ඉතිහාසයේ ටක්කෙටම හරිගිය අනාවැකි

ඒ මීට අවුරුදු 512කට පෙර හැන්දෑවකි. ස්වදේශීය අරවක් ගෝත්‍රිකයින් විසින් ක්ෂේමයිකා ලෙස එවකට හැඳින්වූ ජැමෙයිකාවේ මුහුදුබඩ පෙදෙසක යුරෝපීයයන් කණ්ඩායමක් සහ ස්වදේශිකයින් අතර රැස්වීමකි.

"තමුසෙලට මම කිවුවනේ, පැහැදිලි කරලා. කෝ ඇහුවද?"

ක්‍රිස්ටෝපර් කතා කරයි. පරිවර්තකයෙකු එය ස්වදේශිකයින්ට විස්තර කරයි.

"අපේ දෙවියන් වහන්සේ හොඳටම කෝප වෙලයි ඉන්නේ. මට කිවුවා තව ටිකකින් තමුසෙලගෙ 'කාරායා'ව පුච්චල නැති කරල දානව කියලා."

ඇතැම් ස්වදේශිකයින්ගේ මුහුණෙහි බියක සලකුණු ඇඳී ඇත. කාරායාව පුච්චල නැති කරල දාන්න? මනුස්සයෙකුට පුළුවන්ද එච්චර දෙයක් කරන්න. ඔහු අහස දෙස බලයි. 'නී' තාමත් අහසේ සිටී. රෑ බෝ වී නී ගුහාවට රිංගූ පසු කාරායා ගුහාවෙන් එළියට එනු ඇත.

රැස්ව සිටින ස්වදේශිකයින් කණ්ඩායමේ එක් අයෙකු වන මකාකා වටපිට බලයි. ඔහු මෙන් බය වී සිටින්නේ ඔහුගේ සගයන් කිහිප දෙනෙකු පමණි. අනිත් අයගේ මුහුණේ ඇත්තේ සම්ච්චලයකි.

"මොකද කියන්නෙ? ගිහින් අපිට කන්න බොන්න මොනව හරි ටිකක් අරං එනවද? නැත්තං..."

"මේ වැඩේ දැන් අපි මාස හයක් තිස්සෙම කළානේ?" මකාකා සිතයි.

"මොකක්ද අපිට ලැබුන ප්‍රයෝජනේ? දිගටම වුනේ අපිව රවට්ටන එකයි අපේ තියෙන දේවල් හොරකම් කරන එකයි. දැන්  'කාරායා'ව පුච්චල නැති කරල දාන්න කතා කරනවා. මේ ගොල්ලන්ගේ ඔය කියන දෙයියෝ ඔය තරං බලවත්ද? ඇරත් අද කාරායා හොඳටම බලවත් දවස. ඒක කොහොමවත් වෙන්න බෑ."

"නෑ. ආයෙනම් කෑම දෙන්නේ නෑ. ඔහේ මැරිල ගියාවෙ බඩගින්නෙ..."

මකාකාගේ සගයින් කවුරුත් හිතන්නේ මකාකා හිතන විදිහටමය.

නී ගුහාවට රිංගුවේය. කළුවර වැටීගෙන එයි. කාරායා ගුහාවෙන් එළියට ඇදේ.

"මොනව මේක වෙන්න පුලුවන්ද?"

කාරායා වෙනදා මෙන් කහ පාටින් බැබළෙන්නේ නැත. තනිකරම ලේ රතු පාටය. ගිණිගෙන දැවෙනවා වගේය. දැන්නම් මකාකාගේ අනිකුත් සගයින්ගේ මුහුණුවල ඇත්තේත් බියකි.

කාරායා හිමිහිට උඩට මතු විය. එහෙත්, ඇගේ මුහුණේ ඇත්තේ වෙනදා ඇති ප්‍රසන්න පෙනුම නොවේ. රතු වූ වේදනාබර මුහුණකි.

"දැක්ක නේද මොකද වෙලා තියෙන්නේ කියල?" ක්‍රිස්ටෝපර්ගේ මුහුණේ පෙනෙන්නට ඇත්තේ ලොකු යුද්ධයක් දිනුවාක් වැනි හැඟීමකි.

"මොකද කියන්නෙ දැන්වත් ගිහිං කෑම අරං එනවද?"

"මේ මනුස්සය ඇත්තනෙ කියල තියෙන්නේ.." මකාකා සිතයි. එහෙත්, කවුරුත් කෑම ගෙනෙන්නට යන පාටක් නැත. සියල්ලෝම විමතියෙන් කාරායා දෙස බලා සිටිති. දැන් ටිකෙන් ටික කාරායාගේ පැත්තක් අඩුවෙන්නට පටන්ගෙන තිබේ. හරියට කවුරු හරි ගිල දමනවා වගේය.

"යමු යමු ගිහින් කෑම මොනව හරි අරගෙන එමු."

මකාකා ගෙදර දුවන්නට සැරසේ. තවත් අය ඔහු පසුපසය.

"ආ ගෙනාවද? කොහෙද ඕක කරන්න දෙවියෝ කෝප වෙනකම්ම හිටියනේ..."

මකාකා කෑම මල්ලක්ම ගෙනත් ගොඩ ගැහුවත් ක්රිස්ටෝපර්ගේ මුහුණේ තාමත් හිනාවක් නැත. තවත් අයත් කෑම ගෙනත් ගොඩගසති.

මකාකා අහස දෙස බැළුවේය. දැන් පෙනෙන්නට ඇත්තේ කාරායාගේ කුඩා තීරුවක් පමණි. මොහොතකින් එයද නොපෙනී ගියේය.

"අනේ පිං අත්වෙයි. කරුණාකරලා මේ දේව කෝපෙන් අපිව ගලවල දෙන්න!"

"අපි බලමු එහෙනං දෙවියන්ට යාඥා කරලා.."

කාමරයට ගොස් දොර වසාගත් ක්‍රිස්ටෝපර් දෙවියන්ට යාඥා කර ප්‍රශ්නය විසඳන තුරු මකාකා ඇතුළු පිරිස අඳුරේ බලා සිටිති. කාමරයට ගිය ක්‍රිස්ටෝපර්  රෙගියෝමොන්ටනස් නම් වූ ආරුඪ නමකින් ප්‍රකාශ කර ඇති ජොහැන්නස් වොන් කොනින්බර්ග්ගේ ලිත නැවතත් අතට ගත්තේය. මීටත් වඩා බලගතු දෙවි කෙනෙක් සිටිය හැකිද? යාන්තම් වැඩේ ගොඩය.

ලිත අනුව මේ පූර්ණ චන්ද්‍රග්‍රහණය විනාඩි 48ක් පවතිනු ඇත. ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් වැලි ඔරලෝසුව විනාඩි 48ක ප්‍රමාණයට පුරවා අනිත් පස හැරවීය. දැන් ඇත්තේ බලා සිටින්නටය.

මේ ක්‍රිස්ටෝපර් විසින් නව ලෝකයට සිදුකළ සිවුවන මුහුදු චාරිකාවයි. ඔහුගේ මුහුදු යාත්‍රාවේ දැවමය කොටස් පණුවන් වර්ගයක් බෝවීමෙන් සිදුරුව යාත්‍රා කළ නොහැකි තත්ත්වයට පත් වී ඇති නිසා දැන් මාස හයක් තිස්සේ ඔහු මේ ජැමෙයිකා වෙරළේ සිය නාවිකයින් සමඟ සිර වී සිටී. පසුගිය කාලය මුළුල්ලේම ස්වදේශිකයෝ ඔවුන්ට බොහෝ උපකාර කළහ. එහෙත්, ඔහුගේම කණ්ඩායමේ පිරිස් ස්වදේශිකයින්ව රවටන්නටත්, ඔවුන්ගේ බඩු සොරා ගැනීමට හා පැහැර ගැනීමටත් පටන් ගැනීම නිසා දැන් මාස හයකට පසු ස්වදේශිකයින්ගෙන් ලැබුණු උදවු උපකාර නැවතී තිබේ. අන්තිමේදී, ක්‍රිස්ටෝපර්ට තම කණ්ඩායම පාලනය කර ගැනීම පවා අමාරු වන තත්ත්වයක් ඇති විය. ඔවුන් සූදානම් වූයේ ආයුධ රැගෙන ගොස් ස්වදේශිකයින්ගේ ආහාර පැහැර ගැනීමටය.

ආධාරක නැවක් පැමිණෙන තුරු මාස හයක්වත් බලා ඉන්නට සිදුවනු ඇත. ඒ නිසා දැන්මම ස්වදේශිකයින් සමඟ ගැටුම් ඇති කර ගැනීම නුවණට හුරු කරුණක් නොවේ. ක්‍රිස්ටෝපර් හැමවිටම පරිහරණය කරන ලිත අනුව පූර්ණ චන්ද්‍රග්‍රහණයක් සිදුවන බව දැන සිටි ඔහු සිය කණ්ඩායමේ නාවිකයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ තමන් දින තුනකින් මෙම ප්‍රශ්නය විසඳන තුරු ඉවසා සිටින ලෙසය. ලිතේ ඇත්තේ යුරෝපයට මෙම චන්ද්‍රග්‍රහණය පෙනෙන වෙලාව නිසා, තමන් සිටින තැනට මෙය පෙනෙන වෙලාව පිළිබඳව තමන් විසින් සිදු කළ ගණනය කිරීම් ගැන ක්‍රිස්ටෝපර්ට සැකයක් නොතිබුණා නොවේ. කෙසේවුවද, දැන්නම් බයවෙන්නට දෙයක් නැත.

අන්තිම වැලි ටික වැටෙන්නට දැන් ඔන්න මෙන්නය. තව ටික වෙලාවකින් සඳ නැවත මතු වනු ඇත. ක්‍රිස්ටෝපර් කාමරයෙන් එළියට ආවේය.

"යාඥාව ඉවරයි වගේ"

මකාකා සැනසුම් සුසුමක් හෙලයි.

"දෙවියන් වහන්සේ සමාව දෙන්න සූදානම්. මොකද කියන්නේ දිගටම අපිට කෑම බීම ගෙනත් දෙනවද?"

නොවරදවා එසේ කරන බව ස්වදේශික අරවක් ගෝත්‍රිකයෝ එකාවන්ව සපථ කරති.

"ඔන්න එහෙනම් කාරායාට ආපහු පණ ලැබෙයි!"

ක්‍රිස්ටෝපර් අහසට අත් දිගුකර කිසියම් යාඥාවක් කරයි. ස්වදේශිකයින්ගේ ඇස් අහසට යොමු වූ ගමන්ය.

විනාඩියක්වත් ගතවුණේ නැත. සඳ නැවතත් හිමිහිට මතුවන්නට පටන්ගෙන ඇත. ස්වදේශික අරවක් ගෝත්‍රිකයෝ ප්‍රීති ඝෝෂා නඟති. ටික වෙලාවක් යද්දී සම්පුර්ණයෙන් මතු වුනු පූර්ණ චන්ද්‍රයා අහසේ බබලයි. ස්වදේශිකයෝ සතුටින් විසිර යති. තවත් මාස හයකට පසු පැමිණෙන නැවකින් නැවත යුරෝපයට යනතුරු ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස්ගේ කණ්ඩායමට ආහාර හිඟයක් නොවේ. මේ කොලොම්බස්ගේ අවසන් චාරිකාවයි.

කෙසේවුවද, යුරෝපීයයෝ ජැමෙයිකාවේ සහ යාබද පෙදෙස් වල සිය බලය පතුරුවති. අරවක් ගෝත්‍රිකයෝ ඔවුන් වෙනුවෙන් හරි හැටි කෑමක්වත් නොලබමින් වැඩ කරති. යුරෝපීයයන් ගෙන එන වසංගත රෝග වලට ඔවුහු ගොදුරු වෙති. යුරෝපීයයන්ගේ බලගතු දෙවියන් යුරෝපීයයන්ව මේ වසංගත වලින් බේරාගත්තත් ස්වදේශිකයින්ගේ දෙවියන්ට එවැනි බලයක් නැති නිසා ඉතා කෙටි කලකින් අරවක් ගෝත්‍රිකයෝ එකා පසු පස එකා වැටී මිය යති. ලක්ෂ හෝ මිලියන ගණනක ජනගහණයක් සිටි අරවක් ගෝත්‍රය දශක කිහිපයක් ඇතුළත සම්පූර්ණයෙන්ම වඳ වී යයි.

ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස්ට උදවු කළ රෙගියෝමොන්ටනස්ගේ ලිත වැනි ලිත් යුරෝපයේ නොකඩවා වාර්ෂිකව පළවේ. මේ වන විට නාසා ආයතනයන් නිකුත් කරන  දත්ත ඇසුරින් සකස්වන, දැනට එංගලන්තයේ මුද්‍රණය කෙරෙන, වසර දෙසියයක පමණ ඉතිහාසයක් ඇති රපායෙල්ගේ ලිත වැනි ග්‍රහ වස්තූන්ගේ චලන හා අදාළ දත්ත වගු සහිත වාර්ෂික ප්‍රකාශන වලින් එසේ උපුටාගත් බවවත් සඳහන් නොකරමින් උපුටාගන්නා දත්ත වගු සියවස් එකහමාරකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ නොකඩවා ඈත පෙරදිග දිවයිනක දේශීය භාෂාවකට පරිවර්තනය වී පංචාංග ලිත් නමින් පළවේ. අවුරුද්දකට වරක් මේ ප්‍රකාශනයක් මිලදී ගන්නා වෘත්තිකයෝ පිරිසක්, ඒවා ඇසුරෙන් මේ දිවයිනේ වැසියන්ට අනාගතයේ සිදු විය හැකි දේ ගැන ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස්ට කියන්නට බැරි වූ බොහෝ දේ කියා දෙති. 

(Image:http://aerospace.wcc.hawaii.edu/shadows.html)