දෙවන ට්‍රම්පාගමනය

මේ වන විට ඩොනල්ඩ් ජේ ට්‍රම්ප් ඇමරිකාවේ ජනාධිපති ලෙස දෙවන වරටද වැඩ භාරගෙන අවසන්. ඔහුගේ දෙවන ධුර කාලය තුළ වඩාත් ආක්‍රමණශීලී ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කෙරෙනු ඇති බව මේ වන විටද ප්‍රදර්ශනය වී අවසන්. ජනාධිපති ට්‍රම්ප් දෙවන වරට ධවල මන්දිරය වෙත පිවිසෙන්නේ පළමු වර පැමිණියාට වඩා බෙහෙවින්ම ශක්තිමත් විධායකයෙකු ලෙසයි.

ජනාධිපති ට්‍රම්ප් පළමු වර තේරී පත්වීම බොහෝ දෙනෙකු විසින් දුටුවේ අහම්බයක් ලෙසයි. බොහොමයක් පුරෝකථන අනුව ජනාධිපති තරඟය තුළ ඉදිරියෙන් සිටියේ ප්‍රතිවාදී අපේක්ෂිකාව වූ හිලරි ක්ලින්ටනුයි. එහෙත් මෙවර ඔහුගේ තේරී පත් වීම පිළිබඳව මුල සිටම එතරම් සැකයක් තිබුණේ නැහැ.

ඇමරිකාවේ මැතිවරණ ක්‍රමය අනුව පළමු වාරයේදී ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ජනාධිපති සේ පත් වුවද, එම ජනාධිපතිවරණයේදී ඔහු ලබා ගත්තේ හිලරි ක්ලින්ටන් විසින් ලබාගත් ඡන්ද ප්‍රමාණයට වඩා මිලියන 2.9කින් පමණ (2.1%කින්) අඩු ඡන්ද සංඛ්‍යාවක්. එහෙත් මෙවර ඔහු ප්‍රතිවාදී අපේක්ෂිකාවට වඩා මිලියන 2.3ක (1.5%ක) ඡන්ද ප්‍රමාණයක් ලබාගෙන තිබෙනවා.

පළමු වර ධවල මන්දිරය වෙත පැමිණියේ එතරම් අත්දැකීම් නොමැති ජනාධිපතිවරයෙක්. එහෙත්, මෙවර නැවත ධවල මන්දිරය වෙත පැමිණෙන්නේ වසර හතරක් ජනාධිපති ධුරයේ කටයුතු කර අත්දැකීම් ඇති අයෙක්. ඒ නිසා, ඔහුට මෙවර "ඉගෙන ගැනීම සඳහා" කාලය අවශ්‍ය වන්නේ නැහැ. 

ජනාධිපති ධුරයේ වැඩ භාර ගැනීමෙන් අනතුරුව පළමු දිනයේදීම ජනාධිපති ට්‍රම්ප් විසින් විධායක නියෝග ගණනාවකට අත්සන් කළා. මේ කිසිවක් අනපේක්ෂිත තීරණ නෙමෙයි. බලයට පත් වූ වහාම ඔහු ක්‍රියාත්මක කළේ ජනාධිපතිවරණ සමය තුළ ඔහු විසින් දිගින් දිගටම කියා සිටි දේවලුයි. මෙම විධායක නියෝග දෙස බැලීමෙන් ඉදිරි වසර හතරක කාලය තුළ ඇමරිකාවේ දිශානතිය පිළිබඳව අදහසක් ගත හැකියි.

ඇමරිකාව විධායකය, ව්‍යවස්ථාදායකය සහ අධිකරණය අතර මනා බල සමතුලනයක් ඇති රටක්. එබැවින්, ජනාධිපතිවරයෙකු විසින් නිකුත් කරන විධායක නියෝග අධිකරණයේදී අභියෝගයට ලක් කළ හැකියි. ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ විධායක නියෝග ගණනාවක්ම ඒවා නිකුත් කළ සැණෙකින්ම මෙන් අධිකරණය තුළ අභියෝගයට ලක් කර තිබීමද නිරීක්ෂණය කළ හැකියි. 

A) රාජ්‍ය අංශයේ කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. රාජ්‍ය අංශයේ කාර්යක්ෂමතාවය වැඩි කිරීම පිණිස අලුත් දෙපාර්තමේන්තුවක් ස්ථාපනය කිරීම: මෙහි අරමුණ මෘදුකාංග භාවිතය, ඩිජිටල්කරණය, ස්වයංකරණය ඇතුළු නවීන තාක්ෂණ ක්‍රමවේද යොදා ගනිමින් රාජ්‍ය අංශයේ කාර්යක්‍ෂමතාවය ඉහළ නැංවීමයි. මෙම දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රධානියා ලෙස ඊලන් මස්ක්ව නම් කර තිබෙනවා. මෙම දෙපාර්තමේන්තුවේ ආයතනික ව්‍යුහය දැනටමත් අධිකරණයේදී අභියෝගයට ලක් කර ඇතත්, එමගින් එහි ආයතනික ව්‍යුහය පවතින නීති රාමුවට අනුගත වීම හැර වෙනත් දෙයක් සිදු වීමේ ඉඩක් පෙනෙන්නට නැහැ.

2. රාජ්‍ය අංශයේ සියලු සිවිල් බඳවා ගැනීම් අත්හිටවීම: මෙම නියෝගය අනුව වහාම ක්‍රියාත්මක වන පරිදි රාජ්‍ය අංශයේ දැනට පවතින පුරප්පාඩු පිරවීම සහ අලුත් තනතුරු ඇති කිරීම අත්හිටවා තිබෙනවා.

3. රාජ්‍ය අංශයේ සේවකයින්ට නිවසේ සිට වැඩ කිරීම සඳහා ලබා දී තිබුණු අවසරය ඉවත් කිරීම: මේ අනුව, රාජ්‍ය අංශයේ සේවකයින්ට නැවතත් පෙර මෙන් දිනපතා සේවයට වාර්තා කිරීමට සිදු වෙනවා. අපේ ප්‍රාන්තය වැනි ඇතැම් ප්‍රාන්ත රජයයන් විසින්ද ෆෙඩරල් රජය අනුගමනය කරමින් මෙම අවසරය ඉවත් කර තිබෙනවා.

4. රාජ්‍ය අංශයේ අනාගත බඳවා ගැනීම් මුළුමනින්ම කුසලතාවය මත පදනම්ව, ඉක්මණින් හා කාර්යක්ෂම ලෙස සිදු කෙරෙන පරිදි වැඩ පිළිවෙලක් සකස් කිරීම. 

B) සුළුතර කොටස් වලට තිබුණු විශේෂ වරප්‍රසාද හා/හෝ පිළිගැනීම් අහෝසි කරමින් ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. දින 60ක කාලයක් ඇතුළත රජයේ බඳවාගැනීම්, සේවා සැපයීමේ කොන්ත්‍රාත්තු ආදියේදී "විවිධත්වය, සමානාත්මතාවය සහ සියල්ලන් ඇතුළු කරගැනීම" තහවුරු කිරීම පිණිස ඇති කර තිබුණු සියළු තනතුරු අහෝසි කිරීම, මේ හා අදාළ පුහුණු කිරීම් සිදු කිරීම සඳහා ලබා දී තිබුණු කොන්ත්‍රාත්තු අවලංගු කිරීම.

2. ෆෙඩරල් රජයේ නිල ප්‍රතිපත්තිය ලෙස, ස්ත්‍රී හා පුරුෂ යනුවෙන්, වෙනස් කළ නොහැකි, උපතේදී ජාන අනුව තීරණය වන, ලිංග දෙකක් පමණක් ඇති බව පිළිගැනීම සහ එම ලිංග දෙකට අමතරව වෙනත් ලිංග ලෙස හඳුනාගෙන තිබෙන සංක්‍රාන්ති-ලිංගික වැනි අර්ථදැක්වීම් පිළි නොගැනීම.

3. ගුවන් නියමුවන් බඳවා ගැනීමේදී "විවිධත්වය, සමානාත්මතාවය සහ සියල්ලන් ඇතුළු කරගැනීම" යන පදනම මත අඩු කුසලතා ඇති අය බඳවා ගෙන ඇත්නම් ඔවුන් වෙනුවට වැඩි කුසලතා ඇති අය ආදේශ කිරීම. 

4. උතුරු ඇමරිකාවේ උසම කන්ද වන ඇලස්කාවේ පිහිටි ඩනාලි කන්ද මැකින්ලි කන්ද ලෙස නැවත නම් කිරීම. මැකින්ලි යනු ඇමරිකාවේ 25වන ජනාධිපති වරයාගේ නම වන අතර 2015 දක්වා මෙම කන්දේ නිල නමයි. ඩනාලි යනු ස්වදේශිකයින් විසින් සියවස් ගණනක් තිස්සේ භාවිතා කළ නමයි.

C) පාරිසරික නීති ඉවත් කරමින් හා පාරිසරික ක්‍රියාමාර්ග නොසලකා හරිමින් ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. දින 60ක කාලයක් ඇතුළත රජයේ බඳවාගැනීම්, සේවා සැපයීමේ කොන්ත්‍රාත්තු ආදියේදී "පාරිසරික යුක්තිය" තහවුරු කිරීම පිණිස ඇති කර තිබුණු සියළු තනතුරු අහෝසි කිරීම, මේ හා අදාළ පුහුණු කිරීම් සිදු කිරීම සඳහා ලබා දී තිබුණු කොන්ත්‍රාත්තු අවලංගු කිරීම.

2. විදුලි වාහන සඳහා ලබා දී ඇති විශේෂ සහන ඉවත් කිරීම.

3. මාළුන් රැකගැනීමට වඩා මිනිසුන් රැක ගැනීම වැදගත් බැවින් පාරිසරික හේතු මත නවත්වා ඇති ජාල සම්පාදන ව්‍යාපෘති නැවත ක්‍රියාත්මක කිරීම.

D) සංක්‍රමණික වරප්‍රසාද සීමා කරමින් ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. මෙතෙක් ඇමරිකාවේදී ඉපදෙන සියලු දරුවන්ට හිමි වූ උපතින් ලැබෙන පුරවැසි අයිතිය අහෝසි කිරීම. මේ අනුව, ඇමරිකානු පුරවැසියෙකුගේ හෝ ස්ථිර පදිංචිකරුවෙකුගේ ජීව විද්‍යාත්මක දරුවෙකු නොවේනම්, දින 30ක කාලයකින් පසුව (පෙබරවාරි 20 දින සිට), ඉපදෙන දරුවන්ට පුරවැසිකම හිමි නොවේ. මෙම විධායක නියෝගය දැනට අධිකරණයේදී අභියෝගයට ලක් කර ඇති අතර ඒ අනුව මෙම නියෝගය ව්‍යවස්ථාවට අනුකූලද යන ප්‍රශ්නය ඉතිරි වී තිබෙනවා.

2. ජනාවාරි 27 මධ්‍යම රාත්‍රියේ සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි සරණාගතයින් ඇමරිකාවට ඇතුළු කර ගැනීම අත් හිටවා තිබෙනවා.

3. ඇමරිකාවේ දකුණු මායිමේ භෞතික තාප්පයක් බැඳීම, එම මායිමේ නීතියේ පාලනය දැඩි කිරීම සහ එම දැඩි පාලනය දිගටම පවත්වා ගෙන යාම. අවේක්ෂණය සඳහා මිනිසුන් රහිත නිරීක්ෂණ උපකරණ යොදා ගැනීම.

4. රට තුළ දැනට සිටින නීති විරෝධී සංක්‍රමණිකයින් අත් අඩංගුවට ගැනීම,  පිටුවහල් කරන තුරු තාවකාලිකව රඳවා තබා ගැනීම සහ රටින් පිටුවහල් කිරීම. නීති විරෝධී සංක්‍රමණිකයින්ට අපරාධ දඬුවම් නියම කිරීම. නීති විරෝධී සංක්‍රමණිකයින්ට පහසුකම් සලසන්නට එරෙහිවද නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම.

5. ඇමරිකාවේ දකුණු සීමාවේ හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සහ එම සීමාව හරහා රටට ඇතුළු වීමට උත්සාහ කරන්නන් ආක්‍රමණිකයින් ලෙස හඳුනා ගැනීම.

E) නීතියේ පාලනය දැඩි කරමින් ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. මරණ දඬුවම පැනවිය හැකි වැරදි සඳහා මරණ දඬුවම පැනවීමට ප්‍රතිපත්ති තීරණයක් ගැනීම. ඒ සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම් (විෂ එන්නත් ආදිය) අවශ්‍ය පමණ ඇති බව තහවුරු කිරීම. වෙනත් සාධක කවරක් වුවද (අ) නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන නිලධාරියෙකු ඝාතනය කර ඇති විට; සහ (ආ) නීති විරෝධී සංක්‍රමණිකයෙකු විසින් මරණ දඬුවම පැනවිය හැකි වරදක් කර ඇති විට මරණ දඬුවම පැනවිය යුතුයි.

F) බලශක්ති සුරක්ෂිතතාව තහවුරු කිරීම පිණිස ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. ජාතික බලශක්ති හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම.

2. ඇලස්කා ප්‍රදේශයේ බලශක්ති නිෂ්පාදනය ඉහළ දැමීම සඳහා කටයුතු කිරීම.

G) ජාතික ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග:

1. ඉදිරියේදී ඇමරිකාවට සිදු කෙරෙන ආනයන මත අය කෙරෙන බදු ඉහළ දැමෙනු ඇත.

2. අලුතෙන් නියාමන නීති පැනවීම අත්හිටුවා ඇත.

H) ජාත්‍යන්තර සම්බන්ධතා හා අදාළ ක්‍රියාමාර්ග:

1. ඇමරිකාව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයෙන් ඉවත් වේ. එම සංවිධානය වෙනුවෙන් තවදුරටත් මුදල් වැය නොකෙරේ.

2. එක්සත් ජාතීන්ගේ කාලගුණ විපර්යාස පිළිබඳ සම්මුතීන්ගෙන් (පැරිස් සම්මුතියෙන්) ඇමරිකාව ඉවත් වනු ඇති අතර අදාළ කටයුතු වෙනුවෙන් තවදුරටත් මුදල් වැය නොකෙරේ.

මෙම විධායක නියෝග වලින් ඇමරිකාවට හා ලෝකයට තිබෙන බලපෑම ගැන ඉදිරියේදී කතා කරමු.