ෆුරියේගේ සුරංගනා කතා

චාල්ස් ෆුරියේගේ මනෝරාජික සමාජවාදය අනුව ලෝකය හා මිනිස් සමාජය වෙනස් වෙන්නේ අවුරුදු 80,000ක චක්‍රයකට අනුවයි. මෙයින් පළමු වසර 40,000 ආරෝහණ කම්පන සිදුවන කාලයක්. ඉතිරි වසර 40,000 අවරෝහණ කම්පන සිදු වන කාලයක්. මේ වගේ චක්‍ර අනන්ත ප්‍රමාණයක් තිබෙනවා. එක චක්‍රයක් ඇතුළේ අදියර හතරක් තිබෙනවා. ආරෝහණ කම්පන අදියර දෙකක් හා අවරෝහණ කම්පන අදියර දෙකක් ලෙස. ඒ වගේම එක් අසූ අවුරුදු චක්‍රයක කාල පරිච්ඡේද 32ක් තිබෙනවා.

ෆුරියේ තමන්ගේ අදහස් ඉදිරිපත් කරන කාලය වෙද්දී (දහනව වන සියවසේ මුල) භෞතික විද්‍යාව සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් අත් කර ගෙන අවසන්. කාල් මාක්ස් වගේම චාල්ස් ෆුරියේත් තමන්ගේ ප්‍රවාද හදන්නේ භෞතික විද්‍යාව පසුපස නොන්ඩි ගගහා යමින්. හැබැයි ෆුරියේගේ ප්‍රවාද වල පැත්තක පැහැදිලිවම පෙනෙන්න දෙවියන් වහන්සේ ඉන්නවා. ඔහු ඔහුගේ "විශ්වීය චලනයන් පිළිබඳ සාධාරණ න්‍යාය" ඉදිරිපත් කරන්නේ විශ්වීය චලනයන් පිළිබඳ දෙවියන් වහන්සේගේ ගණිතමය නීති පැහැදිලි කරන්නයි.

ෆුරියේගේ චක්‍රීය විශ්වය පිළිබඳ අදහස බෞද්ධ අදහසට සමීප එකක් වනවා වගේම විශ්වීය චලනයන් පිළිබඳ චතුර්විධ න්‍යාය පංච නියාම වලට තරමක් සමානයි. ඔහු දෙවියන් වහන්සේ විසින් මැවූ ලෝකය ක්‍රියාත්මක වන නියාමයන් පැහැදිලි කරන්නේ කොටස් හතරක් යටතේ.

1. ද්‍රව්‍ය වල වෙනස්වීම 

2. පාට, සුවඳ වැනි ද්‍රව්‍ය නොවන ඓන්ද්‍රීය ලක්ෂණ වෙනස් වීම

3. සතුන්ගේ වෙනස් වීම 

4. සමාජයේ වෙනස් වීම

ඔහුට අනුව ඔහුට පෙර සිටි නිවුටන්, කෙප්ලර් වගේ අය ඒ වෙද්දී ද්‍රව්‍ය වල වෙනස්වීම සෑහෙන තරමකින් පැහැදිලි කරලා. ඔහු කරන්නේ අනෙක් කොටස් හා මේ කොටස් අතර අන්තර් සම්බන්ධතාවය පැහැදිලි කරන එකයි. ෆුරියේගේ දර්ශනවාදය අනුව ලෝකයේ මවනු නොලැබූ දේවල් තුනක් තිබෙනවා.

1. දෙවියන් වහන්සේ / ශුද්ධාත්මය (හිතාමතා කරන චලනයන්)

2. ද්‍රව්‍ය (ස්වභාවික චලනයන්)

3. චලනයන් සිදු වන ස්වභාවික නීති 

අවුරුදු 80,000ක චක්‍රය අදියර හතරකට බෙදුවත් මේ අදියර සමාන නැහැ. පළමු හා අවසන් අදියර වසර 5,000කින් ගෙවෙනවා. ඒ එක් එක් අදියරේ කාල පරිච්ඡේද 7 බැගින් තිබෙනවා. දෙවන හා තුන්වන අදියර වල කාල පරිච්ඡේද නවය බැගින් තිබෙනවා. මේ එක් අදියරක් වසර 35,000ක්. මිනිස්සුන්ට දුක් විඳින්න වෙන්නේ පළමු හා අවසන් අදියර වලදී පමණයි. අවුරුදු 10,000ක් දුක් විඳින්න වුනත් සැප විඳින්න අවරුදු 70,000ක් තියෙනවා. දුක් විඳින අදියරකදී හත් වරකුත්, සැප විඳින අදියරකදී නව වරකුත් සමාජය වෙනස් වෙනවා. ඒ වගේම, සත්තු හා භෞතික ලෝකයත් චක්‍රීය ලෙස වෙනස් වෙනවා. 

අටවන හා විසිවස් වන කාල පරිච්ඡේද සංක්‍රාන්ති කාල. හොඳම කාල පරිචේදය දහසය වැන්නයි. එතෙක් හැම දේම හොඳ පැත්තට වෙනස් වුනත් එයින් පසුව අනිත් පැත්තට යනවා. දැන් (1800දී) අප ගෙවන්නේ අට වන කාල පරිච්ඡේදය. එයින් පසුව එන්නේ අවුරුදු 70,000ක සැප විඳින කාලය.

චාල්ස් ෆුරියේ පෙන්වා දෙන විදිහට දෙවියන් වහන්සේ විසින් මිනිස්සු වර්ග 16ක් මවා තිබෙනවා. ඒ වර්ග එකිනෙකාට සමාන නැහැ. පැරණි මහාද්වීපයේ වර්ග නවයක් හා ඇමරිකාවේ වර්ග හතක්. එකිනෙකාගෙන් වෙනස්ව දෙවියන් වහන්සේ විසින් මවපු මේ ප්‍රාථමික මනුෂ්‍ය වර්ග 16න් 4ක් විෂමජාතීය වර්ග ලෙසත් ඉතිරි 12 සමජාතීය වර්ග ලෙසත් ඔහු හඳුන්වනවා. සමජාතීය වර්ග අතර වෙනස්කම් අඩුයි.

මුලින්ම දෙවියන් වහන්සේ මේ එක් එක් මිනිස් වර්ගය මවලා තියෙන්නේ පොළොවේ වෙනස් තැන් වල. ඒ නිසා, මේ වර්ග එකිනෙකාට හමු වන්නේ කාලයක් ගිහින්, විවිධ චලනයන්ගේ ප්‍රතිඵලයක් විදිහට. එක වර්ගයක් පමණක් ඇමරිකාවේ වගේම පැරණි මහාද්වීපයේත් ඉන්නවා. ලංකාවේ වැද්දෝ අයත් වන්නේ මේ වර්ගයට. දෙවියන් වහන්සේ විසින් ලංකාව එය පිහිටි තැන තියන්න හේතුවත් ෆුරියේ විසින් පැහැදිලි කරනවා.

මහාද්වීප හා දිවයින්, මිනිස් වර්ග වගේම සත්ත්ව වර්ගත් දෙවියන් විසින් තෝරාගත් තැන් වලින් තියා තිබෙනවා. නපුරු සත්තු වැඩි හරියක් සමකය ආසන්න වෙන්න. මිනිස්සු, සත්තු, ගස්වැල් වගේම ග්‍රහවස්තුත් "සංසර්ගයේ" යෙදෙනවා. පළමුව තමන්ගේම දක්ෂිණ ධ්‍රැවය හා උත්තර ධ්‍රැවය අතර. පසුව වෙනත් ග්‍රහයින් එක්ක. මිනිස් සමාජය වෙනස් වෙන්නේ ද්‍රව්‍ය, ඓන්ද්‍රීය ලක්ෂණ හා සතුන් වෙනස් වන චක්‍රයට සමාන්තරවයි. 

ද්‍රව්‍ය චලනයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කාලයත් එක්ක මුළු පෘථිවියේම දේශගුණය වෙනස් වෙනවා. උෂ්ණ හා ශීත කාලගුණ නැතිවී ලෝකය පුරාම සමශීතෝෂ්ණ කාලගුණයක් ඇති වෙනවා. උත්තර ධ්‍රැවය ඇතුළු හැම තැනකම වගා කළ හැකි වෙනවා. සීබ්‍රාවන් වැනි බොහෝ සතුන් ගෘහස්ථ සතුන් වෙනවා. අනෙක් සතුන් මිනිස්සු එක්ක මිත්‍රශීලී වෙනවා. 

ආහාර ඉතාම සුලබ වෙනවා. කුකුළු කෑම පවා ප්‍රංශයේ රජවරු කන කෑම වලට වඩා හොඳ වෙනවා. අට වන කාල පරිච්ඡේදයේදී මිනිස්සුන්ගේ සාමාන්‍ය උස අඩි 7ක් වෙනවා. පෘථිවිය විසින් වෙස්ටා, ජුනෝ, සීරීස්, පැලස් හා මර්කරි නම් වූ තවත් හඳවල් පහක් ආකර්ශනය කර ගන්නවා. මුහුදු වතුර ලෙමනේඩ් රස වෙනවා. මුහුදේ ජීවත්වන භයානක සතුන් වඳ වී යනවා. අපේක්ෂිත ආයු කාලය අවුරුදු 144ක් වෙනවා. දුප්පත්ම පැලන්ස්ටරියක ඉපදෙන කෙනෙකුට පවා හැම දෙයක්ම ඉගෙන ගන්න අවස්ථාව ලැබෙනවා. වැඩ ලෙස කළ යුත්තේ තමන් කැමති දේවල් පමණයි. 

ඔය ගොඩක් කතා දැන් ජීවත් වන කෙනෙකුට සුරංගනා කතා වගේ පෙනෙයි. එහෙත්, ෆුරියේගේ ප්‍රවාද විශ්වාස කළ මනෝරාජික සමාජවාදීන් විශාල ප්‍රමාණයක් හිටියා. ඒ අය අතරින් අඩු වශයෙන් දස දහස් ගණනක් ඔහු යෝජනා කළ ආකාරයට ජීවත් වෙමින් සමාජ ප්‍රගමනය ඉක්මන් කරන්න උත්සාහ කළා. කාල් මාක්ස් ආමන්ත්‍රණය කළේ ඔය වගේ තැනක හිටපු මිනිස්සුන්ට.

ෆුරියේට අනුව සමාජ ප්‍රගමනය සිදු වන යාන්ත්‍රනය කුමක්ද? එය සිදු වන්නේ දෙවියන් වහන්සේගේ සැලසුමට අනුවයි. ෆුරියේගේ සුරංගනා කතා විශ්වාස කරන්න පුළුවන්කම තිබුණු කෙනෙකුට කාල් මාක්ස්ගේ ප්‍රවාද විද්‍යාත්මක සේ පෙනෙන එක අහන්නත් දෙයක් නැහැ. 

එකිනෙකට ගැලපෙන හා ඉතාම විස්තරාත්මක ප්‍රවාදයක් වුවත්, ෆුරියේගේ ප්‍රවාද වලට විශ්වාසනීය පදනමක් නැහැ. හැබැයි ඒ ප්‍රවාද වලින් කාල් මාක්ස් ගේ අදහස් වලින් මෙන් හානියකුත් නැහැ. වෙනත් අයට ඇණයක් නොවන තුරු, දිව්‍ය ලෝක හා දෙවිවරු ගැන මිනිස්සු විශ්වාස ආකාරයෙන්ම, කෙනෙකුට මනෝරාජික අනාගත ලෝකයක් ගැන විශ්වාස කිරීමේ නිදහස තිබිය යුතුයි.

අන්තවාද හා භක්තිවාද

මනෝරාජික සමාජවාදය ගැන දිගින් දිගටම ලියන්න අදහසක් තිබුණේ නැහැ. මම මේ වියුණුව පටන් ගත් තැන සිට සමාජවාදය ලෙස හැඳින්වූවේත්, විවේචනය කළේත් මාක්ස් හා එංගල්ස්ගෙන් පටන් ගත් විද්‍යාත්මක සමාජවාදය ලෙස පොදුවේ හැඳින්වෙන දැනුම් සම්ප්‍රදායයි. මම හිතන විදිහට නිදහසට පෙර හා නිදහසින් පසුව ලංකාවේ කිසියම් දේශපාලන බලයක් තිබුණු, සමාජවාදීන් ලෙස පෙනී සිටි හැම දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ කණ්ඩායමක්ම වගේ පෙනී සිටියේ විද්‍යාත්මක සමාජවාදය වෙනුවෙන්.

විද්‍යාත්මක සමාජවාදය ගොඩ නැගුනේ ඊට පෙර ජීවත් වූ මනෝරාජික සමාජවාදීන්ගේ අදහස් මත පදනම්ව හා මනෝරාජික සමාජවාදය තීරණාත්මක ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කරමින්. තමන් සමාජවාදියෙක් ලෙස තේරුමක් ඇතිව හඳුන්වා ගන්නා ඕනෑම කෙනෙක් (88/89 කාලයේ සිටි ගල්කටස් සමාජවාදීන් හා දැන් දැකිය හැකි ඇතැම් ෆේස්බුක් සමාජවාදීන් හැර) ඔය දෙකේ වෙනස පැහැදිලිව දන්නවා කියා හිතන නිසාත්, සමාජවාදයට තේරුමක් ඇතුව හෝ නැතුව විරුද්ධ ගොඩක් අය ඔය වෙනසට එතරම් සංවේදී නැති නිසාත්, අන්තර්ජාලයේ ඕනෑ තරම් තොරතුරු තිබෙන නිසාත් මනෝරාජිකයෙන් විද්‍යාත්මක සමාජවාදයට සිදු වූ පරිණාමය හෝ පිම්ම ගැන විස්තර කරන්න මම වචන නාස්ති කරන්නේ නැහැ.

මනෝරාජික සමාජවාදය විවේචනය නොකර විද්‍යාත්මක සමාජවාදය පමණක් දිගටම විවේචනය කළේ මනෝරාජික සමාජවාදය වඩා සාධනීය ලෙස සැලකූ නිසා නෙමෙයි. මාක්ස්ගෙන් පසුව මනෝරාජික සමාජවාදය තීරණාත්මක ලෙස පරාජය වෙලා අවසන් කියා බොහෝ සමාජවාදීන් විසින් හිතන නිසයි. ඔය ගැන ලියන්න ගියානම් ඕනෑම මාක්ස්වාදියෙක් "ඉතිං ඔය ටික මාක්ස් පැහැදිලි කරලා දැන් කොච්චර කල්ද?" කියලා අනික් අතට අහනවා. කතාවත් ඇත්ත. 

කලින් ලිපියේ සඳහන් කළ පරිදි මනෝරාජික සමාජවාදය වෙත තරමකින් හෝ අවධානය යොමු කළේ අජිත් ධර්මා නිසා. මේ පාරේ වැඩි දුර යන්න හිතා ගෙන නොහිටියත් අජිත්ගේ අලුත් ලිපියකට වැටී තිබුණු කමෙන්ට් එකක් නිසා තව ටිකක් දුරට යන්න තීරණය කළා.  "Who Must Not Be Named" කෙනෙකුගේ කමෙන්ට් එකක් කියා කියන්න අවශ්‍ය නැහැ. අපේ බ්ලොග් හිතවතෙක් වන D.G.M බස්සාගේ කමෙන්ට් එකක්.

"මනෝරාජික සමාජවාදය කියන වචනෙ මුලින්ම ඇහුවෙ ඔබෙන්, ඒත් අපට "ලිබරල් ආට්ස්" උගන්වපු ආචාර්‍යවරයෙක්, වරක් මෙසේ කිව්වා " සමහරවිට මාක්ස්ට වැරදුනේ නැති වෙන්නෙ පුළුවන්, මාක්ස් කිව්වෙ "පූර්ණ සමාජවාදී සමාජයක් බිහිවන්නේ ධනවාදය හරහාය", ලෙනින් "ජම්ප් ද ගන්" කියලාය.

පූර්ණ සමාජවාදය වගේම "දාස් කැප්ටාල්" වන්දනාවත්, "Who Must Not Be Named" ගේ ධනවාදී භක්තිය තරම්ම අන්තවාදීයි කියල හිතෙන්නෙ මට විතරමද? කෙසේ වුනත්, ඇමරිකාවේ මනෝරාජික සමාජවාදී කොලනිවල අසාර්ථකත්වය පිළිබඳව ඔහු ගෙන එන තර්ක ලේසියෙන් අහක දැමිය නොහැකියි."

ඔය කමෙන්ට් එකේ ලියා තිබෙන පරිදි ලෙනින්ට මිස මාක්ස්ට වැරදුනේ නැති බව අජිත් ධර්මා විසින්ද ඉදිරිපත් කර තිබුණු අදහසක්. මම හිතන්නේ මම මෙය ඔහුට පැහැදිලි කළා. 88/89න් පසුව මම හිතාගෙන හිටියේ වැරදුනේ ජවිපෙට මිසක් මාක්ස්ට හෝ ලෙනින්ට නොවන බවයි. වැරැද්ද ජවිපෙ වැරැද්දක් නොව මාක්ස්ගේ ඉඳන්ම එන උරුමයක් කියන එක පැහැදිලි වුනේ ජවිපෙ වැරැද්ද හොයන්න යාමේදීයි. එහෙම නැත්නම් ගිහින් නවතින්නේ විකොස වගේ තැනක.

මේ ගැන විස්තරාත්මක ලිපියක් වෙනම ලියන්න හිටියත් දැන් ඒ වැඩේ කල් දාලා බස්සාගේ ප්‍රතිචාරය ඔස්සේ ඉදිරියට යන්න වෙනවා. මනෝරාජික කියන නමින්ම කියනවා වගේ මනෝරාජික අදහස් කියන්නේ නිශ්චිත තාර්කික පදනමක් නැති මිනිස්සුන්ගේ හිතළු. ගලිවර්ගේ චාරිකා වලදී හමු වුනු රටවල් හෝ ඇලිස්ගේ විස්මලන්තය ඇත්තටම තිබිය හැකියි කියා කවුරුවත් හිතනවායැයි මම හිතන්නේ නැහැ. මනෝරාජික සමාජවාදී අදහස් කියා කියන්නේත් ඔය වගේ හිතළු මත පදනම් වූ විවිධ මිනිසුන්ගේ අදහස් සමූහයකට කියන පොදු නමක්. 

අජිත්ගේ අලුත් ලිපියේ (ගාමන්ට් කෙල්ලන්ගේ විප්ලවය) මෙවැනි අර්ථදැක්වීමක් තිබෙනවා.

"මනෝරාජික සමාජවාදීන් යනු දියුණු ධනවාදයෙන් පසු කොමියුනිස්ට්වාදී හෙවත් පූර්ණ  සමාජවාදී සමාජයක් එළඹෙන්නේය යන විශ්වාසයෙන් කටයුතු කරන්නෝ වෙති. ඔවුන් පන්ති අරගලයකින් බලය ලැබීමේ අවශ්‍යතාවයක් නැති බවට ද විශ්වාස කරති."

ඔය අර්ථදැක්වීම ගැන හෝ පොදුවේ අජිත්ගේ ලිපියේ තිබෙන කරුණු ගැන මට එතරම් ප්‍රශ්නයක් නැහැ.

මනෝරාජික සමාජවාදය කියන එක විද්‍යාත්මක සමාජවාදය මෙන් පොදුවේ අරගෙන විවේචනය කරන්න හෝ සාකච්ඡා කරන්න බැහැ. ඒ වගේම දියුණු ධනවාදයෙන් පසු කොමියුනිස්ට්වාදී හෙවත් පූර්ණ සමාජවාදී සමාජයක් බිහිවන්නේ කොහොමද කියන එක පිළිබඳවද විවිධ අදහස් තියෙන්න පුළුවන්.

මේ හේතු නිසා මම අජිත් ධර්මාගෙන් පහත ප්‍රශ්න දෙක ඇහුවා. 

"මනෝරාජික සමාජවාදය පොදුවේ ගත්තහම මිනිස්සුන්ට තිබිය හැකි වෙනස් අදහස් සමූහයක් අතරින් තවත් එක් අදහසක් පමණයි. අජිත්ගේ මනෝරාජික සමාජවාදය තුළ කොමියුනිස්ට් ක්‍රමයක් අවසානයේදී ඇති වන යාන්ත්‍රනය කුමක්ද? අජිත් කවුරු හෝ නිශ්චිත මනෝරාජික සමාජවාදියෙකු කියන දේ විශ්වාස කරනවානම් ඒ කවුද?"

පළමු ප්‍රශ්නයට අජිත් විසින් මෙතෙක් පැහැදිලිව පිළිතුරු දී නැහැ. සමහර විට පිළිතුරක් පසුව දෙන්න ඉන්නවා වෙන්න පුළුවන්. සමහර විට අළුත් ලිපිය ඇතුළේ තියෙන්නේ ඒ පිළිතුර වෙන්න පුළුවන්. 

ඔය ප්‍රශ්නයට මාක්ස් විසින් පැහැදිලි පිළිතුරක් ලබා දී තිබෙනවා. මාක්ස්ගේ පිළිතුර නොපිළිගනිමින් අනාගත පූර්ණ සමාජවාදී සමාජයක් ගැන කතා කරන්නනම් විකල්ප ප්‍රවාදයක් අවශ්‍ය වෙනවා. අජිත්ගේ පිළිතුර කුමක්ද කියා මම තවම දන්නේ නැහැ. එවැනි නිශ්චිත පිළිතුරක් තිබෙනවාද කියා මම දන්නේත් නැහැ. ඉහත අජිත්ගේ අර්ථදැක්වීම අනුවනම් එය විශ්වාසයක් පමණයි. එයත් පිළිගත හැකි පිළිතුරක්. විශ්වාස වලට පැහැදිලි කිරීම් අවශ්‍ය නැහැ. දෙවන ප්‍රශ්නයට අජිත් විසින් පැහැදිලිව පිළිතුරු දී තිබෙනවා.

"එක අදහසක් කියන්නේ ඉතින් එක අවුරුදු ගනනක් තිස්සේ 1700 ගණන් වල සිට ආ අදහස් ගොන්නක්. එක්කෙනක් කියල නැහැ. රොබට් ඔවෙන්, තෝමස් මෝර්, චාල්ස් ෆුරියේ, ක්‍රපොත්කින්, ප්ලෙහනොව් තරමක් දුරට, ටෝල්ස්ටෝයි , ඇලෙක්සැන්ඩර් දුබ්චෙක් වැනි අය තමා."

මෙයින් තෝමස් මෝර් විසින් කළේ ප්‍රබන්ධයක් ප්‍රබන්ධයක් ලෙසම ලියන එක පමණක් නිසා මම ඔහුගේ අදහස් විවේචනය කරන්න යන්නේ නැහැ. එසේ කිරීම ඇලිස් දුටු විස්මලන්තය විවේචනය කරනවා වගේ තේරුමක් නැති වැඩක්. කවුරුවත් ඔහුව බරපතල ගණයේ මනෝරාජික සමාජවාදියෙක් ලෙස සලකනවා කියා මම හිතන්නේ නැහැ. ඔහුගේ ප්‍රබන්ධයෙන් පසුකාලීන මනෝරාජික සමාජවාදීන්ට පෙළඹවීමක් වෙන්න ඇති.

තෝමස් මෝර් මෙන් නොව ඔවෙන් හා ෆුරියේ ඔවුන්ගේ අදහස් ඉදිරිපත් කළේ ප්‍රබන්ධ විදිහට නෙමෙයි. එම අදහස් මත මහ පොළොව මත සමාජවාදී සමාජ ගොඩ නැගුණා. මේ දෙන්නා අතරින්ද වැඩිම බලපෑමක් කළේ ෆුරියේ. ඔහුගේ අදහස් මත ගොඩ නැගුනු පැලන්ස්ටරි 40ක් පමණ ඇමරිකානු භූමිය තුළ පමණක් ගොඩ නැගුනා. බොහෝ ඒවා අවුරුද්දෙන් දෙකෙන් බිඳ වැටුනත් ඇතැම් ඒවා අවුරුදු දහයක් පමණ කාලයක් තිබුණා. ඇමරිකාවෙන් පිටත ෆුරියේගේ මවුරට වූ ප්‍රංශයේ හා යුරෝපයේ තවත් රටවල් ගණනාවකද මේ වගේ පැලන්ස්ටරි විශාල ප්‍රමාණයක් ගොඩ නැගුණා. 

මම දන්නා තරමින් ප්‍රායෝගිකව වැඩිම බලපෑමක් කළ මනෝරාජික සමාජවාදියා ෆුරියේ. ෆුරියේ හෝ ඔවෙන් හැරුණු විට වෙනත් කිසිම මනෝරාජික සමාජවාදියෙකුගේ අදහස් මත ලෝකයේ සමාජවාදී සමාජ බිහි වී නැහැ. ඔවුන් දෙදෙනාගේ අදහස් මත නිදහස් කැමැත්තෙන් බිහි වූ සමාජවාදී සමාජ වසර කිහිපයකට වඩා ස්ථායී ලෙස පැවතී නැහැ.

මෙයින් වෙනස්ව මාක්ස්ගේ විද්‍යාත්මක සමාජවාදය මත පදනම්ව බිහි වූ සමාජවාදී සමාජ ලෝකයෙන් තුනෙන් එකක බිම් ප්‍රදේශයක් වසාගනිමින් සියවසකට ආසන්න කාලයක් ස්ථායී ලෙස පැවතුනා. උතුරු කොරියාව වැනි රටවල තවමත් තිබෙනවා. (අඩු වශයෙන් තිබෙනවා කියා අපි හිතනවා. ගිහින් බලන්න ලේසි නෑනේ!) විද්‍යාත්මක සමාජවාදය කියා කියන්නේත් ෆුරියේ සමාජවාදය වැනිම සුරංගනා කතාවක් බව අද අපට පෙන්වාදිය හැකි නමුත් ඒ වසර 150කට පමණ පසුවයි. දිගුකාලීනව අසාර්ථක වුනත් විද්‍යාත්මක සමාජවාදය මත පදනම් වූ සමාජ ක්‍රමයක් විශාල කාලයක් ස්ථායී ලෙස පැවතිය හැකියි. එයට හේතුව මනෝරාජික සමාජවාදයේ නැති බලහත්කාරයක් විද්‍යාත්මක සමාජවාදය තුළ තිබීමයි.

මම අජිත්ගේ ලිපියෙන්ම කොටසක් උපුටා දක්වන්නම්.

"සැප්තැම්බරයේදී පෙට්‍රොගාඩ් සෝවියට් සභාවේ  බහුතරය වූයේ බෝල්ෂෙවිකයන්  වන අතර ලෙනින් ගේ නායකත්වයෙන් බලය අල්ලා ගැනීම කෙරුනේ නොවැම්බර් හත් වනදාය. ලෙනින්  මේ සඳහා සැරසුනේ  1905 කැරැල්ලේ සිටය. "කළ යුත්තේ කුමක්ද" නමැති පොතින් අදහස් කළ ලෙසින්ම ඔහු ඉතාමත් විනයගරුක කණ්ඩායමක් පක්ෂයක් ලෙස සංවිධානය  කළ අතර 1917 පෙබරවාරි  සිට ලෙනින් රුසියාවට පැමිණි අප්‍රේල් මාසය දක්වා ලෙනින් ගේ කණ්ඩායමේ මුළු රුසියාවේම සිටියේ පනස්දහසකට  අඩු ප්‍රමාණයකි. මුළු රුසියාවේ ජනගහණය මිලියන 90 කට මදක් අඩුවෙනි.  නමුත් ඔවුන් ලෙනින් සිට ගන්නට කීවිට හිට ගන්නටත්, ඉඳ ගන්නට කීවිට හිඳ ගන්නටත් සැදී පැහැදී සිටි හමුදා විනයක් සහිත කණ්ඩායමක් විය. අහසේ යන බැලුමක් මෙන් 1917 ඔක්තෝබර් වන විට රුසියානු අහසේ පාවෙමින් තිබූ බලය ලබා ගත්තේ මේ කණ්ඩායමයි. නමුත් ඒ වන විට ඔවුන් ලක්ෂයක් දක්වා සාමාජික සංඛ්‍යාවකට වැඩි වූ තිබුණි. ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් 0.1 පමණය.  (මේ නිසා කලබල සහිත ආර්ථික අවපාත කාලයක 3% ට හෝ දස දහසකට ඔච්චම් කිරීම අවදානම් සහගත බවද සඳහන් කරමි. අවශ්‍ය වන්නේ තීක්ෂණ නායකයෙකු හා අණට කීකරු වන සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාවක් පමණකි.)"

මනෝරාජික සමාජවාදය මතවාදී තලයේදී තීරණාත්මක ලෙස පරාජය කළ විද්‍යාත්මක සමාජවාදීන්ගේ අදහස් මත මෙතෙක් ලෝකයේ ගොඩ නැගී තිබෙන හැම සමාජවාදී සමාජයකම ඉහත විස්තර කෙරෙන තත්ත්වය දැකිය හැකියි. මේ සමාජවාදී සමාජ බොහොමයක් ගොඩ නැගී තිබෙන්නේ සුළු පිරිසක් විසින් බලහත්කාරයෙන් රාජ්‍ය බලය අල්ලා ගෙන එම බලය පවත්වා ගැනීම හරහා. එහෙමත් නැත්නම් මහජන කැමැත්තෙන් ලබාගත් බලය බලහත්කාරයෙන් දිගටම පවත්වා ගැනීම හරහා. හැබැයි මේ වගේ ක්‍රමයකට කාලයක් ස්ථායීව පවතින්න පුළුවන්. මෑතකාලීන ඉතිහාසයේ විශාල කාලයක් පැවතුණේ රාජාණ්ඩු. අවසානයේදී බිඳ වැටුණත් රාජාණ්ඩු කියා කියන්නේත් කාලයක් ස්ථායී ලෙස පැවතිය හැකි ක්‍රමයක්. 

මේ වෙද්දී ලෝකයේ සමාජවාදීන් අතර විශාල බෙදීම් තිබෙනවා. එහෙත් අඩු වශයෙන් ස්ටාලින් වගේ කෙනෙක් වෙනුවෙන් මේ වන විට සමාජවාදීන් කිසිවෙකු පෙනී නොසිටින තරම්. සමහර අය ස්ටාලින්ගෙන් පස්සට ගිහින් ස්ටාලින් වැරදි වුනත් ලෙනින් හරි බව කියනවා. තවත් සමහර අය ලෙනින්ගෙනුත් පස්සට ගිහින් ලෙනින් වරද්දා ගත්තත් මාක්ස් හරි බව කියනවා. විද්‍යාත්මක සමාජවාදය ලෙස වැරදියට හඳුන්වන මතවාදය මාක්ස්ගේ සිටම වැරදියි. දැනටමත් පැහැදිලි කර නැති වැඩි විස්තර අපි පසුවට ඉතිරි කරමු. 

මාක්ස් වැරදිනම් මාක්ස්ට පෙර සිටි විද්‍යාත්මක සමාජවාදීන් නිවැරදිද? මාක්ස් වැරදි වුනත් මනෝරාජික සමාජවාදය පිළිබඳ මාක්ස්ගේ විවේචන වලට පැහැදිලි පදනමක් තිබෙනවා. මාක්ස්වාදය අඩු වශයෙන් බැලූ බැල්මට සුරංගනා කතාවක් නෙමෙයි. එහෙත්, මාක්ස්ට පෙර තිබුනු මනෝරාජික සමාජවාදය සුරංගනා කතාවක් කියන එක ඕනෑම කෙනෙකුට බැලූ බැල්මටම පේනවා. 

මාක්ස්ට පෙර මනෝරාජික සමාජවාදයේ දියුණුම තත්ත්වය ෆුරියේවාදය කියා කියන්න පුළුවන්. මම අජිත්ගෙන් අහපු "මනෝරාජික සමාජවාදය තුළ කොමියුනිස්ට් ක්‍රමයක් අවසානයේදී ඇති වන යාන්ත්‍රනය කුමක්ද?" කියන ප්‍රශ්නයට ෆුරියේ විසින් පැහැදිලි හා ඉතා විස්තරාත්මක පිළිතුරක් ලබා දුන්නා. ඇමරිකාව හා යුරෝපය පුරා පැලන්ස්ටරි විශාල ප්‍රමාණයක් හැදුනේ එම මතවාදය මත පදනම්වයි. 

මාක්ස් විසින් හේගල්ගේ ද්විඝටනාත්මක තර්කනය මත පදනම්ව සමාජ පරිණාමය පිළිබඳ අලුත් ප්‍රවාදයක් හැදුවේ සමාජ පරිණාමය පිළිබඳ ෆුරියේගේ විස්තරාත්මක ප්‍රවාදයට විකල්පයක් විදිහටයි. ඊට පෙර බටහිර ලෝකයේ සැලකිය යුතු පිරිසක් ෆුරියේගේ මනෝරාජික සමාජවාදය පිළිගත්තා. ෆුරියේවාදය ගැන ලියන්න හිතාගෙන පටන් ගත්තත් ලිපිය දිග වැඩියි. එය පසුවට තියමු.

බස්සා කියන අන්තවාදී ධනවාදී භක්තියක් තිබෙන "Who Must Not Be Named" කවුද කියා හොයා ගන්නනම් බැරි වුනා. කවුරු වුනත් ඔය කියන මනුස්සයාත් ඇමරිකාවේ මනෝරාජික සමාජවාදී කොලනිවල අසාර්ථකත්වය පිළිබඳව විස්තර කර තිබෙන බව පෙනෙනවා. සමහර විට සිංහලෙන් ලියන කෙනෙක් නෙමෙයි වෙන්න ඇති. සිංහලෙන් ලියන අය අතරනම් අන්තවාදී ධනවාදී භක්තියක් තිබෙන අය මට කවදාවත්ම හමු වෙලා නැහැ. ඇමරිකාවේදීනම් එවැනි අය හමු වෙනවා. 

උඩම රූපයේ තිබෙන්නේ රොබට් ඔවෙන් විසින් සැලසුම් කළ, හදා නිම කළ නොහැකි වූ උතෝපියාව.

රත්තරන් මංකොල්ලය

සල්ලි කියන්නේ මොනවාද? සත්තු සල්ලි පාවිච්චි කරන්නේ නැහැ. මිනිස් සතා පරිණාමය හරහා අනෙක් සතුන්ගෙන් වෙනස් සතෙක් විදිහට බිහි වෙද්දී සල්ලි කියා හැඳින්විය හැකි දෙයක් තිබුණේ නැහැ. එහෙත්, මිනිස් සමාජය පරිණාමය වෙද්දී සල්ලි කියන සංකල්පය හොයා ගත්තා. මිනිස්සු සල්ලි හොයා ගැනීම කියන එක මිනිස්සු ප්‍රාග්ධනය එක්රැස් කර ගැනීම කියන එකට සමාන්තරව තේරුම් ගන්න පුළුවන්.

මුල්ම කාලයේදී ප්‍රාග්ධනය කියා කියන්නේ මොන වගේ දෙයක්ද? සමහර විට මරා ගත්ත ලොකු සතෙක්. සමහර විට ආයුධයක් ලෙස යොදා ගත හැකි ගල් පතුරක්. ඔය මොකක් වුනත් ප්‍රාග්ධනය කියන්නේ ශ්‍රමය වැය කර ලබාගත යුතු දෙයක්. 

සල්ලි කියන්නේත් එවැනිම දෙයක්. ශ්‍රමය වැය කර හදා ගත් ගල් ආයුධයක් ශ්‍රමය වැය කර මරා ගත් සතෙක් එක්ක හුවමාරු කර ගනිද්දී සතා වගේම ගල් පතුරත් සල්ලි බවට පත් වෙනවා. මුල් කාලයේදී සල්ලි වුනේ ඔය වගේ වැඩක් තියෙන, පරිභෝජනය කළ හැකි භාණ්ඩ. සල්ලි කියා මම කිවුවත් මෙහිදී අදාළ භාණ්ඩයම හුවමාරු වෙනවා මිසක් සල්ලි කියා විශේෂ හෝ අමුතු දෙයක් නැහැ.

කාලයක් හද්දී මේ ක්‍රමය ටිකෙන් ටික වෙනස් වුනා. සමහර භාණ්ඩ ගනුදෙනු වලදී භාවිතා වුනේ ඒ වෙලාවේ පරිභෝජනය කරන්න අවශ්‍ය වූ නිසා නෙමෙයි. පසුව ගනුදෙනු සඳහා භාවිතා කළ හැකි වූ නිසා.

මහන්සියෙන් හදාගත් ගල් ආයුධ දීලා මරපු සත්තු ලබාගන්න පුළුවන් වුනත් ඒ  මරපු සත්තු කාලයක් තියා ගන්න බැහැ. ධාන්‍ය වගේ දෙයක් ලබා ගත්තොත් කාලයක් තියා ගන්න පුළුවන්. මරපු සතෙක් අවශ්‍යවූ වෙලාවට ධාන්‍ය සමඟ හුවමාරු කර ගන්නත් පුළුවන්. ඔය විදිහට මිනිසුන් අතර ගනුදෙනු වැඩි වීම, ප්‍රාග්ධනය රැස් වීම වගේම ගනුදෙනු හරහා මිනිසුන් අතර සාමූහිකත්වය වර්ධනය වීම කාලයක් තිස්සේම සිදු වුනු දෙයක්.

මුල් කාලයේදී මුදල් හැටියට භාවිතා වුනේ කාලයක් සුරක්ෂිතව තබා ගත හැකි අතරම යම් පරිභෝජන වටිනාකමක් තිබුණු දේවල්. කාලයත් සමඟ මේ වැඩේට යොදාගත් දේවල් අතරින් රත්තරන් මුල් තැනට පත් වුනා. 

රන් ත්‍රිශූලයේ ගැට ගැසූ රිදී පඬුර

රත්තරන් වලින් ප්‍රයෝජනයට ගත හැකි විවිධ දේ හැදිය හැකියි. රත්තරන් මාල, මුදු, කරාබු, දේව රූප, ඔටුනු, රන් ත්‍රිශූල, රත්තරන් අස්සයෝ ඔය ඕනෑ දෙයක්. රත්තරන් සියවස් ගාණක් වුනත් තියා ගන්න පුළුවන්. නරක් වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, විවිධ විකල්ප අතරින් මුදල් විදිහට රත්තරන් උඩට ආපු එක පුදුමයක් නෙමෙයි. හැම රටකම රත්තරන් නිධි නොතිබීම මෙයට බාධාවක් වුනේ නැහැ. 

රත්තරන් නරක් නොවුනත් හොර හතුරන්ගෙන් පරිස්සම් කර ගෙන එහා මෙහා ගෙන යන එක ටිකක් අමාරු වැඩක්. කෝච්චියක යද්දී මාලේ කඩා ගන්න බැරි නැහැනේ. ලොකු රත්තරන් ප්‍රමාණයක් ෂොපින් බෑග් එකක දාගෙන බස් එකේ ගෙනිච්චොත් කොහොමද? 

ඔය වගේ ප්‍රශ්න නිසා ගනුදෙනු වලදී රත්තරන් භාවිතය වෙනුවට රන් සහතික භාවිතය ජනප්‍රිය වෙන්න ගත්තා. දැන් කවුරු හෝ වෙළෙන්දෙක් ධාන්‍ය මිල දී ගත්තහම රන් වලින් ගෙවන්නේ නැතිව, රන් වල අයිතිය සහතික කළ ලියවිල්ලක් දෙනවා. "මා සතුව ඔබේ රන් මෙපමණ තිබෙනවා" වගේ. වෙළෙන්දා විශ්වාසනම් ප්‍රශ්නයක් නැහැනේ. කැමති වෙලාවක ගිහින් තමන්ට ලැබිය යුතු රත්තරන් ටික ඉල්ල ගන්න පුළුවන්.

මේක හරියට ඉඩම් ඔප්පුවක් වගේ. ඉඩම් ඔප්පුවක් කියන්නේ කිසිම වටිනාකමක් නැති කඩදාසි ටිකක් විතරයිනේ. නමුත්, ඉඩමක ඇත්ත වටිනාකමක් තියෙනවා. ඒ ඇත්ත වටිනාකම ඔප්පු කිරීමට තිබෙන සාක්ෂිය තමයි ඉඩම් ඔප්පුව.

මුල් කාලයේ මුදල් නෝට්ටු කියා කියන්නෙත් ඔය ඉඩම් ඔප්පු වගේම දෙයක්. කාට හෝ කෙනෙක්ට බැංකුවක රත්තරන් තැන්පත් කරලා ඒ වෙනුවට මුදල් නෝට්ටු ලබා ගන්න පුළුවන්. මේ මුදල් නෝට්ටු නිකම්ම නිකම් කඩදාසි  පමණයි. නමුත්, බැංකුවේ තිබෙන රත්තරන් වල අයිතිය තහවුරු කරන්නේ ඔය නෝට්ටු. කැමති වෙලාවක බැංකුවට නෝට්ටු දීලා රත්තරන් ආපහු ගන්න පුළුවන්.

නෝට්ටු ලබා ගන්න බැංකුවට දෙන්න රත්තරන් හොයා ගන්නේ කොහොමද? එක්කෝ රත්තරන් හාරලා හොයා ගන්න ඕනෑ. එහෙම නැත්නම් හාරලා හොයා ගත්ත කෙනෙක්ට වෙන මොනවා හෝ ප්‍රයෝජනවත් දෙයක් දීලා ලබා ගන්න ඕනෑ. ඔය කොයි විදිහට ලබා ගත්තත් රත්තරන් කියා කියන්නේ ශ්‍රමය වැය කර අයිති කර ගත යුතු දෙයක්. ඒ කියන්නේ රත්තරන් හුවමාරුවට ලැබෙන නෝට්ටුත් ශ්‍රමය වැය කර අයිති කර ගත යුතු දෙයක්. සෘජුව නැතත් වක්‍ර ලෙස හෝ මේ කඩදාසි වල සැබෑ වටිනාකමක් තිබෙනවා. 

මේ වෙද්දී ලෝකයේ බොහෝ රටවල මුදල් නෝට්ටු නිකුත් කිරීමේ ඒකාධිකාරය තියෙන්නේ රටේ මහ බැංකුවට. සමහර විට රටවල් ගණනාවකට පොදු එක මහ බැංකුවකට. සමහර විට මුදල් අධිකාරියකට.

කාලයකට පෙර මහ බැංකු විසින් මුදල් නිකුත් කළේ තමන් සතු රන් සංචිත වල වටිනාකමට යම් ආකාරයකින් ගලපමින්. එක්කෝ එම මුළු වටිනාකමම හෝ එයින් යම් අවම ප්‍රතිශතයක් රන් වලින්ම තියා ගන්නවා. එහෙම නැත්නම් විදේශ මුදලකින් තියා ගන්නවා. විදේශ මුදල නිකුත් කළ මහ බැංකුවත් එහි වටිනාකමට රන් සංචිත ගැලපීමක් කර තිබෙන නිසා ඔය දෙකේ වෙනසක් නැහැ. සල්ලි නිකම්ම කඩදාසි වුනත් එහි සැබෑ වටිනාකමක් තිබෙනවා. 

ලංකාව පැත්තකින් තියලා ඇමරිකාව ගම්මුකෝ. 1933 වන තුරු ඇමරිකන් ඩොලරය හා රන් වටිනාකම අතර සෘජු සම්බන්ධයක් තිබුණා. ඇමරිකානුවන්ට කැමති පරිදි ඩොලර් හෝ රත්තරන් තියා ගැනීමේ නිදහස තිබුණා. ඒ නිසා කවුරු හෝ කෙනෙක් රත්තරන් ඩොලර් කළේ පැවති රන් මිල යටතේ ඩොලර් හා රත්තරන් වල වටිනාකම් සමාන සේ සැලකූ නිසයි. 

ඩොලර් ගන්න දිය යුතු රත්තරන් තරමට ඩොලර් වටින්නේ නැතැයි සිතූ කෙනෙක්ට තමන්ගේ වත්කම් ඩොලර් වලට මාරු නොකර රත්තරන් විදිහටම තියාගන්න පුළුවන්කම තිබුණා. නමුත්, යුද තත්ත්වයක් යටතේ ලැබුණු බලතල මත 1933 අප්‍රේල් 5 වනදා නිකුත් කළ ජනාධිපති රූස්වෙල්ට්ගේ විධායක නියෝගයක් මගින් සියලුම ඇමරිකානුවන්ට තමන් සතු වූ රත්තරන් 1933 මැයි 1 දිනට පෙර ඇමරිකාවේ මහ බැංකුව වූ ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවට ලබා දීමට නියෝග කෙරුණා.

රත්තරන් කිවුවහම රත්තරන් විතරක්ම නෙමෙයි. බැංකු වල තිබුණු රත්තරන් වල අයිතිය වෙනුවෙන් ලබා ගෙන තිබුණු රන් සහතිකපත්ද ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවට ලබා දිය යුතු වුනා. රන් ආභරණ ආදිය හැර විශාල ප්‍රමාණ වලින් රන් ළඟ තබා ගැනීම මේ නියෝගය අනුව දැඩි දඬුවම් ලැබිය හැකි, නීති විරෝධී කටයුත්තක් වුනා. 

ඇමරිකාවේ ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුව ස්ථාපනය කළේ 1913 අවුරුද්දේදී. මුල සිටම වුනත් ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුව විසින් නිකුත් කළ ඩොලර් වල වටිනාකමටම රත්තරන් තියා ගන්න අවශ්‍ය වුනේ නැහැ. එහෙත්, අවම වශයෙන් නිකුත් කළ මුදල් වලින් 40%ක වටිනාකමට රත්තරන් සංචිත පවත්වා ගත යුතු වුනා. 1933 වන කොට ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුව විසින් මේ පදනම මත නිකුත් කළ හැකි මුදල් ප්‍රමාණය මුළුමනින්ම වගේ නිකුත් කරලයි තිබුණේ. 

මහ බැංකුවේ තිබෙන රත්තරන් ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව සංසරණයට එකතු කරන ඩොලර් ප්‍රමාණය වැඩි වෙද්දී රත්තරන් වලට සාපේක්ෂව ඩොලර් එකක අගය පහළ බහිනවා. ඩොලර් නෝට්ටු වලට වඩා රත්තරන් වටින බව තේරිලා තිබුණු නිසා මිනිස්සු තමන්ගේ වත්කම් රත්තරන් වලින් තියා ගන්න පටන් ගත්තා. මිනිස්සුන්ගේ රත්තරන් මහ බැංකුවට ගන්න නියෝග කරන්න සිදු වුනේ ඒ නිසයි.

මහ බැංකුව විසින් පවරාගත් රත්තරන් වෙනුවෙන් අවුන්සයකට ඩොලර් 20.67 බැගින් ගෙවීමක් කළා. ඉන් පසුව එක් පුද්ගලයෙකුට ලඟ තබා ගත හැකි වූයේ ඩොලර් 100කට අඩු වටිනාකමක් තිබෙන රත්තරන් පමණයි. ඒ කියන්නේ අවුන්ස 5කට ටිකක් අඩු ප්‍රමාණයක්. ඉන් පසුව ඇමරිකානුවන්ට තමන්ගේ වත්කම් රත්තරන් වලින් තබා ගැනීම, රත්තරන් ගනුදෙනු සඳහා යොදා ගැනීම, රටින් පිට කිරීම ආදිය තහනම් වුනා. මේ තහනම් ටිකෙන් ටික ඉවත් වුනේ 1965 වසරේ සිටයි.

මුදල් විදිහට රත්තරන් භාවිතා කිරීමේ විකල්පය නැති වුනාට පස්සේ ඇමරිකානුවන්ට ගනුදෙනු කිරීම සඳහා තිබුණු එකම විකල්පය ඩොලරයයි. රාජ්‍ය බලහත්කාරය හරහා ඩොලරයට ඒකාධිකාරයක් හැදුනා. මේ ඒකාධිකාරය ඇමරිකානු රජය ශක්තිමත් කිරීමට වගේම ඇමරිකාවේ ලෝක ආධිපත්‍යය පවත්වා ගැනීමටත් අද දක්වාම උපකාරී වෙනවා. 

මේ වෙද්දී රත්තරන් අවුන්සයක මිල ඩොලර් 1,800ක් පමණ වෙනවා. 1933දී ඇමරිකාවේ රජයේ නියෝගය අනුව තමන්ගේ රත්තරන් ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවට භාර දුන්න ඇමරිකානුවන්ට ලැබුනේ ඩොලර් 20කට පොඩ්ඩක් වැඩියෙන්. ඒ වෙලාවේ ලැබුණු ඩොලර් විස්සේ කොළයක් අද වෙනකම් තියා ගත්තානම් එහි වටිනාකම අදටත් ඩොලර් විස්සම තමයි. පරණ නෝට්ටු එකතු කරන කෙනෙක් සමහර විට කීයක් හරි වැඩියෙන් දෙයි. 

මේ ගණන් දෙක අතර වෙනස, ඒ කියන්නේ ඉතිරි ඩොලර් 1,780, ඇමරිකානු රජය හා මහ බැංකුව එකතු වී පහුගිය කාලය පුරා ඇමරිකානුවන්ට නොදැනී ඇමරිකානුවන්ගේ පොකට් ගහපු මුදලක්. ලෝකයේ අනෙක් රට වලත් ඔය වැඩේම වෙනවා. එය සිදු වෙන්නේ සල්ලි අච්චු ගැහීම හරහා. 

ඇමරිකානුවන් සතුව තිබුණු රත්තරන් ටික එකතු කර ගෙන අවුන්සයට ඩොලර් 20.67 බැගින් ඩොලර් නෝට්ටු දීලා අනෙක් අතට  ඇමරිකන් රජය ඩොලරයේ අගය අවප්‍රමාණය කළා. 1933 මැයි එක සිට සාමාන්‍ය පුද්ගලයින්ට රත්තරන් ළඟ තබා ගන්න බැරි වුනත් මොනවා හෝ වැඩකට රත්තරන් අවශ්‍ය වූ අයෙකුට අවශ්‍යතාවය පෙන්වා ඩොලර් 20.67 බැගින් ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවෙන් රත්තරන් මිල දී ගන්න පුළුවන්කම තිබුණා. ඒ දවස් වල මිනිස්සු රත්තරන් දත් දැම්මනේ. ලංකාවෙත් සමහර අය දැම්මේ. ඔය රත්තරන් දත් හදන්න වගේ වැඩකට දන්ත වෛද්‍ය වරයෙකුට අවශ්‍යනම් ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවෙන් ඉහත මිලට රත්තරන් මිල දී ගන්න පුළුවන්කම තිබුණා. ඒ කියන්නේ ඩොලරයක වටිනාකම රත්තරන් අවුන්සයකින් 22.67න් පංගුවක් ලෙස තව දුරටත් පැවතුණා. හැබැයි බොහොම ටික කාලයයි.

1934 ජනවාරි 30 සිට බලාත්මක කෙරුණු නීතියකින් රත්තරන් අවුන්සයක මිල ඩොලර් 35කට සමාන කෙරුණා. ඒ එක්කම, එතෙක් පැවති ඩොලර් දීලා අවශ්‍යතාවයකට මහ බැංකුවකින් රත්තරන් මිල දී ගන්න තිබුණු හැකියාවත් ඇමරිකානුවන්ට නැති කරනු ලැබුවා. වෙනත් විදිහකට කිවුවොත් ඩොලර් 22.67 බැගින් රටේම තිබුණු රත්තරන් ටික බලහත්කාරයෙන් එකතු කර ගෙන ඒ වෙනුවට මිනිස්සුන්ට ඩොලර් නෝට්ටු දුන්නට පස්සේ ඇමරිකන් රජය ඒකපාර්ශ්විකව ඒ ඩොලර් එක බාල්දු කළා. 

අපි මෙහෙම කියමුකෝ. ඔය රත්තරන් එකතු කර ගැනිල්ල වෙද්දී කවුරු හෝ ඇමරිකානුවෙකුට රත්තරන් අවුන්සයක් දීලා බඩු මල්ලක් ගන්න පුළුවන්කම තිබුණානම් ඩොලර් 20.67ක් දීලත් ඒ බඩු මල්ලම ගන්න පුළුවන්කම තිබුණා. හැබැයි ඩොලර් එක බාල්දු කළාට පස්සේ දැන් මේ බඩු මල්ල ගන්න ඩොලර් 35ක් ගෙවන්න වෙනවා. ඒ කියන්නේ අතේ තිබුණු රත්තරන් අවුන්ස 1.69ක් වෙනුවෙන් ලැබුණු ඩොලර් ප්‍රමාණය. රත්තරන් අවුන්සයක් දීලා මිල දී ගත හැකිව තිබුණු බඩු ටික ගන්න දැන් රත්තරන් අවුන්ස 1.69කට සමාන ඩොලර් ඕනෑ. ඩොලර් වල වටිනාකම 41%කින් අඩු වෙලා.

මේක සමාන කරන්න පුළුවන් වෙන්නේ 41%ක බද්දක් අලුතින් අය කරන එකටයි. නමුත්, බදු විදිහට නැතිව සල්ලි අච්චු ගහලා මිනිස්සුන්ගේ පොකැට් එකට ගැහුවම ඕක මිනිස්සුන්ට එක පාරට තේරෙන්නේ නැහැ. උද්ධමනය කියන්නේ නිහඬ මාරයෙක්. බදු වගේ එක පාරට මරන්නේ නැහැ. ටික ටික මැරෙන්න අරින්නේ.

ඇමරිකානුවන් අතේ තිබුණු රත්තරන් ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවට ගන්න අවශ්‍ය වුනේ ඒ වෙද්දී තිබුණු නීතිය අනුව ඩොලර් එළියට දැමිය හැකි වුනේ ඩොලර් වල වටිනාකමෙන් 40%කට සමාන රත්තරන් බැංකුවේ සංචිත වල තියාගෙන පමණක් වූ නිසා. එතෙක් කල් ඩොලර් එළියට දමන්න පුළුවන් වුනේ කවුරු හරි තමන්ගේ කැමැත්තෙන්ම රත්තරන් ගෙනත් දීලා ඩොලර් ඉල්ලුවොත් පමණයි. 1933 නියෝගය අනුව බලහත්කාරයෙන් රත්තරන් ලබා ගෙන ඩොලර් එළියට දමන්න පුළුවන් වුනා. හැබැයි එහෙම කරලත් ඩොලර් එළියට දමන්න පුළුවන් සීමාවක් තියෙනවනේ. ඩොලර් එක බාල්දු කරපු ගමන්ම ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවට ඩොලර් ප්‍රමාණය 69%කින් වැඩි කරන්න පුළුවන් වුනා. 

ඔය වැඩේ ඔතැනින් නැවතුනේ නැහැ. ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුව දිගින් දිගටම සල්ලි අච්චු ගහමින් ඩොලර් එක බාල්දු කළා. රත්තරන් අවුන්සයක මිල ඩොලර් 35 විදිහට නමට තිබුනත් ඒ මිලට ගන්න රත්තරන් කොහේවත් තිබුණේ නැහැ. ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුව හෝ ෆෙඩරල් සංචිත බැංකුවේ රත්තරන් පසුව අයිති කරගත් ඇමරිකන් රජය ඇමරිකානුවන්ට මේ රත්තරන් කවදාවත් ආපසු දුන්නේ නැහැ. නමුත්, විදේශ රටවල් එක්ක මේ මිලට රත්තරන් හුවමාරු කර ගත්තා. ගොඩක් රටවල් ඇමරිකාවට රත්තරන් විකුණලා අවුන්සයට ඩොලර් 35 ගානේ ලබා ගත්තා. රත්තරන් අවශ්‍ය වෙලාවට ඩොලර් දීලා ආපහු රත්තරන් ගත්තා. 

කාලයක් මේ වැඩේ ඔය විදිහට ගියා. රට ඇතුළේ කොහොම වුනත් රටින් පිටට ඩොලර් 35ක රන් අවුන්සයකට වඩා වටිනාකමක් තිබුණු නිසා ඇමරිකාවේ රත්තරන් එකතු වෙලා ඩොලර් ඇමරිකාවෙන් පිටට ගියා. ලෝකය පුරාම ඇමරිකන් ඩොලරය ව්‍යාප්ත වුනා. එහෙත්, 1970 පමණ වෙද්දී ඩොලර් එකට තිබුණු ඉල්ලුම අඩු වුනා. අනෙක් රටවල් ඩොලර් දීලා රත්තරන් ආපහු ගන්න පටන් ගත්තා. ඇමරිකාවට ඩොලර් හා රත්තරන් එක්ක තිබුණු සම්බන්ධය කඩලා දමන්න වුනා. රත්තරන් මිල නිදහසේ තීරණය වෙන්න ගත්තා. වෙනත් විදිහකින් කිවුවොත් රත්තරන් වලට සාපේක්ෂව ඩොලර් එකේ මිල නිදහසේ තීරණය වෙන්න ගත්තා.

දැන් රත්තරන් අවුන්සයක් ඩොලර් 1,800ක්. 1933දී රජයට ගත්ත රත්තරන් අවුන්සයක් වෙනුවෙන් දුන්න කඩදාසි කොළේ වටිනාකම තවමත් ඩොලර් විස්සමයි. ඩොලර් වෙනුවට රත්තරන් අතේ තියා ගන්න පුළුවන් වුනානම් අද වෙද්දී ඩොලර් 1,800ක වටිනාකමක් තිබෙනවා. ඉතුරු ඩොලර් 1,780ම බදු නොකියා ගහපු බදු. ඔය වැඩේ තවමත් දිගින් දිගටම වෙනවා. ඇමරිකාවේ විතරක් නෙමෙයි. වෙන රටවලත්.

මනෝරාජික සමාජවාදය

අජිත් ධර්මා අප මේ වියුණුව පටන් ගත් කාලයේ සිටම අප සමඟ සංවාද කරන අයෙක්. අප සමඟ වැඩිපුරම සංවාද කර තිබෙන්නේ ඔහු විය හැකියි. මෑතක දී ඔහු තමන්ව මනෝරාජික සමාජවාදියෙකු ලෙස හඳුන්වා ගෙන තිබුණා. බොහෝ විට ඔහුගේ පැත්තෙන් මෙය අලුත් හඳුන්වා ගැනීමක් නොවෙන්න ඇති. එහෙත් මෙවැන්නක් මීට පෙර මගේ අවධානයට යොමු වී තිබුණේ නැහැ.

මනෝරාජික සමාජවාදය ගැන ලොකුවට කතා කරන්න මගේ අදහසක් නැහැ. කාමරයේ අලි ඉඳිද්දී අලින්ගේ ඇඟේ ඉන්න කටුස්සන් ගැන කතා කරන්න කාලය යොදවන එකේ තේරුමක් නැහැ. මෙයින් අදහස් කළේ මනෝරාජික සමාජවාදය කියන්නේ කතා කරන්නවත් නොවටිනා කටුස්සෙක් කියන එක නෙමෙයි. කතා කරන එක වඩා වැදගත් අලි කාමරයේ ඉන්නවා කියන එකයි.

මනෝරාජික සමාජවාදය ගැනත් මේ වෙලාවේ පොඩ්ඩක් කතා කළ යුත්තේ අජිත් ධර්මා නිසා නෙමෙයි. සමහර අය තවමත් සමගි පෙරමුණු මාදිලියේ මනෝරාජික සිහිනයක ඉන්න බව පෙනෙන නිසයි. සමගි පෙරමුණු කාලයේ මමත් කුඩා දරුවෙක්. අද ජීවත් වන වයස අවුරුදු පණහක කෙනෙකු වුවත් හැත්තෑ හතේදී අවුරුදු හයක දරුවෙක්. ගොඩක් අය සමගි පෙරමුණු කාලය ගැන හිතන්නේ පැරකුම් යුගය ගැන හිතන විදිහටමයි.

මිනිස්සුන්ට බොහෝ කලක සිට විවිධ මනෝරාජික අදහස් තිබුණා. ඒ ඇතැමුන්ට මනෝරාජික සමාජවාදී සමාජයක් පිළිබඳ අදහස්ද තිබුණා. මේ අදහස් වල ආරම්භය යම් තරමකින් ආගමිකයි. සංඝ සමාජය එක්තරා ආකාරයක සමාජවාදී සමාජයක්.  "අගත අනගත චතුදිස සගස" කියන එකේ "අගත අනගත" කොටස මම ඉතාම කැමති කොටසක්. මෙහි "අනගත" කොටස සමාජවාදීන්ද ඇතුළු බොහෝ දෙනෙකුට මග ඇරෙනවා. ලංකාවේ වත්මන් ණය අර්බුදයට හේතුවත් එයයි. ඉපදෙන්නට ඉන්න අයගේ අයිතිවාසිකම් ගැන බොහෝ දෙනෙක් සංවේදී නැහැ.

සංඝ කියන එකේ අදහසම සාමූහිකත්වයක් කියන එකයි. මේ අදහස බෞද්ධ සම්ප්‍රදායට අනන්‍ය එකක් නෙමෙයි. කතෝලික ඇතුළු අනෙකුත් ආගමික සම්ප්‍රදායයන් ඇතුළේත් ඉතිහාසය පුරා මේ ආකාරයේ සාමූහිකත්වයන් ගොඩ නැගී තිබෙනවා. එවැනි සාමූහිකත්වයන් සියවස් ගණනාවක් පුරා ස්ථායී ලෙස පැවතී තිබෙනවා. මූලධර්මයක් විදිහට මේ ආකාරයේ ආගමික සාමූහිකත්වයක් ඇතුළේ පොදු දේපොළ මිසක් පෞද්ගලික දේපොළ නැහැ. සම්පත් වෙනුවෙන් එකිනෙකා අතර තරඟයක්ද නැහැ.

අජිත්ගේ මනෝරාජික සමාජවාදී ලැයිස්තුවේ මුලින්ම තිබුණු නම් තුන පිළිවෙලින් රොබට් ඔවෙන්, තෝමස් මෝර් හා චාල්ස් ෆුරියේ. මේ තුන් දෙනා විසින්ම නියෝජනය කරන්නේ මාක්ස්ට වඩා පැරණි යුගයක්. මේ අය අතරින් තෝමස් මෝර්ව මම සලකන්නේ ප්‍රබන්ධකරුවෙක් විදිහටයි. ඔහුගේ "යුතෝපියා" යනු මූලික වශයෙන්ම ප්‍රබන්ධයක්. 1516 වසරේදී ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණු මේ මේ ප්‍රබන්ධය තුළ "යුතෝපියා" ලෙස නම් කරන්නේ දකුණු ඇමරිකාවට පහළින් පිහිටි මනඃකල්පිත දිවයිනක හැදෙන පරමාදර්ශී සමාජයක්. 

රොබට් ඔවෙන් හා චාල්ස් ෆුරියේ ජීවත් වුනේ තෝමස් මෝර් ජීවත් වූ කාලයෙන් සියවස් කිහිපයකට පසුවයි. මනෝරාජික සමාජවාදීන් ලෙස හැඳින්වුවත් මේ දෙන්නා ඔවුන්ගේ මනෝරාජික සමාජයන් මහ පොළොව මත ඇත්තටම ගොඩ නැගීමට උත්සාහයක් දැරූ අයයි. රොබට් ඔවෙන් විසින් ගොඩ නැගූ සමාජවාදී සමාජය පිහිටි තැනට ඇමරිකාවේ මා ජීවත් වන තැන සිට පැය කිහිපයකින් යා හැකියි. කෝවිඩ් නොවන්නට අප වසරකට කිහිප වරක් මෙම ප්‍රදේශය හරහා යනවා.

සමාජවාදී හෝ වෙනත් අදහස් මත පදනම් වූ මනෝරාජික සමාජ විශාල ප්‍රමාණයක් ඇමරිකාව තුළ වරින් වර ස්ථාපනය කර තිබෙනවා. බොහෝ විට මෙවැනි කාර්යයක් පටන් ගන්නේ ධනවතෙකු විසින් ඉඩම් මිල දී ගැනීමෙන්. වේල්සයේ ධනවත් රෙදි නිෂ්පාදකයෙකු හා මනෝරාජික සමාජවාදියෙකු වූ රොබට් ඔවෙන් විසින්ද මේ ආකාරයෙන් ඔහුගේ ධනය යොදවා ඇමරිකාවේ වත්මන් ඉන්දියානා ප්‍රාන්තයේ කොනක පිහිටි නිවු හාර්මනි නගරය මිල දී ගෙන එහි ඔහුගේ මනෝරාජික සමාජය ඇති කිරීමට උත්සාහ කළා. 

රොබට් ඔවෙන් විසින් මිල දී ගන්න පෙරද නිවු හාර්මනි නගරය යුතෝපියාවක්. එහි සමාරම්භකයා වගේම ඉඩම් මිල දී ගෙන යුතෝපියාවක් පිහිටවූ මුල් අයිතිකරු යොහාන් ජෝජ් රැප්. කණ්ඩායමක් සමඟ ජර්මන් ලුතරන් පල්ලියෙන් කැඩී යන ඔහු හාර්මනි සොසයිටි නමින් අලුත් ආගමික නිකායක් හදනවා. 1814 වසරේදී පෙනිසිල්වේනියාවේ හාර්මනි ප්‍රදේශය හැර යන මේ කණ්ඩායම විසින් ඉන්දියානා ප්‍රාන්තයේ ඉඩම් මිල දී ගෙන නිවු හාර්මනි නමින් ඔවුන්ගේ යුතෝපියාව හදනවා. 1824දී තමන්ගේ ආගමික යුතෝපියාව ලෙස ගොඩ නැගූ නගරය රොබට් ඔවෙන්ට විකුණන හාර්මනි සොසයිටි සාමාජිකයින් නැවත පෙනිසිල්වේනියා ප්‍රාන්තයටම යනවා.

අක්කර 20,000ක් පමණ වූ ඉඩම් හා ගොඩනැගිලි මිල දී ගැනීමට රොබර්ට් ඔවෙන් විසින් ඩොලර් 150,000ක මිලක් ගෙවා තිබෙනවා. ඔහු මේ හරහා අපේක්ෂා කළේ ඔහුගේ න්‍යායාත්මක සමාජවාදය ප්‍රායෝගිකව ගොඩ නැගිය හැකි එකක් බව පෙන්වා දීමයි. ඒ වෙනුවෙන් ඔහු සෑහෙන වැඩ කොටසක් කළත් රොබර්ට් ඔවෙන්ගේ සමාජවාදී පරීක්ෂණය අසාර්ථක වෙන්න අවුරුදු දෙකක්වත් ගියේ නැහැ. අවුරුදු තුනක් යන්නත් කලින් රොබර්ට් ඔවෙන් ඔහු ඇමරිකාවේ හදපු යුතෝපියාව අත ඇරලා ආපහු තමන්ගේ රටටම ගියා.

චාල්ස් ෆුරියේගේ අදහස් මත පදනම්ව ෆුරියේ ව්‍යාපාරය හරහා ඒකරාශි වී සිටි ඔහුගේ අනුගාමිකයන් විසින්ද අසාර්ථක වූ ඔවෙන්ගේ නිවු හාර්මනි පරීක්ෂණයෙන් දශක කිහිපයකට පස්සේ යුතෝපියානු සමාජවාදී සමාජ ගණනාවක් ස්ථාපනය කළා. වත්මන් ටෙක්සාස් ප්‍රාන්තයේ ලා රියුනියන් එවැන්නක්. 

සමාජවාදී වේවා ආගමික වේවා මනෝරාජික අදහස් තිබෙන ගොඩක් අයගේ තේරීම වෙන්නේ ඇමරිකාව වගේ නිදහස් රටක්. මෑතකාලීනව ඕෂෝගේ අනුගාමිකයින් විසින් ඔවුන්ගේ යුතෝපියාව හදන්න තෝරා ගත්තේත් ඇමරිකාව. ඉන්දියාව හෝ ලංකාව වගේ රටක ඔය වගේ දෙයක් ගැන හිතන්නවත් බැහැ. ඇමරිකාවේ තවමත් යුතෝපියාවන් තුළ ජීවත් වන ප්‍රජාවන් ඉන්නවා.

සමාජවාදී වේවා ආගමික වේවා මනෝරාජික අදහස් තිබෙන ගොඩක් අයගේ තේරීම වෙන්නේ ඇමරිකාව වගේ නිදහස් රටක්. මෑතකාලීනව ඕෂෝගේ අනුගාමිකයින් විසින් ඔවුන්ගේ යුතෝපියාව හදන්න තෝරා ගත්තේත් ඇමරිකාව. ඉන්දියාව හෝ ලංකාව වගේ රටක ඔය වගේ දෙයක් ගැන හිතන්නවත් බැහැ. ඇමරිකාවේ තවමත් යුතෝපියාවන් තුළ ජීවත් වන ප්‍රජාවන් ඉන්නවා.

ෆුරියේවාදීන් විසින් 1840 දශකයේදී ඇමරිකාව තුළ ලා රියුනියන් වැනි ඔවුන්ගේ පැලන්ස්ටරි (phalansteries/phalanxes) හතළිහක් පමණ හදා තිබෙනවා. මේවායින් බොහොමයක්ම වසර දෙක තුනක් යද්දී බිඳ වැටී තිබෙනවා. 1850 වන විට සියල්ලම බිඳ වැටී අවසන්. 

බෞද්ධ සංඝ සමාජය වැනි සාමූහිකත්වයන් සාර්ථක ලෙස සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ පැවතී තිබෙනවා. එහෙත්, සමාජවාදය හෝ වෙනත් මනෝරාජික න්‍යායයන් මත පදනම් වූ සාමූහිකත්වයන් එසේ ස්ථායී ලෙස වැඩි කලක් පැවතී නැහැ. බෞද්ධ සංඝ සමාජයේ සාමූහිකත්වය ඔවෙන්වාදීන්ගේ හෝ ෆුරියේවාදීන්ගේ සාමූහිකත්වයන් මෙන් සංවෘත පද්ධතියක් නෙමෙයි. එවැන්නක් ස්ථායී ලෙස පවතින්නේ බාහිර සමාජය සමඟ පවත්වාගන්නා සහජීවනය තුළයි. සංඝ සමාජයට අයිති භෞතික සම්පත් කිසිවක් එම සමාජය තුළ නිර්මාණය කර ගත් දේවල් නොවන නිසා සාමූහිකයේ කිසිදු සාමාජිකයෙකුට එම භෞතික සම්පත් වල පෞද්ගලික අයිතියක් නොතිබීම ඉතාම තර්කානුකූලයි.

මෙයින් වෙනස්ව ඔවෙනියානු හා ෆුරියේවාදී සාමූහිකයක් සංවෘත පද්ධතියක්. සාමූහිකය සඳහා අවශ්‍ය සම්පත් එම සාමූහිකය තුළම නිර්මාණය කර ගත යුතුයි. ඔවෙන්ගේ හා ෆුරියේගේ අනුගාමිකයින්ගේ (ෆුරියේවාදීන් විසින් පැලන්ස්ටරි හදන විට ෆුරියේ මිය ගිහින්) පරීක්ෂණ වලින් පෙනී ගියේ පොදු දේපොළ ක්‍රමය මත පදනම් වූ සංවෘත සාමූහිකත්වයක් ස්ථායී ලෙස පවත්වා ගැනීම අසීරු බවයි. 

ෆුරියේට ඔහුගේම න්‍යායික පදනමක් තිබුණා. එය පසුකාලීන මාක්ස්වාදයට වඩා ගොඩක් වෙනස්. ෆුරියේවාදය මත පදනම් වූ පැලන්ස්ටරි වල අතිරික්තය බෙදුවේ නිශ්චිත අනුපාතයකටයි (pp. 77).

ශ්‍රමය වෙනුවෙන් 5/12ක්  

ප්‍රාග්ධනය වෙනුවෙන් 4/12ක් 

කුසලතා වෙනුවෙන් 3/12ක් 

ප්‍රාග්ධනය වෙනුවෙන් 4/12ක් කියන එකෙන් අදහස් වෙන්නේ මා විසින් පෙර විස්තර කර තිබෙන කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතයේ α = 1/3 ලෙස ඔහු විසින් සලකා ඇති බවයි. 

මනෝරාජික සමාජවාදී අදහස් දරුණුවටම විවේචනය කළේ මාක්ස් හා පසුකාලීන මාක්ස්වාදීන් විසිනුයි. මාක්ස්වාදීන්ගේ මූලිකම ලියවිල්ලක් වන කොමියුනිස්ට් ප්‍රකාශනයේද රොබට් ඔවෙන්ගේ හා චාල්ස් ෆුරියේගේ මනෝරාජික සමාජවාදී අදහස් සෘජුවම විවේචනයට ලක් වෙනවා. දැනට ඇති. ඉදිරි ලිපියකින් වැඩි විස්තර කතා කරමු.

Reference:

Hillquit, M. (1910). History of socialism in the United States. Funk & Wagnalls Company.

ලයිමා ෆාලිඩා, ධම්මික බණ්ඩාර හා එලියන්ත වයිට්

ලයිමා ෆාලිඩා නම් කට්ටඩි ගැහැනියක හා මව විසින් දෙල්ගොඩ ප්‍රදේශයේ ෆාතිමා රිෆ්කා නම් නව හැවිරිදි දැරියකට පැය පහක් පුරා වේවැල් පහර දී ඝාතනය කර තිබෙනවා. මේ අවාසනාවන්ත සිදුවීම ගැන අදහස් දක්වමින් අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ විසින් පහත පරිදි ලියා තිබෙනවා.

"ජාතික චින්තන තර්කනය අනුව, ලයිමා ෆාලිඩා නම් මෙම මුස්ලිම් කට්ටඩි ගැහැනිය ද මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා වැනි අයෙකි. ඔවුන් අතර වෙනසක් නැත. චන්න ජයසුමන වැනි නලින්වාදීන් දේව මණ්ඩල අමතන ආකාරයත්, ලයිමා යක්ෂයන් පලවාහරින ආකාරයත් අතර මූලික වෙනසක් නැත. ඇය විසින් කරන ලද ඝාතනය ද ඒ අනුව රෝහලකදී ප්‍රතිකාර ගනිමින් සිටි අයෙකු මියයාම වැනි සාමාන්‍ය දෙයකි."

අජිත් පැරකුම්ගේ විවේචනය සරල ලෙස ඉවත දැමිය හැකි එකක් නෙමෙයි. මේ වන විට සෑහෙන දුරකට ලංකාවේ රාජ්‍ය මතවාදය වී තිබෙන නලින් ද සිල්වාගේ මතවාදය අනුව,

(අ) ලෝකයේ තිබෙන්නේ එක් දැනුම් පද්ධතියක් නෙමෙයි.

(ආ) එක දැනුම් පද්ධතියක් මගින් වෙනත් දැනුම් පද්ධතියක් පරීක්ෂා කළ නොහැකියි.

(ඇ) සාපේක්ෂ සත්‍යයන් මිසක් පරම සත්‍යයක් කියා දෙයක් නැහැ.

(ඈ) ඒ නිසා එක දැනුම් පද්ධතියක් වෙනත් එකකට වඩා නිවැරදියි කියා කියන්න බැහැ. 

(ඉ) බටහිර විද්‍යාව සත්‍යයක් බවත්, අනෙක් දැනුම් මිථ්‍යා බවත් ගොඩක් අය හිතන්නේ බටහිර දැනුම් ආධිපත්‍යය නිසා.

නලින් ද සිල්වා හා නලින්වාදීන් නාථ දෙවියන්ගෙන් හා කාලි දෙවඟනගෙන් දැනුම ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේ ඉහත තර්කනය මත පදනම්වයි. මේ තර්කනය පහසුවෙන් ඉවත දැමිය නොහැකි තරම් ප්‍රබල බවත් කිව යුතුයි. 

මම ප්‍රායෝගිකව නොපෙනෙන බලවේග කෙරෙහි කිසිදු විශ්වාසයක් නඩත්තු නොකරමින් ජීවත් වන කෙනෙක්. මේ ආකාරයේ විශ්වාස මා අත් හැර දැමුවේ වයස අවුරුදු හත අටක කාලයේදී. එහෙත්, නොපෙනෙන බලවේග සැබෑවටම නොපවතින්නේයැයි විශ්වාස කිරීමද තවත් එක් විශ්වාසයක් කියන එක මට බැහැර කරන්නට බැහැ. මා අඥේයවාදියෙකු ලෙස මාව හඳුන්වා ගන්න කැමති ඒ නිසයි. මට කිසියම් නොපෙනෙන බලවේගයක් පවතින බව විශ්වාස කිරීම අසීරු වන හේතුවටම වෙනත් අයෙකුට එවැනි බලවේගයක් නොපවතින බව විශ්වාස කිරීම අසීරු විය හැකියි.

නාථ දෙවියන් නම් වූ අදෘශ්‍යමාන සත්ත්වයෙකු හෝ වෙනත් නොපෙනෙන බලවේගයක් ඇති බවත්, තමන්ට එම නාථ දෙවියන් සමඟ සන්නිවේදනය කළ හැකි බවත් කවුරු හෝ කියනවානම් මට එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමේ හැකියාවක් නැහැ. එහෙත් මේ වගේ දෙයක් පරීක්ෂා කර තහවුරු කර ගැනීමේ හැකියාවක්ද නැහැ. මට අවශ්‍ය වූ පමණින් නාථ දෙවියන් සමඟ සන්නිවේදනය කළ හැකි නිශ්චිත ක්‍රමවේදයක් නැහැ. මෙයින් වෙනස්ව බටහිර විද්‍යාවෙන් යෝජනා කරන දැනුම් බොහොමයක් පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකි නිශ්චිත ක්‍රමවේදයන් තිබෙනවා. එසේ පරීක්ෂා කරන ක්‍රමවේදත් පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකියි. බටහිර විද්‍යාව පරම සත්‍යයන් හොයා දෙන්නේ නැතත් යෝජනා කරන සත්‍යයන් සත්‍ය විය හැක්කේ කවර උපකල්පන යටතේද කියන එක බොහෝ විට පැහැදිලියි.

බටහිර විද්‍යාව හැර විවිධ දැනුම් ලෝකයේ තිබෙනවා. ඒ ඇතැම් දැනුම් බටහිර විද්‍යාවට පහසුවෙන් අවශෝෂණය කර ගත හැකියි. එහෙත්, අදෘශ්‍යමාන බලවේගයකින් දැනුම ලබා ගැනීම වැනි අදහසක් බටහිර විද්‍යාවට අවශෝෂණය කර ගැනීම අසීරුයි. බටහිර විද්‍යාවට අවශෝෂණය කර ගත නොහැකි අදහසක් බටහිර විද්‍යාවෙන් පරීක්ෂා කිරීමේ හැකියාවක්ද නැහැ. ඒ නිසා එවැනි දැනුමක් බටහිර විද්‍යාව මත පදනම්ව මිථ්‍යාවක් සේ නම් කිරීම අසීරු කරුණක්.

බටහිර විද්‍යාව සත්‍ය වන්නේ සම්මතය මතනම් වෙනත් දැනුමක් සම්මතය වූ විට ඒ දැනුමද පිළිගන්න වෙනවා. ඒ පදනම මත කාලි දෙවඟනගෙන් බෙහෙත් අසා ගෙන ඒ බෙහෙත් වලින් ප්‍රතිකාර කිරීම මිථ්‍යාවක් සේ සලකා බැහැර කරන්න බැහැ. මේ කාරණාවම ලයිමා ෆාලිඩාගේ ප්‍රතිකාර ක්‍රමයටත් අදාළයි. ඒ අනුව, ධම්මික පැණිය හා ලයිමා ෆාලිඩාගේ ප්‍රතිකාර අතර වෙනසක් නැහැ කියන අජිත් පැරකුම්ගේ තර්කය බැහැර කරන්න බැහැ.

ධම්මික පැණිය සතුව  කෝවිඩ් ආසාදනය වැළැක්වීමේ හැකියාවක් නොතිබියදී එය ලබා ගන්නා අයට කෝවිඩ් ආසාදනය නොවන්නේය යන පදනමෙන් එම පැණිය ලබාගත් අය සිය චර්යාවන් වෙනස් කළේනම් ඒ හේතුව නිසා බොහෝ දෙනෙකුට කෝවිඩ් වැළඳී එයින් යම් පිරිසක් මිය යා හැකිව තිබුණා. එහෙත් ලංකාවේ ආණ්ඩුව විසින් පරීක්ෂාවකට ලක් නොකර වක්‍ර ලෙස හෝ ධම්මික පැණිය ප්‍රවර්ධනය කළා. පැණිය ලබාගත් අයට කෝවිඩ් හැදුනා. මේ අනුව ධම්මික පැණිය සාර්ථක ප්‍රතිකාරයක් වීමේ හැකියාව පිළිගත් අයෙකුට, ලයිමා ෆාලිඩාගේ ප්‍රතිකාර ක්‍රමය සාර්ථක ප්‍රතිකාරයක් ලෙස පිළිගත නොහැක්කේ ඇයි කියන එක වලංගු තාර්කික ප්‍රශ්නයක්.

ලයිමා ෆාලිඩාගේ ප්‍රතිකාරය නිසා දැරියක් මිය ගියා. ඇය ප්‍රතිකාරයක් ලෙස දැරියට මිය යන තුරු වේවැල් පහර දී ඇති බව පැවසෙනවා. එහෙත් ඇගේ සිරුර පිහි වලින් කපා නැහැ. බටහිර වෛද්‍යවරු ශල්‍ය මේස මත බොහෝ රෝගීන්ගේ සිරුරු සැත්කම් පිහි වලින් කපනවා. ඒ ඇතැම් රෝගීන් මිය යනවා. එහෙත් ඔවුන් වරදක් කර ඇති බව කවුරුවත් කියන්නේ නැහැ. සැත්කමක් කිරීමේදී රෝගියෙකු මියයාම බොහෝ විට සැලකෙන්නේ නොවැලැක්විය හැකි දෙයක් විදිහටයි. ලයිමා ෆාලිඩාගේ ප්‍රතිකාරයෙන් රෝගියා මිය ගියේත් ඒ විදිහටම වෙන්න බැරිද?

ලෝකයේ විවිධ දැනුම් පද්ධති තිබෙනවා. අදෘශ්‍යමාන බලවේගයක උපකාරයෙන් ප්‍රතිකාර කිරීම බටහිර වෛද්‍යවරයෙකු විසින් කරන දෙයින් වෙනස් නැති සේ සැලකුවොත් ලයිමා ෆාලිඩා කිසිදු වැරැද්දක් කර නැහැ. කෝවිඩ් එන්නත්, ධම්මික පැණිය වගේම ඇගේ ප්‍රතිකාර ක්‍රමයත් 100%ක් සාර්ථක නැති බවට පහසුවෙන් තර්ක කළ හැකියි.

කොහෙන් හෝ ඉරක් ඇඳිය යුතු බව මොළේ කළඳක් තියෙන මිනිහෙකුට තේරෙන්න ඕනෑ. මේ ඉර අඳින්නේ කොහෙන්ද?

බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේ ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් අනුමත කරන සම්මත ක්‍රමවේදයක් තියෙනවා. මේ ක්‍රමවේදය ඉතා පැහැදිලියි. එය තේරුම් ගන්න මහා ලොකු දර්ශනවාද අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. මේ ගැන මා ලියා තිබෙන නිසා නැවත ලියන්න යන්නේ නැහැ. ක්‍රමවේදය පැහැදිලි නැති හෝ ප්‍රශ්න තිබෙන කෙනෙක් ඉන්නවානම් වෙන කා වෙතවත් යන්න අවශ්‍ය නැති බවත්, පෞද්ගලිකව මට පැහැදිලි කළ හැකි බවත් බය නැතිව හා වගකීමෙන් කියන්න පුළුවන්. 

බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේ ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් පරීක්ෂාවට ලක් කරන ක්‍රමවේදය බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාව මත පදනම් වූ ක්‍රමයක් නෙමෙයි. එම ක්‍රමවේදය ඉතා පහසුවෙන් වෙනත් දැනුම් පද්ධතියක ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් එම දැනුම් පද්ධතියේ මූලධර්ම මත පදනම්ව පරීක්ෂාවට ලක් කිරීම සඳහා වුවත් යොදාගත හැකියි. අදෘශ්‍යමාන බලවේග වල පැවැත්ම, එම බලවේග හරහා ප්‍රතිකාර ක්‍රම පිළිබඳ දැනුම ලබා ගැනීමේ හැකියාව ආදිය පිළිගන්නා අයෙකුට වුවත් කවුරු හෝ කෙනෙක් බොරුවක් කිරීමේ හැකියාව බැහැර කළ හැකියි කියා මා හිතන්නේ නැහැ. දැනුම් පද්ධතිය කුමක් වුවත් එය පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකි ක්‍රමයක් තිබිය යුතුයි. එම ක්‍රමය බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේ ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් පරීක්ෂාවට ලක් කරන ක්‍රමවේදයම විය යුතු නැතත් අදාළ ක්‍රමවේදය පාරදෘශ්‍ය විය යුතුයි. පාරදෘශ්‍ය ක්‍රමයකින් පරීක්ෂාවට ලක් නොවුණු දැනුමක් වෙනුවෙන් රජය, ජනමාධ්‍ය හෝ වග කිව යුතු පුරවැසියෙකු පෙනී සිටීම ඉතාම නරක පූර්වාදර්ශයක්.

බටහිර වෛද්‍යවරුන්ගේ ආධිපත්‍යයක් නැතැයි මා කියන්නේ නැහැ. එය ඉතා දරුණුවටම තියෙනවා. ලංකාවේ තරමටම නැතත් ඇමරිකාවේ වුවත් යම් දැනුම් ආධිපත්‍යයක් ඔවුන්ට තිබෙනවා. මේ ආධිපත්‍යය තුළ ඔවුන්ට අත් වැරදි වගේම හිතාමතාම කරන වැරදිත් වහ ගන්න යම් ඉඩක් සැලසෙනවා. එහෙත්, අඩු වශයෙන් සෛද්ධාන්තිකව හෝ ඔවුන්ව ප්‍රශ්න කිරීමකට ලක් කළ හැකි නිශ්චිත ක්‍රමවේදයක් තිබෙනවා. මම හිතන විදිහට ආයුර්වේද වැනි විකල්ප ප්‍රතිකාර ක්‍රම හා අදාළවත් තත්ත්වය මෙයයි. කවර හෝ ආකාරයක වගවීමක් තියෙනවා.

අදෘශ්‍යමාන සත්ත්වයෙකු කියන දෙයක් වැරදී හානියක් වූ විට එහි වගකීම ගන්න කෙනෙක් නැහැ. නාථ දෙවියන්ගෙන්, කාලි දෙවඟනගෙන් හෝ ලයිමා ෆාලිඩාට වැහුණු අමනුෂ්‍යයාගෙන් වන්දි අය කර ගන්න බැහැ. අල්ලලා හිරේ දාන්නත් බැහැ. නිශ්චිත ප්‍රතිකාරයක් පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකි වුවත් ප්‍රතිකාර පිළිබඳ දැනුම ලබා ගන්නා ක්‍රමය පරීක්ෂාවට ලක් කරන්න බැහැ.

ලයිමා ෆාලිඩා ප්‍රතිකාරයේත්, ධම්මික පැණියේත් එක් වෙනසක් තිබෙනවා. ලයිමා ෆාලිඩා ප්‍රතිකාර ක්‍රමයේදී දැනුම ලබා ගැනීමත් ප්‍රතිකාර කිරීමත් සිදු වන්නේ එක විටයි. ඒ නිසා දැනුම ලබාගත් ක්‍රමයට අමතරව ප්‍රතිකාර ක්‍රමයම පරීක්ෂාවට ලක් කළ නොහැකි එකක්. එක් අයෙකුට සුව වුනා කියා වෙනත් අයෙකුට සුවවන බවට සහතිකයක් නැහැ. නිශ්චිත සහතිකයක් නෙමෙයි. අඩු වශයෙන් සම්භාවිතාව මත පදනම් වූ සහතිකයක් හෝ නැහැ. 

ධම්මික ප්‍රතිකාරය ලබාගත් ක්‍රමය පරීක්ෂාවට ලක් කළ නොහැකි වුවත් අදාළ පැණිය පරීක්ෂාවට ලක් කිරීම කළ නොහැක්කක් නෙමෙයි. නිසි පරීක්ෂාවකට ලක් කිරීමෙන් පසුව සාර්ථක බව තහවුරු කළ හැකිනම් ඉඳ හිට රෝගියෙක් මැරෙන එක ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. හැබැයි සමස්තයක් ලෙස සියලු හානි හා අවදානම් වලට වඩා වැඩි වාසි තිබෙන බව තහවුරු වී ඇත්නම් පමණයි.

කතාවට කියන්නේ කෝවිඩ් වලට බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේ කිසිම ප්‍රතිකාරයක් නැහැ කියලයි. නමුත්, එයින් අදහස් වෙන්නේ කෝවිඩ් ආසාදිතයින් මැරෙන්න ඇරලා බටහිර වෛද්‍යවරු බලා ඉන්නවා කියන එක නෙමෙයි. ඇමරිකාවේනම් මුල් කාලයේ ඉඳලාම මේ රෝගීන්ට විවිධ ප්‍රතිකාර කරනවා. ඒ විවිධ ප්‍රතිකාර වල සාර්ථක ප්‍රතිඵලද තිබෙනවා. ප්‍රතිකාරයක් නැහැ කියා කියන්නේ බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේ සම්මත අනුව ඒ කිසිදු ප්‍රතිකාරයක ප්‍රමාණවත් තරමේ වාසි නැති නිසා මිස කිසිම වැඩක් නැති නිසා නෙමෙයි.

බටහිර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් අනුමත කරන්නේ එහි හිතකර ප්‍රතිඵල සැලකිය යුතු මට්ටමක තිබෙන බව පැහැදිලිව පෙනේනම් පමණයි. ලංකාවේ භාවිතා වන ඇස්ට්‍රසෙනිකා එන්නත තවමත් ඇමරිකාව තුළ අනුමත වී නැත්තේ එහි සාර්ථකත්වය තවමත් ඇමරිකාවට ඒත්තු ගන්වනු ලැබ නැති නිසයි. මේ සියලු කඩුළු පැන ඉදිරියට යන බටහිර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරයක් වුවත් ඇතැම් පුද්ගලයින් හා අදාළව අසාර්ථක වෙන්න පුළුවන්. එහෙත් එයින් අදහස් වෙන්නේ බටහිර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරයක් හා ලයිමා ෆාලිඩා පන්නයේ ප්‍රතිකාරයක් සමානයි කියන එක නෙමෙයි. ලයිමා ෆාලිඩා පන්නයේ ප්‍රතිකාර වලට වඩා බටහිර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වලට පිළිගැනීමක් තියෙන්නේ එම ප්‍රතිකාර වඩා සාර්ථක නිසා මිස බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවේ ආධිපත්‍යයක ආනුභාවයකිනුත් නෙමෙයි.

විවිධ දැනුම් තිබෙන බව පිළිගත යුතුයි. ඒ අතරම, එම දැනුම් අතරින් වැඩකට ඇති දැනුම් හා හානිකර දැනුම් වෙන් කරමින් ඉරක් අඳින එකත් කළ යුතුයි. 

තවත් කෝවිඩ් එන්නතක්!

අද තෙවන කෝවිඩ් එන්නතකටද ඇමරිකාව තුළ භාවිතය සඳහා අවසර ලැබුණා. ඒ ජොන්සන් සහ ජොන්සන් එන්නතයි. එක් මාත්‍රාවක් පමණක් ප්‍රමාණවත් වීම හා සාමාන්‍ය ශීතකරණයක ගබඩා කර තබා ගත හැකි වීම මේ එන්නතේ වාසි දෙකක්. එහෙත්, කලින් අනුමත වූ එන්නත් දෙකට වඩා මෙහි ඵලදායීතාවය අඩු වීම අවාසියක්.

මේ වන විට ඇමරිකානුවන්ගෙන් 14.6%ක් මුලින් අනුමත වූ එන්නත් දෙකකින් එකක පළමු මාත්‍රාව ලබා ගෙන තිබෙන අතර 7.1%ක් මාත්‍රා දෙකම ලබාගෙන තිබෙනවා. දැනට එන්නත්කරණය සිදු වන වේගය අනුව ඇමරිකානුවන් "අවශ්‍ය පමණ" එන්නත් කිරීම වසර අග දක්වාම කල් යා හැකියි. තෙවන එන්නතක් අනුමත වීම මෙය තරමක් ඉක්මන් කරන්නට ඉඩ තිබෙනවා.

ජනවාරි දෙවන සතියේ සිට ඇමරිකාවෙන් අලුත් කෝවිඩ් ආසාදිතයින් හමු වීම වේගයෙන් අඩු වුවත් සතියක පමණ සිට මේ අඩු වීම එක තැන නැවතීමක් පෙනෙන්නට තිබෙනවා. හිම කුණාටු නිසා එන්නත්කරණය අඩාල වීම හා අලුත් වෛරස් ප්‍රභේද පැතිරීම මෙයට හේතු වූවා විය හැකියි.

වසංගත රෝග විද්‍යාඥයින් කිහිප දෙනෙකුගේම අදහස කෝවිඩ් වසංගතය පාලනය වනු ඇතත් එය තුරන් නොවී සැමදාම අප සමඟ පවතිනු ඇති බවයි. ඒ අනුව, වාර්ෂිකව හෝ වසර කිහිපයකට වරක් කෝවිඩ් එන්නතක් ලබා ගැනීමට සිදු විය හැකියි.

අපේ ප්‍රාන්තයේ එන්නත් ලබා දීම සිදු වන්නේ වයස මත පදනම්වයි. මුලින්ම සෞඛ්‍ය අංශ වල සේවය කරන්නන්ට හා ආරක්ෂක අංශ වලට එන්නත ලබා දීමෙන් පසුව වයස 80 ඉක්මවූ අයට එන්නත ලබා දුන්නා. ඉන් පසුව, පිළිවෙලින් වයස 75, 70 හා 65 සම්පූර්ණ කළ අයටද එන්නත ලබා ගැනීමේ අවස්ථාව හිමි වුනා. වයස අවුරුදු 68ක් වන අපේ ප්‍රාන්තයේ නියෝජ්‍ය ආණ්ඩුකාරවරිය ඊයේ ඇගේ එන්නතේ දෙවන මාත්‍රාව ලබා ගත්තා.

කෝවිඩ් මර්දන වැඩ සටහන හා එන්නත්කරණය සම්බන්ධ තීරණ ගන්නේ විශේෂඥ කමිටුවකින් සමස්ත හානිය අවම කිරීමේ පදනම මතයි. කෝවිඩ් ආසාදනය බරපතල වී රෝහල් ගත වීමේ හා මිය යාම සම්භාවිතාව වයසට සමානුපාතික නිසා වයස මත ප්‍රමුඛතාවය ලබා දීමට කමිටුව තීරණය කර තිබෙනවා.

සෑම බදාදා දිනකම ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාරවරයා මේ කමිටුවද සමඟ ප්‍රාන්තයේ තත්ත්වය හා තීරණ දැනුම් දෙනවා. මේ සතියේ සිට වයස අවුරුදු 60 ඉක්මවූ අයටද එන්නත ලබා ගැනීමේ අවස්ථාව හිමි වෙනවා. එම වයසට පැමිණ නැති ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාරවරයා විසින් තවමත් එන්නත ලබාගෙන නැහැ.

සල්ලි උඩ පීනා ගොඩයයිද ගිලී මැරෙයිද?

කිසියම් අයෙකු විසින් මෙහි අප ලිවිය යුතු දේවල් ගැන අපට උපදෙස් දෙමින්, එසේ නොකරන්නේනම් කළ හැකි දේ ගැන මෘදු තර්ජනයක්ද කර තිබෙනවා. ඔහු (හෝ ඇය) කියන විදිහට ඔහු අපේ ෆේස්බුක් පිටුව රිපෝර්ට් කර තිබෙන කණ්ඩායමේ කෙනෙක්. අපට දෙන උපදෙස හෝ තර්ජනය වන්නේ ලංකාව ගැන ලිවීමෙන් වැලකී සිටිය යුතු බවයි.

මේ වගේ තර්ජන වලින් පෙනෙන්නේ අප ලියන දේවල් වලින් සිදු වන පොඩි බලපෑම වුවත් මේ අයට දරා ගැනීමට අමාරු මට්ටමට පැමිණ ඇති බවයි. පෙර ලිපිය හා අදාලවනම් මුඛ්‍ය කාරණාව ලංකාව මේ දවස් වල කරන මහා පරිමාණ සල්ලි අච්චු ගැසීමයි. අප ලිවුවත්, නොලිවුවත් සල්ලි අච්චු ගැසීමේ ප්‍රතිඵල ඇස් පනාපිට පෙනෙන්න වැඩි කාලයක් යන එකක් නැහැ. ලංකාවේ විදේශ ණය අර්බුදය අද තත්ත්වයට පත් වීමට නියමිත බව අප වසර පහකට වැඩි කාලයක සිට කියනවා. ඒ කියූ දේවල් මේ වෙද්දී සැබෑ වී තිබෙනවා. සල්ලි අච්චු ගැහීම ගැනත් කියන්න තියෙන්නේ ඔය ටිකම තමයි.

අප පෞද්ගලිකව ලංකාව දෙස බලා සිටියත් නැතත් ලෝකය ලංකාව දෙස බලා සිටින එක වලක්වන්න අමාරුයි. කොරෝනා හැදී මිය යන අයගේ මළ සිරුරු වලින් වෛරසය පැතිරීමේ හැකියාව පිළිබඳ ලංකාවේ විද්‍යාත්මක මතය පවා තීරණය වෙන්නේ ලංකාව දෙස ලංකාවට පිටත සිට බලා සිටින අය මතයි. කාලයක් තිස්සේ ලංකාවේ පනවා තිබෙන වාහන ආනයන සීමා කිරීමත් ඒ විදිහටම දිගටම තියෙනවාද නැද්ද කියන එක තව ටික දවසකින් ලංකාවට වාහන එවන ලොකු අයියා තීරණය කරයි.

තොරතුරු හා අදහස් වාරණය කර වර්තමානය හා අතීතය යම් තරමකින් වෙනස් කළ හැකි වුවත් එසේ වෙනස් කළ හැක්කේ සීමිත අවකාශයක් ඇතුළේ පමණයි. ගෙදරට දාන චන්ඩිපාට් ගෙදරින් පිටට ඔට්ටු නැහැ. මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ හා මාධ්‍ය වාරණ හරහා තොරතුරු හා අදහස් සැඟවීම හෝ වෙනස් කිරීම රබර් බෝලයක් යට ඔබාගෙන ඉන්නවා වගේ වැඩක්. රබර් බෝලය නොහිතන වෙලාවක නොහිතන තැනකින් උඩ එන්න පුළුවන්. 

අපේ ෆේස්බුක් පිටු අප පටන්ගත්තේ අපට අවශ්‍ය තැනට යාමට අවශ්‍ය පහුරක් ලෙස පමණයි. දැන් අපට මේ ෆේස්බුක් පිටු එතරම්ම වැදගත් නැහැ. අවශ්‍ය වුවහොත්, අවශ්‍ය අවස්ථාවක නැවත ෆේස්බුක් හරහා අපට අවශ්‍ය පිරිස වෙත ලඟා වෙන්න බැරිකමකුත් නැහැ.

මේ වියුණුව ගැන කියන්න තියෙන්නෙත් ඒ ටිකමයි. මේ වෙද්දී ඉකොනොමැට්ටා සන්නාමයක් වී අවසන්. වියුණුව දැන්ම අත හැර දමන්නට අපට අදහසක් නැතත්, කිසියම් ආකාරයකින් වියුණුව අහිමි වුවහොත් එය කිසිසේත්ම ලෝක විනාශය වෙන එකක් නැහැ. 

සමහර දේවල් තීරණය කරන්නේ ඇල්ගොරිදම් වලින් නිසා මේ ඇල්ගොරිදම් ගැන අවබෝධයක් තිබෙන කෙනෙකුට හෝ කණ්ඩායමකට ඒවා නොමඟ යවා අපේ වියුණුව වාරණයකට ලක් කිරීම කළ නොහැකි දෙයක් නෙමෙයි. ඒ වගේ තත්ත්වයක් ඇති වුවහොත් ඔබට www.economatta.com හරහා තවදුරටත් ඉකොනොමැට්ටා වියුණුව කියවීමේ අවස්ථාව ඉතිරි වෙයි. දැන් ඔබ මේ ලිපිනය භාවිතා කළ විට ඔබව http://economatta.blogspot.com/ වෙත යොමු කෙරෙන නමුත් බ්ලොගර් භාවිතා කිරීම ප්‍රශ්නයක් වූ අවස්ථාවක අපට ඔබව වෙනත් සත්කාරක පරිගණකයක් වෙත යොමු කරවිය හැකියි.

ලංකාව දිහාම බලා ගෙන ඉන්න, ඇමරිකාවේ කොන් වෙලා ඉන්න අපි වගේ අයට පේන විදිහට ලංකාවේ ණය අර්බුදය මේ මොහොත වෙද්දී ඉතාම උග්‍ර වී තිබෙන්නේ කෝවිඩ් නිසා නෙමෙයි. ආණ්ඩුව මාරු වූ වහාම සිදු කළ තේරුමක් නැති බදු කප්පාදුව අර්බුදයට එක් ප්‍රධාන හේතුවක්. පසුගිය වස‍රේ පළමු මාස 11 තුළ රජයේ බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 1,128.9ක් පමණයි. මෙය පෙර වසරට සාපේක්ෂව 30% ඉක්මවන අඩු වීමක්. බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 484.10කින් පහළ යද්දී පුනරාවර්තන වියදම් රුපියල් 259.50කින් වැඩි වෙලා තිබෙනවා.

ආදායම් අඩු වී වියදම් වැඩි වෙද්දී පරතරය පියවාගන්න වෙන්නේ ණය වලින් කියන එක ඉතාම පැහැදිලියිනේ. මේ කියන්නේ පරණ ණය ගැන නෙමෙයි. පසුගිය වසරේ පළමු මාස එකොළහේ පමණක් ආදායම් වියදම් පරතරය පියවා ගැනීම සඳහා අලුතෙන්ම ගත යුතු වූ ණය ගැන. කාලයක සිටම ලංකාව පරණ ණය හා පොලී කොහොමටත් ගෙවන්නේ අලුත් ණය වලින්නේ. පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව කාලයේ සෑහෙන කාලයකට පසුව ප්‍රාථමික හිඟය ලෙස හඳුන්වන, පරණ ණය හැර අලුත් ආදායම් හා වියදම් අතර පරතරය අතිරික්තයක් වූ බවත් මතක් කළ යුතුයි.

ණය අවශ්‍යතාවය කොයි තරම් වැඩි වුවත් මේ වෙලාවේ විදේශ ණය ගැනීම ලංකාවට සිහිනයක්. ජනවාරි 18 කල් පිරෙන ලංකාවේ ස්වෛරීත්ව බැඳුම්කරය ද්වීතියික වෙළඳපොළෙන් මිල දී ගන්නා අයෙක් මේ වෙද්දී එසේ කරන්නේ 44.24%ක පොලියක් (ඩොලර් වලින්) ලැබෙනවානම් පමණයි. මේ වෙලාවේ විදේශ ණය වාණිජ පදනමකින් ගන්නවානම් ගන්න වෙන්නේ ඔය වගේ පොලියකටයි. ඒ නිසා තිබෙන එකම විකල්පය දේශීය වෙළඳපොළෙන් ණය ගන්න එකයි.

දේශීය වෙළඳපොළේ විශාල මුදල් අතිරික්තයක් මේ වෙද්දී තිබුණත් ආණ්ඩුවට අවශ්‍ය තරම් අඩු පොලියකට ණය දෙන්න කවුරුවත් කැමති නැහැ. වාණිජ බැංකු විසින් වැඩිපුර සල්ලි රුපියල් බිලියන 170කට වඩා වැඩි මුදලක් ආණ්ඩුවට ණයට නොදී දවසේ පොලියට ආපහු මහ බැංකුවේම තැන්පත් කරනවා. මහ බැංකුව මේ සල්ලි වලට 4.5%ක පොලියක් ගෙවනවා. අවුරුද්දක ණයකට ආණ්ඩුව ගෙවන්න කැමති උපරිම පොලිය 5%ක් පමණ වුවත් ඒ පොලියට ආණ්ඩුවට දේශීය වෙළඳපොළෙන් ණය ලැබෙන්නේ නැහැ. ආණ්ඩුව කරන්නේ දිගින් දිගටම සල්ලි අච්චු ගහන එකයි. 

නොවැම්බර් අවසානය වෙද්දී රජයේ දේශීය ණය ප්‍රමාණය රුපියල් බිලියන 8,424.1ක්. 2019 අවසානයේදී සිට ගතවුණු මාස 11 තුළ 27%ක වැඩි වීමක්. මෙයින් සැලකිය යුතු කොටසක් පියවාගෙන තිබෙන්නේ සල්ලි අච්චු ගහලා. සල්ලි අච්චු ගහනවා කියන එකෙන් අදහස් කරන්නේ රජය විසින් මහ බැංකුවට භාණ්ඩාගාර බිල්පත් විකුණා මුදල් ලබා ගැනීම. අවුරුද්දකට කලින්, 2020 පෙබරවාරි අවසානයේදී මහ බැංකුව සතු වූ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් වල වටිනාකම රුපියල් බිලියන 78ක් පමණයි. 2021 පෙබරවාරි අවසන් වෙද්දී මහ බැංකුව සතු වූ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් වල වටිනාකම රුපියල් බිලියන 810ක්. කොහොමද සල්ලි අච්චු ගැහිල්ල?

අර කතාවට කියන්නේ සල්ලි උඩ පීනනවා කියලා. අපි වගේ ඇමරිකාවේ ඉන්න කොන් වෙච්ච අයට ඔය වගේ සල්ලි උඩ පීනිල්ලක් බලා ගන්න ලේසියකට ඉඩක් නොලැබෙන නිසා මේ දවස්වල අපි ලංකාව දිහාම බලාගෙන ඉන්නවා. අපිට ලංකාව ගැන ලියන්න එපා කියන අයනම් සමහර විට සල්ලි එක්ක කොහේට හරි පීනයි. හැබැයි ලංකාවේ පහළ ස්ථර වල ගොඩක් මිනිස්සුන්ටනම් වෙන්නේ ඔය සල්ලි ගංවතුරේ ගිලිලා මැරෙන්නයි.

විස්ස දී හිස් අතින්?

මට මතක ඇති කාලයේ සංසරණයේ තිබුණු ලොකුම වටිනාකමක් තිබුණු කාසිය රුපියලේ කාසියයි. ඉඳහිට රුපියලේ කොළයක් හමු වුනත්, ඒ වෙද්දී රුපියලේ කොළය සංසරණයෙන් ඉවත් වෙලා. රුපියලේ කාසියෙන් පහළට සත පණහ, සත විසිපහ, සත දහය, සත පහ, සත දෙක හා සතය භාවිතයේ තිබුණා. සතයකින් හෝ සත දෙකකින් මිල දී ගත හැකි දෙයක් නොතිබුනත් මොනවා හෝ දෙයක් මිල දී ගනිද්දී සතයක් අඩුනම් එය මිල දී ගැනීමේ හැකියාවක් තිබුණේ නැහැ. ඉතුරු දෙනකොටනම් සතය නොදී ඉන්න වෙලාවල් තිබුණා. 

රුපියලෙන් ඉහළට කාසි තිබුණේ නැහැ. රුපියල් දෙකේ කොළයෙන් පටන් ගත්තහම රුපියල් පහේ, දහයේ, පනහේ හා සීයේ කොළ තිබුණා. ලොකුම කොළේ රුපියල් සීය. විස්සේ කොළ තිබුණේ නැහැ. දැනුත් ඔය කතාවට කියනවනේ දෙකේ කොළේට වැටුනා කියලා. මම මුලදී හිතාගෙන හිටියේ ඔය කියන්නේ රුපියල් දෙකේ කොළේ ගැන කියලා. ඇයි ඒ දවස් වල තිබුණු වටිනාකමෙන් අඩුම කොළේ ඒකනේ. පස්සේ තමයි බූරු කුට්ටම ගැන දැන ගත්තේ. බූරු කුට්ටමේ වටිනාකම අඩුම කොළේ දෙකේ කොළේ කියා කිවුවත් දෙකේ කොළේ ගොඩක් සෙල්ලම් වලට ගන්නවා. එහෙමවත් ගන්නේ නැති කොළ දෙකකුත් තියෙනවා. 

කොහොම වුනත් දෙකේ කොළේට ඒ දවස් වල සැලකිය යුතු වටිනාකමක් තිබුණා. ගෙදරට ආපු කෙනෙක් දෙකේ කොළයක් මිට මෙලෙවුවානම් එය වටිනා මුදලක්. ඒ කාලයේ සත ගණන් වලට මුද්‍රිත පොත් මිල දී ගන්න පුළුවන්කම තිබුණා.

විස්සේ කොළයක් මුලින්ම ආවේ ජේආර් බලයට ඇවිත් සල්ලි අච්චු ගහන මැෂිම දවල් රෑ නැතුව වැඩ කරන්න ගත්තට පස්සේ. හරියටම කියනවනම් 1979 මාර්තු මාසේ.  මම හිතන්නේ ජේආර් අලුතෙන් හදපු සමාජවාදී ජනරජය මොන වගේ එකක්ද කියලා හරියටම තේරෙන්න පටන් ගත්තේ ඔය කාලයේදී. අළුතෙන් ජපන් වාහන, විශේෂයෙන්ම රීකන්ඩිෂන් මෝටර් සයිකල්, රට පුරා සුලභ වෙද්දී රෝහල් වල අලුතෙන් "හොන්ඩා වාට්ටු" හැදෙන්න පටන් ගත්තා. කාන්තාවෝ ඩුබායි යන්න පටන් ගත්තා. ෂොපින් බෑග් මුලින්ම දකින්න හම්බ වුනා. 

මුලින්ම මේ ෂොපින් බෑග් වලට කිවුවේ ඩුබායි බෑග් කියලා. රුපියල් පහ ගානේ මුලදී විකුණපු ඩුබායි බෑග් සතියක් දෙකක් යද්දී පහට තුන වුනා. සැපයුම්කරුවන් වැඩි වෙද්දී ඉල්ලුම සමානුපාතිකව වැඩි නොවුන නිසා ඉතාම කෙටි කාලයක් තුළ ඩුබායි බෑග් ෂොපින් බෑග් වෙලා සත විසිපහට හෝ සත දහයට බැස්සා. පස්සේ කඩදාසි ගොටු වෙනුවට ආදේශ වුනා. නිකම් දෙන ගානට වැටුනා. 

ඔය කාලයේ දවසක් මගේ පන්තියේ යාළුවෙක් ලස්සන දිලිසෙන සුදු සත පහක් පෙන්නුවා. ඒ දවස් වල තිබුණේ සත පහේ හා දහයේ තඹ කාසි. තඹ සත පහක් අරගෙන සුදු සත පහක් ගෙදරින් ගෙනත් දෙන්න මේ යාලුවා මට පොරොන්දු වුනා. පොරොන්දුව ඒ විදිහටම ඉටු වුනා. 

යාළුවාට බැගෑපත් වී තඹ සතයකට ඇලුමිනියම් සත පහක් මාරු කරගත්තත් අවුරුද්දක් පමණ යද්දී තඹ සත පහේ හා තඹ සත දහයේ කාසි අතුරුදහන් වී ඇලුමිනියම් සත පහේ හා සත දහයේ කාසි සුලභ වුනා. ගනුදෙනු වලදී සතයට හා සත දෙකට තිබුණු වැදගත්කම නැති වෙලා ගිහින් ෂොපින් බෑග් තත්ත්වයට පත් වුනා. අසූව දශකයේ මුල් කාලය වෙද්දී ප්‍රායෝගික තත්ත්වයන් යටතේ අඩුම වටිනාකමක් තිබෙන කාසිය සත පහ බවට පත් වුනා. සතයට රවුම් වී තිබුණු බොහෝ මිල ගණන් සත පහට රවුම් වුනා.

රට සංවර්ධනය කිරීම සඳහා විදේශ ණය ගන්නවාට අමතරව ජේආර්ගේ ආණ්ඩුව මහා පරිමාණයෙන් සල්ලි අච්චු ගැහුවා. රජයේ සේවකයින්ගේ වැටුප් එලෙසම තියෙද්දී බඩු මිල විශාල ලෙස ඉහළ ගියා. ඔය පසුබිමේ ජූලි වර්ජනය ආවා. වර්ජකයින්ව ගෙදර යවපු ජේආර් සල්ලි අච්චු ගහන මැෂිම අක්‍රිය කළේ නැහැ. අසූ එකේදී පන්සීයේ හා දාහේ කොළ ආවා. දෙසීයේ කොළ ආවේ ඊට පස්සේ. චන්ද්‍රිකාගේ කාලයේදී දෙදාහේ කොළ ආවා. ඊටත් පස්සේ මහින්ද රාජපක්ෂ හා කබ්රාල් අත්සන් කරලා පන්දාහේ කොළයක් එළියට දැම්මා. 

ලොකු කොළ සංසරණයට එකතු වෙද්දී පොඩි කොළ එකෙන් එක අතුරුදහන් වෙමින් කාසි ආදේශ වුනා. දෙකේ කාසි, පහේ කාසි වලින් දෙකේ කොළ, පහේ කොළ විස්ථාපනය වුනා. ඊට පස්සේ දහයේ කාසිය ආවා. සත වලට වටිනාකමක් නැතුව ගියා. මම හිතන්නේ රුපියලේ කාසියකට වුනත් දැන් ප්‍රායෝගිකව වටිනාකමක් නැති තරම්.

දැන් මහ බැංකුව සිය හැත්තෑ වන සංවත්සරය සමරන්න රුපියල් විස්සේ කාසියක් සංසරණයට එකතු කරනවා. වැඩි කල් නොයා රුපියල් විස්සේ කොළත් සංසරණයෙන් ඉවත් වෙලා යයි. මහ බැංකුවේ හැත්තෑ වසරක කාර්ය භාරය දෙකේ කොළේට දැමිය හැකි නොවූවත්, අවුරුදු හැත්තෑවක් තිස්සේ මහ බැංකුව විසින් කරලා තියෙන්නේ ලොකු කොළ එකින් එක දෙකේ කොළේට දැමීම කියන එකනම් නොකියාම බැහැ. 

විස්සයි විස්ස ඉවර වෙන්නේ විස්සත් ඉවර කරගෙනයි. වේගවත් ආර්ථික සංවර්ධනයක් කරා යාම සඳහා තුනෙන් දෙක මදි වී විස්ස හරහා උපරිම බලතල ලබාගත් ආණ්ඩුව දැන් විසි හතර පැයේම සල්ලි සල්ලි අච්චු ගහනවා. ඒ අච්චු ගහන්නේ ලොකු කොළ. විස්ස හොඳටම බාල වෙලා නිසා විස්ස අච්චු ගහලා එළියට දමන එක නවත්වලා. ඒ වෙනුවට විස්සේ කාසියක් එනවා. මේ දවස් වල සල්ලි අච්චු ගහන හැටියට විස්සේ කාසියකින් ගන්න පුළුවන් දෙයක් ඉතුරු වෙයිද? විස්ස දැනටමත් දෙකේ කොළේට වැටිලද? විස්ස දීලත් අන්තිමට ලැබෙන කිසිම දෙයක් නැති වෙද්දී ඇති වන අපේක්ෂා භංගත්වය මොන විදිහට පුපුරයිද? 

ශ්‍රමයේ අනදාලත්වය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය

කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතයට නැවතත් එමු. මෙයින් ආකෘතිගත කරන්නේ ශ්‍රමය, ප්‍රාග්ධනය හා තාක්ෂනය යොදාගෙන අතිරික්ත වටිනාකමක් (නිෂ්පාදනයක්) නිර්මාණය කරන ආකාරයයි. චාල්ස් කොබ් සහ පෝල් ඩග්ලස් විසින් මේ නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය ඇතුළත් පර්යේෂණ පත්‍රිකාව ඇමරිකන් එකොනොමික් රිවීව් ජර්නලයේ පළ කළේ 1928 වසරේදී. ඔවුන්ට පෙර පසුගිය සියවසේ ආරම්භයේදී හෝ ආසන්න වසරකදී පිලිප් වික්ස්ටීඩ් විසින් මේ ශ්‍රිතය ගැන අදහස ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. එහෙත්, ඊට පෙර මෙවැන්නක් කිසිවෙකු භාවිතයට ගෙන තිබුණේ නැහැ.

කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය භාවිතා නොකළත් නිෂ්පාදන අතිරික්තය ශ්‍රමය, ප්‍රාග්ධනය හා තාක්ෂනය කියන සාධක තුන ඇසුරෙන් විස්තර කිරීම කාලයක සිටම සිදුවුණු දෙයක්. ඇඩම් ස්මිත්, කාල් මාක්ස් වගේ අයගේ පැහැදිලි කිරීම් වලත් මේ අදහස තිබෙනවා. වෙනස ඒ පැරැන්නන් අද මෙන් ගණිතය යොදා නොගැනීමයි. කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතය නිෂ්පාදනය සිදුවන ක්‍රියාදාමය පැහැදිලි කරන ආකෘතියක් නිසා එය දේශපාලන ක්‍රමයකට සම්බන්ධ දෙයක් නෙමෙයි. 

මෙහි නිෂ්පාදන අතිරික්තය, ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය වසරින් වසර වෙනස් වන, ඒ වගේම වැඩි අපහසුවක් නැතිව මැනිය හැකි, විචල්‍යයන්. මේ විචල්‍යයන් තුනම සාමාන්‍යයෙන් කාලයත් සමඟ වර්ධනය වෙනවා. α එසේ වේගයෙන් වෙනස් නොවන පරාමිතියක්. එය වසර ගණනාවක දත්ත අනුසාරයෙන් ඇස්තමේන්තු කළ හැකියි. එසේ ඇස්තමේන්තු කිරීමෙන් පසුව බොහෝ විශ්ලේෂණ තුළ α නියතයක් ලෙස සලකා තාක්ෂනය වර්ධනය වූ ආකාරය විස්තර කෙරෙන A වෙනස් වන ආකාරය ඇස්තමේන්තු කරනවා. එය වසරින් වසර වර්ධනය වන එහෙත් සෘජුව මැනීම අසීරු විචල්‍යයක්.

චාල්ස් කොබ් සහ පෝල් ඩග්ලස් විසින් ඉදිරිපත් කළ ආරම්භක පර්යේෂණ පත්‍රිකාවේ ඇස්තමේන්තු අනුව α අගය සඳහා ගැලපුනේ 0.25 වැනි අගයක්. පසුකාලීන ඇස්තමේන්තු අනුව මේ අගය 0.3-0.35 අතර අගයක් ලෙස සැලකුණා. සෛද්ධාන්තිකව 0 හා 1 අතර තිබිය යුතු මේ අගය සෙමෙන් වුවත් කාලයත් සමඟ ඉහළ යන බව පෙනෙන්නට තිබෙනවා. නිෂ්පාදන තාක්ෂනය තුළ මිනිස් ශ්‍රමය ක්‍රමයෙන් විස්ථාපනය වෙමින් ස්වයංකරණය ආදේශ වෙද්දී  α අගයද ක්‍රමයෙන් ඉහළ යා යුතුයි. 

කොබ්-ඩග්ලස් නිෂ්පාදන ශ්‍රිතයේ ආන්තීය (extreme) තත්ත්වයන් සේ සැලකිය හැකි α=0 හා α=1 තත්ත්වයන් දෙස බැලූ විට නිෂ්පාදන මාතය පරිණාමය වන ආකාරය පහසුවෙන් තේරුම් ගන්න පුළුවන්. මෙය මා කරන දෙයක් මිසක් සම්මත දෙයක් නෙමෙයි. සමහර විට මා නොදැන වෙනත් අය මෙවැන්නක් කර තිබිය හැකියි.

α=0  වූ විට,

Y = F(K,L) = AK^αL^1-α = AK⁰L^1-0 = AL

α=1  වූ විට,

Y = F(K,L) = AK^αL^1-α = AK¹L^1-1 = AK

α=0  වූ විට, Y = AL නිසා නිෂ්පාදනය සෘජුවම ඒ සඳහා යොදන ශ්‍රමයට සමානුපාතිකයි. ප්‍රාග්ධනය වෙනස්වීම මත අතිරික්තය වෙනස් වන්නේ නැහැ. යොදවන ශ්‍රමය හා අතිරික්තය අතර අනුපාතය තීරණය වන්නේ A අගය මතයි. නිෂ්පාදන කාර්යය තුළ ශ්‍රමයේ ආන්තික (marginal) ඵලදායීතාවය A නිසා ධනවාදී ක්‍රමයට ශ්‍රමය වෙනුවෙන් ලැබිය යුතු ප්‍රතිලාභය A වලට සමානයි. මාක්ස්වාදය අනුවද එය එසේමයි. 

මේ වගේ තත්ත්වයක් යටතේදී ශ්‍රමය නොයොදවා නිෂ්පාදන අතිරික්තයෙන් කොටසක් ලබාගත හැකි වන්නේ එක්කෝ ශ්‍රමය යොදවන අයෙකුගේ අනුකම්පාව මත. එසේ නැත්නම් හොරකම් කිරීමෙන් හෝ පැහැර ගැනීමෙන් වගේ ක්‍රමයකින්. නිෂ්පාදන මාතය තුළ ප්‍රාග්ධනයට කිසිදු වැදගත්කමක් නැති නිසා කවර හෝ බාහිර සාධකයක් මත A ඉහළ ගිය අවස්ථාවක ප්‍රාග්ධනය එක්රැස් කර ගැනීමේ අර්ථයක් නැහැ. ඒ වගේ වෙලාවක එක්කෝ තමන්ට පරිභෝජනය සඳහා අවශ්‍ය දේ නිපදවා ගැනීමට පමණට පමණක් ශ්‍රමය යොදවා නිකම් සිටිය යුතුයි. නැත්නම් තමන්ට පරිභෝජනය කළ නොහැකි අතිරික්තය වෙනත් අය සමඟ බෙදා ගත යුතුයි. වෙනත් අයෙකුගෙන් හොරකම් කිරීමක් හෝ පැහැර ගැනීමක් කළත් එසේ කරන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ ක්ෂණිකව පරිභෝජනය කර අවසන් කළ හැකි මට්ටම දක්වා පමණයි.

හොරකම් කිරීම හා පැහැර ගැනීම අපි පැත්තකින් තියමු. පවුල් ඒකක තුළ හෝ වඩා විශාල කණ්ඩායම් ලෙස ජීවත් වන මිනිහෙක් හෝ වෙනත් සතෙක් පරිභෝජනය කර අවසන් කළ නොහැකි අතිරික්තය බෙදා ගන්නේ තමන්ගේ පවුල් ඒකකයේ හෝ කණ්ඩායමේ වෙනත් අය සමඟයි. මේ වගේ තත්ත්වයක් යටතේ පිරිමි සතෙකුට ගැහැණු සතුන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම පහසු වෙනවා. වැඩියෙන් පැටවු හැදීම පහසු වෙනවා. ඒ පැටවු ලොකු වෙද්දී සාමාජික ඒකකය තුළ L වැඩි වන නිසා Y ද වැඩි වෙනවා. එහෙත්, Y/L අනුපාතය වෙනස් වන්නේ නැහැ. එය තීරණය වන්නේ A අගය මත.

අනෙක් අතට අහිතකර බාහිර සාධක නිසා A ඉහළ ගිය අවස්ථාවක වෙන්නේ කුමක්ද? ජීවිතය පවත්වා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය අවම පරිභෝජන මට්ටම හෝ නොලැබේනම් අතිරික්තය වෙනත් අය සමඟ බෙදාගන්න අමාරුයි. ජීවිතය පවත්වා ගැනීම සඳහා වැඩි වෙලාවක් ශ්‍රමය යොදවන්න වෙනවා. පිරිමි සතෙකුට ගැහැණු සතුන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම අසීරුයි. ඉන්න පැටවුනුත් වැඩි දෙනෙක් ආහාර හා ආරක්ෂාව නැතිව මිය යනවා. L අඩු වී Y අඩු වෙනවා. එහෙත්, Y/L අනුපාතය වෙනස් වන්නේ නැහැ. එය තීරණය වන්නේ A අගය මත.

මේ වගේ තත්ත්වයකදී බාහිර සාධක මත A වෙනස් වෙද්දී L ද පසුව වෙනස් වී ඊට සමානුපාතිකව Y වෙනස් වන නමුත් දිගුකාලීනව Y/L වෙනස් වන්නේ නැහැ. වෙනත් විදිහකින් කිවුවොත් බාහිර සාධක වාසිදායක අතට හැරෙද්දී ගහණයක් වර්ධනය වෙනවා. එම සාධක අවාසිදායක අතට හැරෙද්දී ගහණය කුඩා වෙනවා. ගහණයේ එක් සාමාජිකයෙකුගේ පරිභෝජන මට්ටම තාවකාලිකව අඩු වැඩි වුවත් දිගුකාලීනව තත්ත්වයේ වෙනසක් වෙන්නේ නැහැ. A වැඩි වූ වහාම පරිභෝජනය වැඩි වන නමුත් එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගහණය විශාල වෙද්දී අතිරික්තය වැඩි දෙනෙකු අතර බෙදී යන නිසා නැවත හිටපු තැනටම වැටෙනවා.

නිෂ්පාදනය මාතය මේ වගේ එකක්නම් මිනිස්සු හා වෙනත් සත්තු අතර කිසිම වෙනසක් නැහැ. ස්වභාවික පරිසරයක සිටින සත්තුන්ගේ "සමාජ රටාව" හරියටම මේ වගේ. 

මේ අන්තයේ සිටි මිනිස්සු අනෙක් සත්තුන්ගෙන් ටිකෙන් ටික වෙනස් වෙන්න පටන් ගන්නේ ප්‍රාග්ධනය එකතු කර ගන්නට පුරුදු වීමත් සමඟයි. මිනිස් වර්ගයා විසින් ලබා ගෙන තිබෙන හැම ජයග්‍රහණයක් පසුපසම තියෙන්නේ ප්‍රාග්ධනය එක්රැස් කර ගැනීමේ වාසිය. ඉතිහාසය පුරාම මිනිස්සු ප්‍රාග්ධනය එකතු කර ගෙන තිබෙන්නේ පෞද්ගලිකව මිස සාමූහිකව නෙමෙයි. පෞද්ගලික ප්‍රාග්ධනය ප්‍රාග්ධන හිමියාගේ කැමැත්ත පරිදි සාමූහිකව ආයෝජනය කිරීම හෝ ස්වේච්ඡාවෙන් අයිතිය අත හැර සාමූහික පරිභෝජනය වෙනුවෙන් යෙදවීම වෙනම දෙයක්. මාක්ස්වාදය හැර ලෝකයේ අනෙකුත් සෑම ආගමක්ම පෞද්ගලික ප්‍රාග්ධනයේ අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනී සිට තිබෙනවා. 

ස්වභාව ධර්මයේ සමතුලිතතාවය තව දුරටත් එලෙසම භාර නොගනිමින් ප්‍රාග්ධනය ආයෝජනය කිරීම හරහා A වැඩි කරගැනීමට මිනිස්සු සමත් වෙනවා. A වැඩි වෙද්දී නිෂ්පාදන මාතයේ α අගයද හෙමින් හෙමින් වැඩි වෙන්න පටන් ගන්නවා.

මේ ක්‍රියාදාමයේ අනෙක් අන්තය මොන වගේ එකක්ද? 

α=1  වූ විට, Y = AK නිසා නිෂ්පාදනය සෘජුවම ඒ සඳහා යොදන ප්‍රාග්ධනයට සමානුපාතිකයි. කිසිම ශ්‍රමයක් යෙදවිය යුතු නැහැ. ධනවාදී අදහස අනුව ප්‍රාග්ධනය වෙනුවෙන් ලැබිය යුතු ආන්තික ප්‍රතිලාභ A වලට සමානයි. ශ්‍රමය යෙදවීමක් නැති නිසා ශ්‍රමය වෙනුවෙන් ලැබිය යුතු ප්‍රතිලාභයක්ද නැහැ. මාක්ස්වාදය අනුව ශ්‍රමය යොදවන අය අතර ප්‍රතිලාභ බෙදී යා යුතු වුවත් දැන් ශ්‍රමය යොදවන කෙනෙක් නැහැ. ඒ නිසා මාක්ස්වාදයේ තර්කය තව දුරටත් වලංගු නැහැ. මෙහි තිබෙන්නේ ශ්‍රමයේ අනදාලත්වය පිළිබඳ ගැටලුවක් මිසක් ශ්‍රමය සූරාකෑම පිළිබඳ ගැටලුවක් නොවන නිසා ප්‍රාග්ධනය අහිමි, ශ්‍රමය පමණක් හිමි අයෙකුට කිසිදු හෙට්ටු කිරීමේ බලයක් නැහැ. ඔවුන්ට ලැබෙන කවර හෝ දෙයක් තීරණය වන්නේ තනිකරම ප්‍රාග්ධනය හිමි අයගේ අනුකම්පාව මතයි. 

මේ වගේ තත්ත්වයක් සමාන කළ හැක්කේ (බටහිර රටක) ගෙවල් වල හදන සත්තුන්ගේ තත්ත්වයටයි. ගෙදරක හදන බල්ලෙක්ට පූසෙක්ට ස්වභාවික පරිසරයක ජීවත් වන සතෙකුට තිබෙන ප්‍රශ්න නැහැ. පරිභෝජනය සඳහා ශ්‍රමය යෙදවිය යුතු නැහැ. මහන්සියක් නැතුවම කෑම, බීම, වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලැබෙනවා. එහෙත් ඒ සියල්ල ලැබෙන්නේ ස්වාමියාගේ අනුකම්පාව මතයි. අවසාන වශයෙන් මේ වගේ ගෙදර හදන සතෙකුගේ විනෝදය කියන්නේ කුමක්ද කියා තීරණය කරන්නේත් ස්වාමියා විසින්.

මේ දෙකම ආන්තීය (extreme) තත්ත්ව. α අගය දැනට තිබෙන්නේ ඔය අන්ත දෙකෙන් එකකටවත් ආසන්නව නෙමෙයි. එහෙත්, α අගය හෙමින් හෙමින් වැඩි වෙනවා. ඒ එක්කම සූරාකෑම (exploitation) කියන අදහසේ වලංගු භාවය ක්‍රමයෙන් අඩු වෙමින් අනදාලත්වය (irrelevance) පිළිබඳ ප්‍රශ්නය ක්‍රමක්‍රමයෙන් ප්‍රමුඛ ප්‍රශ්නයක් බවට පත් වෙමින් තිබෙනවා.

රංග ඩයස් 2021 TIME100 NEXT ලැයිස්තුවට!

ටයිම් සඟරාව විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙන "2021 TIME100 NEXT" ලැයිස්තුවේ නම් සියය අතරට ඇමරිකාවේ ජීවත් වන ශ්‍රී ලාංකිකයෙකුගේ නමද ඇතුළත්ව තිබෙනවා. ඔහු රංග ඩයස්. ලෝකයට සුවිශේෂී කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇති පුද්ගලයින් සිය දෙනෙකු අතරට රංගගේ නම එක් කරමින් ටයිම්ස් සඟරාවේ පළ කර තිබෙන හේතු පාඨය හා එහි ලිහිල් සිංහල පරිවර්තනයක් පහත තිබෙනවා. රංගට සුබපැතුම්!

Let’s be clear: hoverboards, magnetic levitation trains and resistance-­free power lines are not coming this year or next. But thanks to Ranga Dias, they’re closer than they ever were. Those technologies (and many more) rely on developing new ­superconductors: ­materials through which energy can move with no resistance. The catch is that supercold temperatures have long been necessary for super­conductors to work, making them impractical. So Dias, an assistant professor of mechanical engineering at the University of Rochester, came up with a solution that could pave the way for future innovations: a room-­temperature super­conductor that’s super­dense instead of super­cold. Dias developed a material made of hydrogen, sulfur and carbon, squeezed at a pressure equivalent to 2.5 ­million atmospheres. The extreme compression eliminates electrical resistance, allowing energy to traverse with ease. Dias is aware of the breakthrough nature of his work. “People have been trying to develop super­conductors for a century,” he says. They missed their chance in the 20th. In the 21st, thanks to Dias, they just might succeed.

ඉතා පැහැදිලිවම, උඩින් යා හැකි හවර්බෝඩ්, චුම්බක බලයෙන් පීලි මත පාවෙන දුම්රිය හෝ ප්‍රතිරෝධය රහිත විදුලි රැහැන් මේ වසරේදී හෝ ඊළඟ වසරේදී එන්නේ නැහැ. නමුත් රංග ඩයස්ට ස්තූතිවන්ත වෙන්න මේ දේවල් දැන් වෙන කවරදාටත් වඩා අපට සමීපයි. මෙම තාක්ෂණයන් සහ තවත් බොහෝ දේ රඳා පවතින්නේ නව සුපිරි සන්නායක වැඩිදියුණු කිරීම මතයි. ඒ කියන්නේ ප්‍රතිරෝධයක් නොමැතිව ශක්තිය සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකි ද්‍රව්‍ය. අවුලකට තිබුණේ කාලයක් තිස්සේම සුපිරි සන්නායක වැඩ කිරීම සඳහා ඉතාම පහත් උෂ්ණත්වයක් දිගු කාලයක් තිස්සේ පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය වී තිබීම ප්‍රායෝගික ප්‍රශ්නයක් වීමයි. රොචෙස්ටර් විශ්ව විද්‍යාලයේ යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිළිබඳ සහකාර මහාචාර්යවරයෙකු වන ඩයස් විසින් මේ වන විට  අනාගත නවෝත්පාදනයන් සඳහා මග පෑදිය හැකි විසඳුමක් ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. මෙය අධික ශීතල යටතේ නොව අධික පීඩනයක් යටතේ කාමර උෂ්ණත්වයේදී ස්ථායීව තබා ගත හැකි සුපිරි සන්නායකයක්. හයිඩ්‍රජන්, සල්ෆර් සහ කාබන් උපයෝගී කරගෙන වායුගෝල මිලියන 2.5 පීඩනයක් යොදමින් ඩයස් විසින් මේ සුපිරි සන්නායක ද්‍රව්‍යය නිපදවා තිබෙනවා. ඉතා අධික ලෙස සම්පීඩනය කිරීම මගින් විද්‍යුත් ප්‍රතිරෝධය ඉවත් කර ශක්තිය සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට ඇති බාධා ඉවත් කර තිබෙනවා. මෙය කොයි තරම් සුවිශේෂී නවෝත්පාදනයක්ද කියා ඩයස් දන්නවා: “මිනිස්සු සියවසක් පුරා සුපිරි සන්නායක නිපදවීමට උත්සාහ ගනිමින් ඉන්නවා".  විසිවන සියවස තුළදී මේ අවස්ථාව ඔවුන් අතින් ගිලිහී ගියා. ඩයස්ට ස්තූතිවන්ත වෙන්න, විසි එක්වන සියවසේදී මිනිස්සු මේ වැඩේ සාර්ථක ලෙස කරයි.