන විට මහ බැංකුව එම පීඩනයට යට වී ඇති බවක් පේනවා.

මේ වන විට ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙන ජාතික පාරිභෝගික මිල දර්ශකය අනුව අප්‍රේල් මාසයේ උද්ධමනය 45.3%ක්. මැයි උද්ධමනය මීටත් වඩා ඉහළ මට්ටමක තිබිය හැකියි. උද්ධමනය මෙවැනි ඉහළ මට්ටමක තියෙද්දී පොලී අනුපාතික 22% මට්ටමේ තිබෙනවා කියන එකෙන් අදහස් වන්නේ විශාල සෘණ (-23%ක පමණ) මූර්ත පොලී අනුපාතයක් පවතින බවයි. 

වෙන්දේසියේදී අඩු පොලියකට විකුණා ගත හැකි වී තිබෙන රුපියල් බිලියන 30.8න්ද සැලකිය යුතු කොටසක් විකුණා තිබෙන්නේ සේවක අර්ථසාධක අරමුදලටයි. අවශ්‍ය ඉතිරි රුපියල් බිලියන 62න් කොපමණ ප්‍රමාණයක් වෙනුවෙන් සල්ලි අච්චු ගසනු ලබයිද යන්න බලා සිටිය යුතු දෙයක්. එම ප්‍රමාණය කොපමණ වුවත් සල්ලි අච්චු ගැසීමක් සිදුවන බව ඉතා පැහැදිලියි.

පොලී අනුපාතික ඉහළ යාම සුළු හා මධ්‍යම ව්‍යාපාරිකයන්ට, බැංකු වලට හා සමස්තයක් ලෙස රටේ ආර්ථික වර්ධනයට නරක ලෙස බලපානවා. ඒකේ ආයේ කතා දෙකක් නැහැ. නමුත්, පොලී අනුපාතික ඉහළ නොයැවීම යන්නෙන් අදහස් වන්නේ තව තවත් සල්ලි අච්චු ගැසීමයි. 

ඉහළ උද්ධමනය තුළින් දැන් පෙනෙන්න තියෙන්නේ වසරකට හෝ දෙකකට පෙර අච්චු ගැසූ සල්ලි වල ප්‍රතිඵලයි. තවත් සල්ලි අච්චු නොගැසුවොත් ලබන වසරේ මුල් කාර්තුවේ සිට උද්ධමනය අඩු වීමට නියමිතයි. එහෙත් දිගින් දිගටම සල්ලි අච්චු ගැසුවොත් එය සිදු වෙන එකක් නැහැ.