Overview
Following the announcement of the most recent general
election, the Secretary to the Treasury issued the Pre-Election Budgetary
Position Report, as mandated by the recently enacted Public Financial
Management Act. This report provided a comprehensive overview of the fiscal
situation as of the end of August.
Subsequently, fiscal data for the end of September was
released, indicating further improvements in Sri Lanka’s fiscal position during
that month. Under its agreement with the Sri Lankan government, the
International Monetary Fund (IMF) has set operational targets for each quarter as
part of the ongoing economic stabilization program. The end-September fiscal
data enables direct comparison with these targets.
Tax Revenue
The government’s tax revenue target for the third quarter of
2024, as determined during the IMF’s second review, was LKR 2,400 billion.
Actual collections exceeded this target, reaching LKR 2,688.57 billion—an
increase of LKR 288.57 billion (12.0%). This performance underscores enhanced
tax collection efficiency. Compared to the same period in the previous year,
tax revenue rose by an impressive 39.0%.
Total Revenue
During the first three quarters of 2024, non-tax revenue
amounted to LKR 229.73 billion, reflecting a 30.2% year-over-year increase.
Additionally, grants received by the government grew by 14.6%. Consequently,
total government revenue for the period reached LKR 2,918.31 billion, marking a
38.3% increase. Including grants, total receipts amounted to LKR 2,927.79
billion, up 38.2%.
The prior administration had planned to revise personal
income tax brackets to capitalize on this over-performance, with the IMF
expressing agreement. The interim budget to be proposed by the new government
will clarify how they will take advantage of this situation.
Expenditure
Total government expenditure for the first three quarters
was LKR 3,897.77 billion, reflecting a 4.4% year-over-year increase. Capital
expenditure totaled LKR 463.19 billion (up 14.5%), while recurrent expenditure
grew by 3.2%.
Recurrent expenditure of LKR 3,434.58 billion included LKR
1,754.88 billion in interest payments, which rose by 1.0%. Excluding interest
payments, total expenditure increased to LKR 2,142.89 billion, reflecting a
7.4% rise. This is noteworthy when compared to the 38.3% growth in state
revenue, signifying considerable progress in fiscal management.
The IMF sets expenditure limits relative to state revenue.
Based on actual revenue collections, the government could have spent up to LKR
2,488.57 billion (excluding interest payments). However, actual expenditure was
13.9% below this ceiling.
Primary Budget Surplus
Stronger-than-expected tax revenues (12.0% above the target)
and lower-than-expected expenditures (13.9% below the target) yielded a primary
budget surplus of LKR 784.89 billion for the first nine months—significantly
surpassing the target of LKR 220 billion. The previous administration intended
to allocate part of this surplus to public sector salary increases.
Future Outlook and Policy Options
The IMF requires Sri Lanka to achieve a primary surplus of
LKR 300 billion by year-end. If the current trend persists, the surplus could
exceed LKR 1 trillion. The new government has several options for utilizing
this surplus:
- Introduce
Tax Concessions:
Reducing tax rates would lower the primary surplus. However, this politically appealing option which provides immediate relief to taxpayers could jeopardize revenue targets in future years. - Increase
Expenditure:
Enhancing public expenditure, such as raising public sector salaries as planned by the previous government or investing in education and healthcare as promised in the election manifesto of this government, would reduce the surplus while maintaining revenue levels. As most health and education expenses pertain to salaries, raising public sector salaries would also allow the government to claim increased allocations for health and education. - Maintain
Current Surplus Levels:
Preserving a substantial primary surplus would help reduce public debt and interest burdens faster, fostering long-term economic stability and growth. Despite a substantial primary surplus, the total budget balance remains a high deficit due to interest payments. Maintaining fiscal discipline would gradually lower borrowing needs, reduce interest rates, and stimulate private sector investment—ultimately driving economic growth. This will also induce a favorable spiral effect on government’s budget.
Conclusion
Fiscal management decisions, however, will ultimately align
with the political priorities of the new administration. These strategies will
become evident with the presentation of the interim budget proposals.
#Economatta
මෙම ලිපියේ දෙමළ සංස්කරණයක් දමන්න විපුල් සහෝදරයා
ReplyDeleteශ්රී ලංකා ආර්ථිකයේ ප්රාථමික සමතුලිතය පිළිබඳ කෙටි විග්රහයක් (අවසන් වසර 20 සඳහා) කළොත් අපට දකින්නට ලැබෙන විදිහට ලංකාවේ ප්රාථමික සමතුලිතය (Primary Balance) යනු රාජ්ය ආදායමෙන් (බදු සහ නොබදු ආදායම) සාමාන්ය වියදම (ආයෝජන ගෙවීම් හැර) වියදම් කළ විශාල මුදලට අමතරව ඉතිරි වන ශේෂය හෝ ණය ලෙස විග්රහ කෙරෙන නිසා (බටහිර කඳවුරේ ප්රධානතම ආයතනයක් වන ජාමුඅ වැනි බටහිර කඳවුරේ ජාත්යන්තර මූල්ය ආයතන මෙය විශේෂයෙන්ම රාජ්ය ණය තිරසාරභාවය සඳහා මූලික සංඥායකයක් විදියට සලකන නිසාම) අපි ඒ ගැන හොයල බලමු
ReplyDeleteඅවසන් වසර 20ක තොරතුරු ගත්තාම:
2000–2020 කාලය තුළ ශ්රී ලංකාවට ප්රධාන වශයෙන් ධනාත්මක ප්රාථමික සමතුලිතය රඳවාගැනීමට අපහසු වූ අතර, 2019 සහ 2020 වැනි වසරවලදී ඝාටක වශයෙන් ණය අතිරික්ත පරිමාණයට ළඟා විය.
2022 වන විට, ප්රාථමික සමතුලිතය GDP එකෙහි -3% ආසන්න අගයක් ලෙස වාර්තා වූ අතර, වියදම් රැඳවීම් සහ ආදායම වැඩිදියුණු කිරීමේ උත්සාහයන් අඩුවීමක් දක්වා ඇත
මේ ලින්ක් වලින් අදාල ප්රස්තාර බලන්න
ග්රාෆ් හා රූප: ග්රාෆ් 1: ප්රාථමික සමතුලිතය GDP ක්ෂේමය ලෙස (2000–2022)
මෙම ග්රාෆ් එක තුළ ශ්රී ලංකාවේ ප්රාථමික සමතුලිතයේ වාර්ෂික වෙනස්කම් දැක්වේ.
2000–2009: තරමක ඍණමය අගයකින් පවතින කාලය.
2010–2014: ආර්ථික නවීකරණය සහ මනා ආර්ථික කළමණාකරණ වැඩපිළිවෙලක් මගින් ධනාත්මක බවට ලංවූ කාලසීමාව.
2015–2019: ඉන්ධන ගෑස් ආදිය මත අයකළ බදු ආහාර ද්රව්ය සඳහා වූ ආනයනික තීරුබදු ආදී බදු අඩු කිරීම සහ ජනප්රියවාදී තීරණ නිසා රජයේ වියදම් දැඩිලෙස වර්ධනය වීම නිසා ප්රාථමික ශේෂය උග්ර ලෙස ඉහල ඍණමය අගයකට පුළුල් වීම.
2019-20: ඉන්ධන මිල සූත්රය අනුව ඉන්ධන මිල ගණනය කර තීරණය කිරීම, නැවත තීරුබදු වෙනුවට ආදායම් බදු, වැට්බදු සුරාබදු ආදිය නැවත ඉහල මට්ටමකට වැඩි කිරීම මගින් ආර්ථිකය උග්ර ලෙස සංකෝචනය කරමින් ප්රාථමික ශේෂය නැවත ධන අගයකට වර්ධනය කිරීමට උත්සාහ කිරීම
2020-22: ප්රාථමික ශේෂය පමණක් පාලනය කිරීමට නොසිතා ගෝලීය වසංගත තත්වය යටතේ අර්බුදයක පැවති ආර්ථිකය සමස්ත ලෙස වර්ධනය කිරීමේ අරමුණෙන් බදු අඩු කර මුදල් සැපයුම වැඩිකිරීම.
ඉදිරි අභියෝග සහ අවස්ථා:
1. ආදායම වැඩිදියුණු කිරීම: ලංකාව මේවන විට ක්රියාත්මක කරන ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ වැඩසටහනේ මූලික කොන්දේසි වලට යටත්ව ක්රියාත්මක වන පරිදි රජයේ බදු සංස්කරණයන් යටතේ රජයේ බදු ආදායම තවදුරටත් වැඩි කිරීම අවශ්යවේ.
2. රජයේ වියදම් විශාලනය නවතා දැමීම: ජාත්යන්තර ස්වෛරීත්ව බැදුම්කර ආදී බටහිර මූලික මූල්ය ආයතන වලට අධික පොලියට ගත්ත කෙටිකාලීන ණය ඇතුලු විදේශ සහ දේශීය ණය නැවත ගෙවීම සහ අසමමිතික රජයේ වියදම් දැඩිලෙස පාලනය කිරීම අත්යවශ්ය වෙයි.
3. අපදේශ ගිවිසුම් සහාය: IMF සහ ADB ආධාරක මූලධනය උපයෝගී කරගැනීම.
මෙම තොරතුරු වැඩිදුරටත් අධ්යනය කිරීම සඳහා CBSL සහ Public Finance Data යන වෙබ් අඩවිවලට පිවිසී බලන්න.