තෙවන කාර්තුවේදී ආර්ථිකය 11.8%කින් හැකිළේ!

ජූලි 1 දිනෙන් පටන් ගෙන, සැප්තැම්බර් 30 දිනෙන් අවසන් වූ 2022 තෙවන කාර්තුව තුළ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය 11.8%කින් හැකිළී තිබෙනවා. කෝවිඩ් හේතුවෙන් රට වසා දමනු දැමීම නිසා ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් විශාල ලෙස මන්දනය වූ, පෙර වසරේ තෙවන කාර්තුව තුළද ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය 5.8%කින් හැකිලුනා. 

කිසියම් වසරකදී ආර්ථිකය සැලකිය යුතු ලෙස හැකිලීමෙන් පසුව එළැඹෙන වසරකදී, එම හැකිළීම නැවත යථා තත්ත්වයට පත් වීම තුළම ආර්ථික වර්ධනයක් දැකිය හැකි වීම සාමාන්‍ය තත්ත්වය වුවත්, පෙර වසරේ 5.8%කින් හැකිළුණු ආර්ථිකය 11.8%කින් තව දුරටත් හැකිළී තිබීම මෙහි ඇති කණගාටුදායක විශේෂත්වයයි. 

රට මුහුණ දී සිටින ගෙවුම් ශේෂ අර්බුදය හේතුවෙන්, තෙවන කාර්තුව තුළ, ඉන්ධන ඇතුළු භාණ්ඩ ආනයන ඇණහිට රටේ භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනයට තව දුරටත් දැඩි බාධා ඇති වීම මෙයට හේතුවයි. තෙවන කාර්තුව පමණක් සැලකූ විට දෙවසරක සම්ප්‍රයුක්ත හැකිළීම 17.0%ක්.

පැවති මිල ගණන් යටතේ 2022 තෙවන කාර්තුවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය රුපියල් බිලියන 6,417.0ක්. 2021 තෙවන කාර්තුවේදී එවකට පැවති මිල ගණන් යටතේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය පැවතුනේ රුපියල් බිලියන 4,318.1 මට්ටමේ. මේ අනුව, නාමික පදනමින් ආර්ථිකය 45.2%කින් වර්ධනය වී තිබෙනවා. වෙනත් විදිහකින් කිවුවොත්, රටේ ආදායම් 45.2%කින් වර්ධනය වී තිබෙනවා. එහෙත්, මේ නාමික වර්ධනයට ප්‍රධානම හේතුව පැවති ඉහළ උද්ධමනයයි.

වැඩි වැඩියෙන් සල්ලි අච්චු ගහද්දී රටේ මිනිසුන්ගේ ආදායම් ඉහළ යනවා. එහෙත්, එම ආදායම් ඉහළ යාම මිල ගණන් ඉහළ නිසා සිදු වන්නක්. නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තුළ සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය (හෝ හැකිලීම) මෙන්ම උද්ධමනය නිසා සිදුවන මෙම මිල ඉහළ යාමද (හෝ අවධමනය නිසා සිදුවන මිල පහළ යාමද) පිළිබිඹු වෙනවා.

සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය මැන ගැනීම සඳහා නාමික ආර්ථික වර්ධනයෙන් මිල වෙනස් වීමේ බලපෑම ඉවත් කළ යුතුයි. මෙය කරන්නේ කොහොමද?

සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය, එසේත් නැත්නම් මූර්ත ආර්ථික වර්ධනය, මැන ගැනීමේ පළමු පියවර ඒ සඳහා සුදුසු පාදක වර්ෂයක් තෝරා ගැනීමයි. මේ වන විට පාදක වර්ෂය ලෙස යොදා ගන්නේ 2015 වසරයි. 

ඉහත කී පරිදි, පාදක වර්ෂයක් තෝරා ගැනීමෙන් පසුව, පාදක වර්ෂයේදී පැවති මිල ගණන් මත පදනම්ව ඉන් පසු වසර වල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය නැවත ගණනය කරනවා. උදාහරණයක් ලෙස, 2022දී තේ විකුණා ලැබූ ආදායම නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදනයට එකතු වන අතර, මූර්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට එකතු වන්නේ 2022දී විකිණූ තේ ප්‍රමාණයම 2015 වසරේදී එවකට පැවති මිල ගණන් යටතේ විකිණුවේනම් ලැබිය හැකිව තිබුණු ආදායමයි. 

පාදක වර්ෂය ලෙස සලකා ඇති 2015 මිල ගණන් අනුව, 2021 තෙවන කාර්තුවේදී මූර්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය රුපියල් බිලියන 3,269.5ක් පමණක් වන අතර 2022 තෙවන කාර්තුව වන විට එම අගය රුපියල් බිලියන 2,884.0 දක්වා 11.8%කින් පහත වැටී තිබෙනවා. ආර්ථිකය 11.8%කින් හැකිළී ඇතැයි යන්නෙන් අදහස් වන්නේ මෙයයි. 

තවත් විදිහකින් කිවුවොත් පසුගිය වසරක කාලය තුළ රටේ ජනතාවගේ ආදායම් 45.2%කින් ඉහළ ගොස් ඇතත්, මිල ගණන් 64.7%කින් ඉහළ ගොස් ඇති නිසා, ජීවන මට්ටමේ 11.8%ක කඩා වැටීමක් සිදුව තිබෙනවා (145.2/164.7 = 88.2%). වසරේ මුල් කාර්තු තුනම සමස්තයක් ලෙස ගත් විට, 7.1%ක හැකිළීමක් පෙන්නුම් කරනවා. 

මාස නමයේම තත්ත්වය අනුව මෙය 2016 පැවති මට්ටම දක්වා ආපසු යාමක්. තෙවන කාර්තුවේ ප්‍රතිඵලය අනුව, 2014 පමණ දක්වා ආපසු යාමක්. 

රටේ ජීවන තත්ත්වය 11.8%කින් පහත යාම යන්නෙන් සියල්ලන්ගේම ජීවන තත්ත්වය එක සමානව පහත වැටී ඇති බවක් අදහස් වන්නේ නැහැ. මෙහි බලපෑම වැඩිපුරම තිබෙන්නේ යමක්කමක් ඇති අයටයි. එනම්, පරිභෝජනය සඳහා වැය කිරීමෙන් පසුව ආයෝජන කළ හැකි වූ අයටයි. 

තෙවන කාර්තුව සඳහා අදාළ සංඛ්‍යාලේඛණ තවමත් නිකුත් වී නැතත්, දෙවන කාර්තුව දෙස බැලීමෙන් මේ පිළිබඳ අදහසක් ගත හැකියි. දෙවන කාර්තුවේදී ආර්ථිකය 8.4%කින් සංකෝචනය වී ඇතත් පරිභෝජනය කෙරෙහි බලපෑම 2.6%ක අඩු වීමක් පමණයි. එම අඩු වීමට සාපේක්ෂව, ආයෝජන 43.1%කින් පහළ ගොස් තිබෙනවා. වෙනත් විදිහකින් කිවුවොත්, බොහෝ දෙනෙකු කෙසේ හෝ වේල පිරිමසාගෙන ඇතත්, එසේ වේල පිරිමසා ගැනීමෙන් පසුව අතේ කීයක් හෝ ඉතිරි කරගෙන කරන දේවල් කළ නොහැකි වී ඇති බවයි. 

රජයේ සංඛ්‍යාලේඛණ සියයට සියයක් නිවැරදිද? මේ ප්‍රශ්නයට මගේ පිළිතුර මෙවැන්නක්. කඩෙන් මිල දී ගන්නා මාළු කෑම පාර්සලයක මාළු කෑල්ලක් ඇත්තටම තිබෙන බව ඔබට සියයට සියයක් සහතිකද? 

මාළු කෑම පාර්සලයේ ඇත්තටම මාළු කෑල්ලක් නැති වෙන්න පුළුවන්. නමුත් කෑම පාර්සලයක් මිල දී ගන්නා හැම විටකම වෙළෙන්දා ඉදිරිපිට එය විවෘත කර බැලීම ප්‍රායෝගික වැඩක් නෙමෙයි. මාළු කෑම පාර්සලයේ ඇත්තටම මාළු කෑල්ලක් නැති වීමේ අවදානම ගන්න එක ඊට වඩා ප්‍රායෝගිකයි. නමුත්, කවුරු හෝ විසින් වෙළෙන්දා සහ ඔබ ඉදිරිපිට කෑම පාර්සලය විවෘත කර එහි මාළු නැති බව පෙන්නුවොත්, ඉන් පසුව තත්ත්වය වෙනස් වෙනවා. ඔබේ කෑම පාර්සලයේ මාළු නැති බව ඔබට කිහිප වරක්ම පෙනී ගොස් ඇත්නම් ඔබටම වුනත් මේ වැඩේ කරන්න පුළුවන්.