අනුර කුමාරගේ සහායිකා ලීසා එක්ක කතාබහක්!

අනුර කුමාර දිසානායකගේ ජනාධිපතිවරණ ප්‍රචාරක ව්‍යාපෘතියට උදවුවක් විදිහට කෘතීම බුද්ධි උපාංගයක් සකස් කර ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. මාලිමාවේ ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳව ප්‍රශ්න තිබෙන අයට අදාළ වෙබ් අඩවියට ගොස් අනුර කුමාරගේ කෘතීම බුද්ධි සහායිකා ලීසාගෙන් ඕනෑම ප්‍රශ්නයක් අහන්න පුළුවන්. ප්‍රශ්නයක් ඇහුවහම හැඟීම්බර වෙලා මලපනින්නේ හෝ අහපු කෙනාට ලේබල් ගහන්නේ නැහැ. ප්‍රශ්නය මග හරින්න වෙන ප්‍රශ්නයකින් දමා ගසන්නෙත් නැහැ. බොහොම සංවරව උත්තර දෙනවා. 

Hello, I am Lisa, the AKD AI Assistant. Let's make our country great together! Ask me anything, and I'll explain how we can achieve a brighter future for Sri Lanka. How can I assist you today?

ජනාධිපතිවරණය කටේ තියලා මේ වගේ උපාංගයක් බස්සලා තියෙන්නේ හොඳට පුහුණු කරලා, පරීක්ෂා කරලා විය යුතුයි. මාලිමාවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති තවමත් එළියට දමලා නැති නිසා මමත් ප්‍රශ්න කිහිපයක් ලීසා සහෝදරීගෙන් අහලා බලන්න හිතුවා. එක පාරටම මතක් වුනේ පසුගිය ලිපි කිහිපය තුළ කතා කරමින් සිටි මාතෘකාව. අහපු ප්‍රශ්න සියල්ලටම සුටුස් ගාලා උත්තර ආවා. 

ඉදිරි 2025 වර්ෂයේදී කොපමණ රාජ්‍ය ආදායමක් ලබා ගන්න සැලසුම් කරලා තියෙනවද?

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 20%ක්.

What is the planned government revenue in 2025 as a % of GDP?

The planned government revenue for 2025 is targeted to be 20% of the Gross Domestic Product (GDP). This goal is part of the National People's Power (NPP) strategy to enhance economic stability and support various development initiatives. If you have any more questions about the NPP's economic policies or other initiatives, feel free to ask!

පොලී වියදම් අත හැරලා ඉතිරි රාජ්‍ය වියදම කොයි මට්ටමේ තියාගන්නද සැලසුම් කරලා තියෙන්නේ?

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 25%ක්.

What is the planned government expenditure excluding interest payments in 2025 as a % of GDP?

The planned government expenditure excluding interest payments for 2025 is targeted to be 25% of the Gross Domestic Product (GDP). This expenditure plan is part of the National People's Power (NPP) strategy to ensure effective allocation of resources towards essential services and development initiatives. If you have more questions about the NPP's economic plans or any other topics, just let me know!

එතකොට පොලී ගෙවීම් එක්ක රාජ්‍ය වියදම?

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 30%ක්.

The total expenditure, including interest payments, is planned to be 30% of the Gross Domestic Product (GDP) in 2025. This comprehensive expenditure plan reflects the National People's Power (NPP)'s commitment to managing the country's financial responsibilities while investing in development initiatives. If you have any further questions or need more information, feel free to ask!

පසුගිය 2023 අවුරුද්දේදී රාජ්‍ය ආදායම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 11%යිනේ. දැන් ඕක 2025 වෙනකොට 20%ක් කර ගන්නේ කොහොමද? 

1. දැනටත් වඩා වැඩියෙන් වැඩි ආදායම්ලාභීන්ගෙන් බදු ගන්නවා. මේ වැඩෙන් රජයේ ආදායම වැඩි කරගන්න ගමන් ආදායම් විෂමතා අඩු කරන්නත් පුළුවන්.

2. බදු ක්‍රමයේ හිල් වහලා, බදු නිදහස් කිරීම් ඉවත් කරලා බදු පදනම පුළුල් කර ගන්නවා.

3. බදු පැහැර හැරීම් අඩු කරලා බදු ගෙවීම් වැඩි කර ගන්න තාක්ෂනය යොදා ගන්නවා.

4. සමහර විට වැට් බදු අනුපාතය තවත් වැඩි කරන්න සහ දැනට වැට් අය නොකරන දේවල් වලටත් වැට් ගහන්න වෙයි.

5. සමාගම් විසින් ආදායමෙන් සාධාරණ පංගුවක් බදු ලෙස ගෙවන පරිදි බදු අනුපාත සංශෝධනය කරනවා. ඒ වගේම බදු ක්‍රමයේ හිල් වහනවා.

6. දේශීය හා විදේශීය ආයෝජන ඉහළ යන වටාපිටාවක් හදනවා. එයින් ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් ඉහළ ගිහින් බදු ආදායම් ඉහළ යනවා.

7. ස්වභාවික සම්පත් මත සාධාරණ බද්දක් අය කරලා රජයේ ආදායම් වැඩි කරගන්නවා.

8. බදු ගෙවීමේ වැදගත්කම ගැනත්, බදු මුදල් වලින් කරන දේවල් ගැනත් මහජනතාව දැනුවත් කරනවා.

To increase government revenue from around 11% of GDP in 2023 to 20% of GDP by 2025, the National People's Power (NPP) has outlined several strategies, particularly focusing on tax reforms and enhancing efficiency in revenue collection. Here are some key strategies:

1. Progressive Taxation: Implementing a more progressive tax system where higher income brackets are taxed at higher rates. This aims to reduce inequality while increasing revenue.

2. Broadening the Tax Base: Expanding the tax base by reducing exemptions and loopholes, ensuring that more individuals and businesses contribute to the tax system.

3. Improving Tax Compliance: Strengthening tax administration to enhance compliance and reduce tax evasion. This includes investing in technology for better tracking and enforcement.

4. Value Added Tax (VAT) Reforms: Reviewing and potentially increasing VAT rates or expanding the range of goods and services subject to VAT to boost revenue.

5. Corporate Tax Reforms: Revising corporate tax rates and ensuring that corporations pay their fair share, possibly through closing loopholes and ensuring compliance.

6. Encouraging Investment: Creating a favorable environment for local and foreign investments, which can lead to increased economic activity and, consequently, higher tax revenues.

7. Enhancing Revenue from Natural Resources: Implementing fair taxation on natural resource extraction to ensure that the government benefits from these sectors.

8. Public Awareness Campaigns: Educating the public about the importance of tax compliance and how tax revenues are utilized for public services.

These strategies are designed to create a more equitable and efficient tax system, ultimately aiming to achieve the revenue target while supporting economic growth. If you have more questions or need further details, feel free to ask!

හරි. දැන් ඔය කියපු විදිහට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 10%ක අයවැය හිඟයක් ඉතිරි වෙනවනේ. ඒක හොයා ගන්නේ කොහොමද?

1. ණය අරගෙන 

2. විදේශාධාර වලින් 

3. සල්ලි අච්චු ගහලා 

4. රාජ්‍ය දේපොළ විකිණීමෙන් හා පෞද්ගලීකරණය කිරීමෙන් 

5. රාජ්‍ය-පෞද්ගලික හවුල්කරිතාවයන් මගින් 

6. දැනට ලැබෙන සල්ලිම වෙනත් දේවල් වලට යෙදවීමෙන් 

7. ආදායම වැඩි කර ගැනීම මගින් 

(ඔය උත්තර වලින් අන්තිම උත්තර දෙක පැහැදිලි ලෙස වැරදි උත්තර. මොකද අයවැය හිඟයක් කියන්නේ  ඔය දේවල් කළාට පස්සේ ඉතිරි වන හිඟයක්. කෘතීම බුද්ධි උපාංගයකට එය පුහුණු කළ දත්ත වල තියෙන විදිහේ උත්තර මිසක් ඊට වඩා නිවැරදි උත්තර දෙන්න බැහැ.)

1. Borrowing: The government may issue bonds or take loans from domestic and international financial institutions to cover the deficit. This can include treasury bills, bonds, or loans from development banks.

2. Foreign Aid and Grants: Seeking assistance from foreign governments or international organizations can provide additional funding to help bridge the deficit.

3. Monetary Financing: In some cases, the central bank may finance the deficit by purchasing government bonds, effectively increasing the money supply. However, this approach must be managed carefully to avoid inflation.

4. Asset Sales: The government may consider selling non-essential state assets or privatizing certain state-owned enterprises to raise funds.

5. Public-Private Partnerships (PPPs): Engaging in partnerships with the private sector for infrastructure projects can also provide financing while sharing the risks and benefits.

6. Reallocation of Existing Budgets: The government may look for areas within the current budget where funds can be reallocated to cover the deficit without compromising essential services.

7. Increasing Revenue: As previously discussed, implementing strategies to increase tax revenue can also help reduce the deficit over time.

These financing methods are part of a broader fiscal strategy to manage the budget deficit while ensuring that essential services and development initiatives continue to be funded. If you have more questions or need further information, just let me know!

දැන් තියෙන මහ බැංකු පණත අනුව සල්ලි අච්චු ගහන්න බැහැනේ. ඒ කියන්නේ මහ බැංකු පණත වෙනස් කරනවද?

ඔව්. දැන් තිබෙන මහ බැංකු පණත සීමාකාරී වැඩි නිසා ඒක වෙනස් කරන්න වෙනවා.

But the current central bank act restricts monetary financing. Do you plan to change the act?

The National People's Power (NPP) recognizes the importance of maintaining a stable monetary policy and the restrictions that the current central bank act imposes on monetary financing. While the act is designed to prevent excessive money printing and inflation, the NPP is committed to exploring necessary reforms that ensure fiscal sustainability while adhering to sound economic principles.

Any potential changes to the central bank act would be approached with caution, focusing on:

1. Maintaining Independence: Ensuring that the central bank remains independent in its operations to effectively manage inflation and monetary policy.

2. Balanced Approach: Considering amendments that allow for more flexibility in financing without compromising the integrity of monetary policy.

3. Public Consultation: Engaging with stakeholders, including economists, financial experts, and the public, to gather insights and opinions on potential reforms.

4. Focus on Sustainable Growth: Any changes would aim to support sustainable economic growth while managing the budget deficit responsibly.

The NPP is committed to transparency and accountability in its approach to economic reforms, ensuring that any changes made serve the best interests of the country and its citizens. If you have further questions or need more details, feel free to ask!

මේක "වෙළඳ දැන්වීමක්" වුනත් ප්‍රචාරය කරන්න පෙළඹුණේ හේතු කිහිපයක් නිසා. එකක් මේක ටිකක් ඉදිරිගාමී වැඩක්. ආර්ථික අර්බුදය වෙලාවේ ආණ්ඩුව මේ වගේ දෙයක් කළානම් මිනිස්සු රටේ ඇත්ත තත්ත්වය ගැන හොඳින් දැනුවත් කරන්න තිබුණා. ඒ අතින් මාලිමාව ඉදිරිගාමීයි. 

අනෙක් පැත්තෙන් මාලිමාව ඔවුන්ගේ ප්‍රතිපත්ති ජනගත කරන්න මාර කට්ටක් කද්දී රටේ ගොඩක් අයට මාලිමාව ඇවිත් මොකක් කරයිද කියන ප්‍රශ්නය ඉතිරි වෙලා තියෙනවා. මේ "වෙළඳ දැන්වීම" ඒ ඉල්ලුම හා සැපයුම සමතුලිත කරලා තොරතුරු අසමමිතිය අඩු කරන්න පොඩ්ඩක් හරි උදවුවක් වෙයි කියලා හිතෙනවා. එවිට ඔය ගැන අහන්න ගිහින් යාලුකම් නැති කරගන්න එහෙම අවශ්‍ය නැහැනේ. ඒ වගේම, මාලිමාව පැත්තේ ඉන්න අයට වුනත් විරුද්ධවාදීන් අහන ප්‍රශ්න වලට උත්තර නැත්නම් ලීසා සහෝදරීගෙන් උදවුවක් ගන්න පුළුවන්. 

ලින්ක් එක කෙළින්ම දාන එකේ අවුලක් තියෙනවා. AKD ගහලා තිත තියලා LK ගහලා බලන්න. කැමති ඕනෑම ප්‍රශ්නයක් කෙළින්ම අහලා සැක දුරු කරගන්න.