ලංකාවට ඉහළ ආදායම් රටක් විය හැක්කේ කවදාද?

ලෝක බැංකුව විසින් රට රටවල ඒක පුද්ගල දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය මත පදනම්ව, පහළ, පහළ මැදි, ඉහළ මැදි හා ඉහළ ආදායම් රටවල් ලෙස රටවල් වර්ගීකරණය කරනවා. මෙම වර්ගීකරණය හඳුන්වා දුන්නේ 1988 වසරේදීයි. එම වසරේදී රටවල් වර්ග කළේ පහත පරිදියි.

ඇමරිකන් ඩොලර් 480 දක්වා - පහළ ආදායම් රටවල් 

ඇමරිකන් ඩොලර් 481 සිට 1,940 දක්වා - පහළ මැදි ආදායම් රටවල් 

ඇමරිකන් ඩොලර් 1,941 සිට 6,000 දක්වා - ඉහළ මැදි ආදායම් රටවල් 

ඇමරිකන් ඩොලර් 6000ට වඩා වැඩි - ඉහළ ආදායම් රටවල් 

මෙසේ මුලින්ම මෙම වර්ගීකරණය හඳුන්වා දෙන අවස්ථාවේදී, 1987 ඒක පුද්ගල දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය මත පදනම්ව, රටවල් 41ක් ඉහළ ආදායම් රටවල් සේ හඳුනා ගැනුනා. ඇත්ත වශයෙන්ම සිදු වූයේ ඒ වන විට ඉහළ ආදායම් රටවල් (සංවර්ධිත රටවල්) සේ සැලකුණු රටවල් සියල්ල ඉහළ ආදායම් රටවල් කාණ්ඩයට වැටෙන පරිදි එම කාණ්ඩයේ පහළ සීමාව තෝරා ගැනීමයි. 

ඉන් පසුව, වාර්ෂිකව, ලෝක බැංකුව විසින් මෙම වර්ගීකරණය සිදු කරනවා. එසේ වර්ගීකරණය කරද්දී, උද්ධමනය නිසා මුදලේ වටිනාකම වෙනස් වීම සැලකිල්ලට ගනිමින්, කාණ්ඩ වෙන් කරන අගයයන් යාවත්කාලීන කරනවා. ඉන් පසුව, පෙර වර්ෂයේදී එක් එක් රටේ ඒක පුද්ගල දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය මත පදනම්ව රටවල් කාණ්ඩ වලට වෙන් කරනවා. පසුගිය වසරේදී රටවල් වර්ග කළේ පහත ආකාරයෙනුයි.

ඇමරිකන් ඩොලර් 1,145 දක්වා - පහළ ආදායම් රටවල් 

ඇමරිකන් ඩොලර් 1,146 සිට 4,515 දක්වා - පහළ මැදි ආදායම් රටවල් 

ඇමරිකන් ඩොලර් 4,516 සිට 14,005 දක්වා - ඉහළ මැදි ආදායම් රටවල් 

ඇමරිකන් ඩොලර් 14,005ට වඩා වැඩි - ඉහළ ආදායම් රටවල් 

මෙහි ඇමරිකන් ඩොලර් 14,005 යනු 1987දී ඇමරිකන් ඩොලර් 6,000ක 2023දී වටිනාකමයි. අනෙකුත් අගයයන්ද එසේයි. ඒ කියන්නේ උද්ධමනයේ බලපෑම සඳහා ගැලපීමක් කරනු හැර, රටවල් වෙන් කරන සීමා මූර්ත පදනමින් වෙනස් කර නැහැ. 1988දී 41ක් පමණක් වූ ඉහළ ආදායම් රටවල් ප්‍රමාණය 2024 වන විට 87ක් දක්වා ඉහළ ගොස් තිබුණා. රටවල් 54ක් ඉහළ මැදි ආදායම් රටවල් ලෙසත්, තවත් රටවල් 50ක් පහළ මැදි ආදායම් රටවල් ලෙසත් හඳුනා ගැනුණු අතර, 1987දී 49ක් වූ පහළ ආදායම් රටවල් ප්‍රමාණය 25 දක්වා අඩු වී තිබුණා.

මේ සමඟ පළ කර ඇති සිතියම දෙස බැලූ විට පෙනී යනු ඇත්තේ පහළ ආදායම් රටවල් වලින් කිහිපයක් හැර අනෙක් සියල්ලම තිබෙන්නේ අප්‍රිකානු කලාපයේ බවයි. එමෙන්ම  පහළ මැදි ආදායම් රටවල් බොහොමයක් තිබෙන්නේ අප්‍රිකාවේ සහ දකුණු ආසියාවේ බවයි. සාමාන්‍ය මූලධර්මයක් ලෙස ලෝකයේ රටවල් සංවර්ධනය වන්නේ කලාප වශයෙනුයි. 

මුල් වර්ගීකරණයේදී පහළ ආදායම් රටක් සේ හඳුනා ගැනුණු ලංකාවට 1997 වසරේදී පහළ මැදි ආදායම් කාණ්ඩය දක්වා උසස් වීමට ඉඩ ලැබුණා. ඉන් පසුව, 2018දී ලංකාවට ඉහළ මැදි ආදායම් රටක් විය හැකි වුනත්, ඒ තත්ත්වය පවත්වා ගත හැකි වූයේ එම වසර තුළදී පමණයි. 

ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකුගේ සිහිනය ලංකාව ඉහළ ආදායම් රටක් වනු දැකීමයි. ඒ සඳහා අවම වශයෙන් කොපමණ කලක් ගත වෙයිද?

මේ වන විට (2024දී) ලංකාවේ ඒක පුද්ගල දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය ඇමරිකන් ඩොලර් 4,404ක් වන අතර 2024 වසරේදී ඉහළ ආදායම් රටවල් සේ හඳුනා ගත්තේ ඒක පුද්ගල දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය ඇමරිකන් ඩොලර් 14,005 ඉක්මවූ රටවලුයි. 

පසුගිය වසර 12 ඇතුළත (2012-2024) ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහණය වසරකට 0.5%කින් වර්ධනය වී තිබෙනවා. ඉදිරි කාලයේදීද එම වර්ධන වේගය එලෙසම පැවතුනු ඇතැයි අපි උපකල්පනය කරමු. 

රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය මූල්‍ය අරමුදල විසින් පුරෝකථනය කර ඇති 3.1%නම්, ලංකාවට ඉහළ ආදායම් රටක් වීම සඳහා වසර 46ක් ගත වෙනවා. ඒ කියන්නේ 2070 වන තුරු බලා සිටින්නට සිදු වෙනවා.

රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 5% මට්ටමේ පවත්වා ගතහොත්, ලංකාවට වසර 27කින්, ඒ කියන්නේ 2051දී, ඉහළ ආදායම් රටක් විය හැකියි. 

රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 6% මට්ටමේ පවත්වා ගතහොත්, ලංකාවට වසර 22කින්, ඒ කියන්නේ 2046දී, ඉහළ ආදායම් රටක් විය හැකියි. 

දැනට පවතින තත්ත්වය තුළ ප්‍රායෝගිකව අපේක්ෂා කළ හැක්කේ 5%ක පමණ ආර්ථික වර්ධන වේගයක්. එම වේගයෙන් වර්ධනය වුවහොත්, 2051 වන විට, ඇමරිකන් ඩොලර් 28,000ක පමණ ඒක පුද්ගල ආදායම් මට්ටමක් කරා යා හැකියි. ඒ වන විට ඉහළ ආදායම් රටක් සේ හඳුනා ගනු ඇත්තේ ඒ මට්ටමේ ඒක පුද්ගල ආදායමක් ඇත්තේනම් පමණයි. 

ඒ එක්කම කිව යුත්තේ දැනට ඇමරිකන් ඩොලර් 90,000 ආසන්න මට්ටමක ඇති ඇමරිකාව, සිංගප්පූරුව වැනි රටක ඒක පුද්ගල ආදායම ඒ වන විට ඇමරිකන් ඩොලර් 300,000 ඉක්මවා තිබෙනු ඇති බවයි. ඉහළ ආදායම් රටක් සේ හඳුනා ගනු ලැබීම යන්නෙන් අදහස් වන්නේ 1987 වසරේදී එසේ හඳුනා ගනු ලැබූ රටවල් 41 අතරෙන් පහළම මට්ටමේ සිටි රට එදා සිටි මට්ටම දක්වා ආදායම වැඩි කරගන්නවා කියන එකයි.