ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කියා කියන්නේ බහුතරයේ කැමැත්ත ක්‍රියාත්මක කිරීම කියන එක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හඳුන්වා දිය හැකි ඉතාම සරල ආකාරයක් පමණයි. ඒ හැඳින්වීමෙන් ධ්වනිත වන අදහස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් යටතේ බහුතරය විසින් සුළුතර කොටස් වල හඬ යටපත් කරනවා කියන එකයි. ඒක හරියට ධනවාදයක් යටතේ ප්‍රාග්ධනයේ හිමිකරුවන්ට ශ්‍රමයේ හිමිකරුවන් සතු අතිරික්තය මුළුමනින්ම පැහැර ගන්න ඉඩ ලැබෙනවා කියනවා වගේ කතාවක්.
සෛද්ධාන්තික අර්ථයෙන් ගත්තොත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් යටතේ සමාජයක ඉතාම කුඩා සුළුතරය වන ඒකීය පුද්ගලයෙකුට තමන්ගේ හඬ මුළුමහත් සමාජය පුරා පතුරවා හරින්න ඉඩ ලැබෙනවා. කාට හරි අහන්න පුළුවන් ඔය කියන විදිහේ සුපිරි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් තියෙන තැනක් පෙන්නන්න පුළුවන්ද කියා. සාධාරණ ප්‍රශ්නයක්!
ලෝකයේ කොහේවත් පරිපූර්ණ නිදහස් වෙළඳපොළක් නැතුවා වගේම සමාජයේ සෑම කෙනෙකුගේම හඬට සමාන ඉඩක් ලැබෙන සෛද්ධාන්තික අර්ථයෙන් පූර්ණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීයැයි කිව හැකි සමාජ නැහැ. නමුත්, ඇතැම් සමාජ වෙනත් සමාජ වලට වඩා ගොඩක් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීයි. ඒ වගේම, ඇතැම් සමාජ වල වෙනත් සමාජ වලට වඩා ගොඩක් හොඳින් නීතියේ ආධිපත්‍යය ක්‍රියාත්මක වෙනවා. ඇතැම් සමාජ වල නිදහස් ගනුදෙනු වලට බාධා ගොඩක් අඩුයි!
සමාජයක් ප්‍රමාණවත් තරමින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වෙන්න ඒ සමාජයේ සියළු දෙනා විසින්ම තමන්ගේ හඬ අවදි කළ යුතු නැහැ. එහෙම කරන සැලකිය යුතු පිරිසක් සිටීම ප්‍රමාණවත්. හරියට වෙළඳපොළක් කාර්යක්ෂම වෙන්න ඩීල් නොදා එකිනෙකා සමඟ තරඟ කරන සැපයුම්කරුවන් කිහිපදෙනෙක් සිටීම වුවත් ප්‍රමාණවත් වනවා වගේ. නීතිය නොපිළිපදින සුළු පිරිසක් සිටි පමණින් නීතියේ ආධිපත්‍යය නැති නොවනවා වගේ.
නිදහස් වෙළඳපොලක කාර්යක්ෂමතාවය පෙන්වා දිය හැක්කේ සෑම පුද්ගලයෙකුටම තමන්ට හොඳම දෙය තෝරා ගැනීමේ හැකියාව තිබෙනවා කියන උපකල්පනය යටතේයි. එහෙත් විවිධ හේතු මත සමාජයේ ඇතැම් කොටස් වලට තමන්ට හොඳම දෙය තෝරාගැනීම අසීරු වෙන්න බැරිකමක් නැහැ. මෙවැනි ප්‍රධානම හේතුවක් වෙන්නේ තමන් මුදල් ගෙවා ලබා ගන්නා භාණ්ඩය ගැන නිසි අවබෝධයක් නැති වීමයි. වෙනත් විදිහකින් කිවුවොත් දැනුමේ සීමාවන්. මේ හේතුව නිසා වෙනත් අයෙකු විසින් තමන්ට හොඳම දෙය තමන් වෙනුවෙන් තෝරා දෙනවාට කැමති පිරිස් ඉන්නවා. ඇතැම් රටවල එවැනි අය වැඩියි.
එඬේරන් පසුපස යන්න පුරුදු වී සිටින හරකුන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තීරණය වෙන්නේ හරක් බහුතරය ඉන්නේ කොයි එඬේරා එක්කද කියන එක මතයි. තමන් වෙනුවෙන් තීරණ ගැනීම තමන්ගේ නායකයින් විසින් කරනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වන මිනිසුන් වැඩි වන තරමට සමාජයක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට බහුතරයේ කැමැත්ත ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉඩ දීම වැනි පටු ඉලක්කයකින් එහාට යන්න අමාරුයි. ඒ වගේ සමාජයක ඩීල් හරහා සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් වෙන්න පුළුවන්.
ලංකාවේ දේශපාලනඥයින් අතර විශාල ජන පදනමක් තිබෙන නායකයින් සිටිනවා. මහින්ද රාජපක්ෂ කියන්නේ මේ මොහොතේ එවැනි වැඩිම ජන පදනමක් තිබෙන නායකයා කියා කියන්න පුළුවන්. ඔහුට වඩා ගොඩක් පසුපසින් වුවත්, දෙවැනි තැන ඉන්නේ රනිල්. ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය බොහෝ දුරට ක්‍රියාත්මක වන්නේ මෙවැනි නායකයින් කේන්ද්‍ර කරගෙනයි. බොහෝ විට එක නායකයෙක් යටකරගෙන වෙනත් අයෙක් මතුවෙන්නේ ගේම් හරහා.
මහින්ද, රනිල් වගේ පළමු පෙළේ නායකයින් ළඟින්ම ඉන්න වෙනත් නායකයින් පිරිසක් ඉන්නවා. පහුගිය දවස්වල මහින්ද ළඟින්ම හිටපු විමල්, වාසු, දිනේෂ්, ගම්මන්පිල වගේ අය මහින්දගේ පක්ෂයේම අය නෙමෙයි. ඒ අය මහින්ද වටේ කැරකෙන්නේ ගේම් එකක කොටසක් විදිහටයි. මහින්ද නැතුව ඔවුන්ට හුදෙකලා පැවැත්මක් නැහැ. අනෙක් අතට මහින්දටත් තමන්ගේ පැවැත්මට මේ අය අවශ්‍යයි. ඔය විදිහටම චම්පික, මනෝ ගනේෂන්, රවුෆ් හකීම් වගේ එජාප නොවන වෙනත් පක්ෂ වල අය රනිල්ගේ ළඟින්ම ඉන්නේත් මේ අන්‍යෝන්‍ය වාසි නිසායි. ඔය වගේ ප්‍රධාන නායකයෙක් වටා භ්‍රමණය වන දෙවන පෙළේ නායකයෙක් දිහා සූම් කරලා බැලුවොත් ඔයාකාරයටම ඔවුන් වටා භ්‍රමණය වන කිහිප දෙනෙක් හොයාගන්න පුළුවන් වෙයි. ඒ අය වටා භ්‍රමණය වන අයත් ඉන්නවා. මේක තමයි ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්‍රියාත්මක වන වත්මන් ස්වරූපය.
අර පහුගිය දවස්වල සමහර ඇනෝලා අහලා තිබුණා වගේ මටත් ඔය ලේක්හවුස් එක වගේ තැනක මොකක් හරි ලියන රස්සාවක් ගන්න ඕනෑනම් මට ඒක කරගන්න වෙන්නේ කොහොමද? ඇනෝලාම කියනවා වගේ කොච්චර කඩේ ගියත් හාමුට කිට්ටු කරන්න බෑනේ. පටන් ගන්න වෙන්නේ පුළුවන් තැනකින්!
ඉස්සෙල්ලම හාමුට කිට්ටු කරන්න පුළුවන් දෙවන පෙළ නායකයෙක් ගැන හිතන්න වෙනවා. ඊට පස්සේ, ඒ දෙවන පෙළ නායකයාට කිට්ටු කරන්න පුළුවන් තුන්වන පෙළ නායකයෙක් ගැන හිතන්න වෙනවා. එහෙම කෙනෙකුටවත් කිට්ටු කරන්න බැරිනම් සොරි ඩොට් කොම් තමයි!
දැන් ඔය විදිහේ තුන්වන පෙළේ නායකයෙක් හොයාගත්තයි කියමුකෝ. පොරට කිට්ටුවෙන කොටම පොර දන්නවා අපිත් මේ සෙට් වෙන්නේ ගේම් එකකට බව. ඒ වෙලාවේ ඉඳලා පොර අපිට ගේම් එකක් ගහනවා. කැමැත්තෙන්ම ඒ ගේම් එකේ ඉත්තෙක් වෙන්න අපිට සිදු වෙනවා. උඩට යනකම්ම වෙන්නේ ඔය ටිකයි.
උඩම මට්ටමේ ඉන්න රනිල්, මහින්ද වගේ කොයි නායකයාත් ඔය ටික දන්නවා. නැත්නම් ඔය ඉන්න තැනට එන්න බෑනේ! ඒ නිසා, මේ අය ප්‍රසිද්ධියේ හැමවෙලාවෙම වගේ තමන්ගේ ළඟින්ම ඉන්න අය එක්ක පවා වැඩ කරන්නේ මෙතැන තියෙන්නේ ගේමක් බව අමතක නොකරමිනුයි. වටේ ඉන්න අය ලොක්කා ගාව ඉන්නෙත් ඕක දැනගෙන.
තමන් වටේ ඉන්න කවුරුත් ගේම් එකක ඉන්න බව දැන දැනම ඒ වගේ අයත් එක්ක ඉන්න එක සෑහෙන ආතතියක් ඇති කරවන කටයුත්තක්. තමන්ට වැඩි විශ්වාසයක් තියන්න පුළුවන් කවුරු හෝ කණ්ඩායමක් ඉන්නවානම් එය නායකයෙකුට සහනයක්. බොහෝ නායකයින්ට ඒ ආකාරයේ විශ්වාසවන්ත ඇතුළු කවයක් සිටිනවා.
මහින්දට ඔහුගේ සහෝදරයින් ඇතුළු පවුලේ සාමාජිකයින්ව පිට මිනිස්සුන්ට වඩා විශ්වාස කරන්න පුළුවන් නොවෙන්න හේතුවක් නැහැ. ඒ අය වුවත් ගේම් ගහන්න ඉඩ තිබුණත් පවුලේ කෙනෙක් ගහන ගේම් එකක සීමාවක් තියෙනවා. වතුර වලට වඩා ලේ උකුයි කියනවනේ!
රනිල් වටේත් ඔහුට විශ්වාසවන්ත පිරිසක් ඉන්නවා. ඒ විශ්වාසයේ පදනම අදාළ කරුණක් නෙමෙයි!
නායකයෙක් වටේ ඉන්න මේ ආකාරයේ ඇතුළු කවයක් කියන්නේ පිට ඉඳන් ගේම් වලට සෙට් වෙන අයට තියෙන ලොකුම බාධාවක්. ඒ නිසා, මේ අයව බොහෝ දෙනෙකුගේ වෛරයට පාත්‍ර වෙනවා. ඒ නායකයෝ වටේම කැරකෙන අයගේ පවා.
පහුගිය කාලයේ මහින්දගේ සහෝදර සමාගම බොහෝ විවේචන වලට පාත්‍ර වුණා. මෑතකදී ඒ විවේචන වැඩිපුර යොමු වුණේ නාමල් වෙත. අනික් පැත්තෙන් රනිල්ට ආපු ලොකුම විවේචනයක් වුනේ ඔහු ගත කරනවාය කියන සමනල් ජීවිතය.
මේ විවේචන හරහා මතුවෙන්නේ වත්මන් ලංකාවේ ක්‍රියාත්මකව පවතින ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මූලික ස්වරූපය මිසක් වෙන දෙයක් නෙමෙයි!
Another good one. Hope this will expan to a few more articles. This is how Sri Lanka (and many other countries like ours) are run these days.
ReplyDeleteI think above each of these main charactors, there are godfathers who actually decides the direction where the country should be headed, when the their 'team' is in power. (Like China for Mahinda, US for Ranil etc.).
Maithree is a failure probably because he doesn't have his own godfather.
You have a point!
Deleteඉකොනොමැට්ටාතුමා හොඳ අදහසක් ඉදිරිපත්කලා.
ReplyDeleteමම දන්න තරමට අද වෙනකොට ලංකාවේ චන්ද දායකයෝ අතර පවුල්වාදයක් නෑ. චන්ද්‍රිකා වගේ අය හිතනවා ඇති මිනිස්සු බණ්ඩාරනායක නමට චන්දේ දෙනවා කියලා.
නමුත් එහෙම දෙයක් නෑ.
දේශපාලනය තුල පවුල් වාදයක් තියෙනවා වගේ පෙනෙන්නේ පක්ඡ ඇතුලේ තියෙන නිලධාරිවාදය නිසයි.
චන්ද ලකුනුකර මනාප දෙන ක්‍රමය වෙනුවට කෙලින්ම මනාපම දෙන ක්‍රමයක් හැදුවොත් මන්ත්‍රී වරුන්ට මීට වඩා ස්වාධීනව හැසිරෙන්න පුළුවන් වෙයි.
1. ඔව්, නමට ඡන්දය දුන් යුගයනම් දැන් අවසන්. උදාහරණයක් විදිහට බොහෝ මහින්දවාදීන් නාමල්ට බණිනවා. අනික් අතට, නාමල්ට සෙට් වෙලා මහින්දට කිට්ටු කරන්න උත්සාහ කරන අයත් ඉන්නවා.
Delete2. අළුත් මැතිවරණ ක්‍රමය යටතේත් කොට්ඨාශ මන්ත්‍රීවරු පත් වෙන්නේ පක්ෂ ලේබල් යටතේමයි. නමුත්, ඔවුන්ට තමන්ගේ කොට්ඨාශය තුළ තමන්ගේම ඡන්ද පදනමක් හදාගත හැකිනම් යම් තරමකින් ස්වාධීනව කටයුතු කිරීමේ ඉඩක් ලැබෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට එවැනි ඡන්ද පදනමක් ගොඩනගාගත් අයෙකුට පක්ෂයෙන් ඉවත්ව ස්වාධීන වී අතුරු මැතිවරණයකට මුහුණ දිය හැකියි.
I do not agree with the statement "ඔහුට වඩා ගොඩක් පසුපසින් වුවත්, දෙවැනි තැන ඉන්නේ රනිල්." Mr. Ranil only has so called power b'coz he is the leader of UNP. The moment he let go the leadership, will be the moment he's loosing the power.
ReplyDeleteI did not discuss the sources of these power bases and the composition in this article for brevity. As you correctly point out, Ranil's base would be easily attracted by any new UNP leader while the same is not true for Mahinda. At the same time, Mahinda's base also includes a sizable portion attracted to the perceived potential he has to regain power. He needs to continuously demonstrate his ability to regain power in order to maintain this portion of his power base.
DeleteSomething related to this written just before the 2015 general election- The relevant discussion is towards the end of the article.
Deletehttps://economatta.blogspot.com/2015/07/blog-post_11.html
කියවන්න ගත්තා. ලිපිය වගේම , කමෙන්ට් වලින් මතුකරන අදහසුත් හොඳයි. දිගටම මේ ගැන ලියයි කියලා බලාපොරොත්තු වෙනවා. තාම අර ඇනෝ-මී සැට් එක බැස්සෙ නෑ නෙව?
ReplyDeleteරජයකින් සිදුවිය යුතු නීති සැකසීමේ සහ පරිපාලනයමය ක්‍රියා හැරුණු කොට පාරවල් සෑදීම, වරායවල් සෑදීම වැනි වැඩ සිදුවෙනතාක් කොන්ත්‍රාත්, රැකියා ආදී දේ සඳහා දේශපාලන බලවන්තයන්ගේ උදව් අවශ්‍ය වෙනවා. එවිට අතරමැදියන් බිහිවෙනවා.
ReplyDeleteදුප්පත්කම නැතිකිරීම, ගෙවල් සෑදීම, අධ්‍යාපනය, කෘෂිකර්මය, වරායයන්, ඛනිජ තෙල්, බැංකු, වගේ දේවල් ස්වාධීන ආයතන සහ පෞද්ගලික අංශයෙන් පමණක් වන ලෙස වෙනස් වුනොත් ඔය තත්ත්වය මඟ හැරෙයි.
//දුප්පත්කම නැතිකිරීම, ගෙවල් සෑදීම//
Delete//වගේ දේවල් ස්වාධීන ආයතන සහ පෞද්ගලික අංශයෙන් පමණක් වන ලෙස වෙනස් වුනොත් ඔය තත්ත්වය මඟ හැරෙයි.//
ඔය කතාව මෙලෝ වැඩක් බැරි රනිල් වටා ඉන්න සමනලුන්ගේ බොරු ප්‍රෝඩාකාරී පච ප්‍රචාරයක්. ලෝකයේ කොයි රටේද පුද්ගලික අංශය විතරක්ම සංවර්ධනය කරන්නෙ? අඩුම ගානෙ ඇමරිකාවේ වත් එහෙම නැහෑ, අති බලගතු පුද්ගලික අංශයක් තිබිලත්. ලංකාවේ නම් අනිවාර්යයෙන් රජය වැඩකල යුතුයි.
දෙසැම්බර් 20දා ජනාධිපති වරණයට තව ඇත්තේ මාස දහයක පමණ කාලයක් බැවින් මෙම මාස දහය තුළ අවුරුදු දහයක වැඩ කිරීමට සියලු දෙනා සූදානම් විය යුතු යැයි නිවාස හා ඉදිකිරීම් සහ සංස්කෘතික අමාත්‍ය ධුරයේ වැඩ භාරගනිමින් සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමා පැවැසුවා.
නිවාස හා ඉදිකිරීම් අමාත්‍යාංශය මින් ඉදිරියට නොනිදන අමාත්‍යාංශයක් බවට පත්කර නිවාස ඉදිකිරීම් කටයුතු සේවා මුර ක්‍රමයට පැය විසි හතරම කරගෙන යන බව නිවාස හා ඉදිකිරීම් සහ සංස්කෘතික කැබිනට් අමාත්‍ය ධුරයේ වැඩ භාර ගනිමින් සජිත් මහතා පැවැසුවා.
හේමා ප්‍රේමදාස මහත්මිය මෙන්ම අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරීහු එක්ව සිටි බත්තරමුල්ල, සෙත්සිරිපාය දෙවැනි මහලේ පිහිටි එම අමාත්‍යාංශයේ වැඩ භාර ගැනීමේ අවස්ථාවට ශ්‍රී.ල.නි.ප. සිට ආණ්ඩු පක්ෂයට එක් වූ ඉන්දික බණ්ඩාරනායකද එක්ව සිටියා.
එහිදී සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමා නිවාස හා ඉදිකිරීම් සහ සංස්කෘතික නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා වන්නේ ඉන්දික බණ්ඩාරනායක යැයිද කිව්ව.
එහිදී කළ විමසීමකට පිළිතුරු දුන් සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමා 2019 ඊළඟ ජනාධිපති වරණයට එ.ජා.ප අපේක්ෂකත්වය භාර දෙන්නේ නම් එම අභියෝගය භාර ගැනීමට සූදානම් යැයි කියා සිටියේ මට ඇති අභියෝගය ඉදිරි මාස දහයේ වසර දහයක වැඩ කිරීම පමණක් බවයි.
වැඩ කර පෙන්වීම ඉලක්කය බවද මුහුද හත් ගව්වක් තිබියදී අර මොකක්ද කියන්නා සේ කටයුතු කළ යුතු නැති බවද කියා සිටියේ එම ගොන් ප්‍රශ්නයට එලෙස උත්තර බඳිමිනි.
රට වෙනුවෙන් වැඩ කර පෙන්වීම වඩාත් වැදගත් නිසා මිස්ටර් යුනිවර්ස් ලෙස විශිෂ්ට ජයග්‍රහණයක් ලබා ගනිමින් රටට කීර්තිය ගෙනා ලෝක කායවර්ධන ශූර ලූෂන් ඇන්ටන් පුෂ්පරාජ්ට සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමා මීට පෙරාතුව ලබාදුන් රුපියල් ලක්ෂ හතළිස් පහක් වටිනා අංග සම්පූර්ණ නිවෙසට අමතරව රුපියල් ලක්ෂ දහයක් පිරිනැමීම සිදුවිය. මෙම රුපියල් ලක්ෂ දහයක මුදල ලබාදෙමින් සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා කියා සිටියේ රට වෙනුවෙන් ලබාගත් ජයග්‍රහණ වර්ධනය කර තව තවත් ජයග්‍රහණවලට අවශ්‍ය පෝෂණීය ආහාර පාන ලබා ගැනීම සඳහා එම මුදල යොදවන ලෙසය.
මෙම නිවෙස හා රුපියල් ලක්ෂ දහයක මුදල රජයෙන් නොව සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමාගෙ හිතෛෂී ව්‍යාපාරිකයන් ලබාදුන් බවද සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමා කියා සිටියා.
"රට තුළ රාජ්‍ය දේපළ, රාජ්‍ය සම්පත් අවභාවිත නොකර වරදාන, වරප්‍රසාදවලට යට නොවී පූර්ණ කාලීනව ජනතා සේවයට කැප වන ලෙස සියලුම සේවකයන්ගෙන් හා නිලධාරීන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා. වැඩ කරන අයට මා සුදුසු තැන ලබාදෙනවා. වැඩ නොකරන අයට මගෙන් කිසිදු තැනක් හිමි වෙන්නේ නෑ" සජිත් ප්‍රේමදාස නායකතුමා අභීතව පවසා සිටියා.